Bugün Mutlaka Okumanız Gereken 10 Köşe Yazısı

1 Mart tezkeresinden üç gün önce, 26 Şubat 2003 tarihli Milliyet’in ‘Asker rahatsız’manşeti unutulur mu hiç?

O dönemde gazetenin Ankara temsilcisi olan Fikret Bila’nın imzasıyla yayınlanan haberde, ABD birliklerine Irak’ı kuzeyden işgal etmek üzere Türkiye’den geçiş izni verilmesine askerin kuşkuyla yaklaştığı yazılmıştı. Adı açıklanmamak koşuluyla Bila’ya konuşan yüksek rütbeli bir asker, tezkere çerçevesinde varılan anlaşma gereği Amerikan birliklerinin yanı sıra Irak’a girecek Türk birliklerine karşı Iraklı Kürt güçlerinden yönelebilecek tehditler hususunda ABD’den yeterli güvence alınmadığı sürece tezkerenin parlamentodan geçmesini istemediklerini söylüyordu.

Bila’ya konuşan bu askerin dönemin kara kuvvetleri komutanı Orgeneral Aytaç Yalman olduğunu 2015’te, aradan 12 küsur yıl geçtikten sonra gazetenin eski yayın yönetmeni Derya Sazak açıklamıştı.

Ortada bir kapan var. Ortadoğu kapanı, hatta tam adını koyalım: Kürt kapanıdır bu.

Değişim büyük:

Ortadoğu'nun Kürt toplulukları ve Kürt hareketleri hızla alan genişletiyor, ufuk derinleştiriyor, tarihsel olarak yol alıyorlar. Üç büyük Kürt hareketinden ikisi KDP ve YNK (Talabani) Kuzey Irak Kürtlerinin bağımsız bir devlet kurması peşinde koşuyorlar.

Diğer baskın Kürt hareketi PKK ve onun hattında varlığını sürdüren PYD ise Kuzey Suriye'de kanton yönetimiyle özerk bir alan oluşturmuş durumda. Bu kantonları birleştirerek Türkiye'nin Güney sınırında birleşik bir Kürt bölgesi meydana getirme ve burada kökleşme hedefini güdüyorlar. Dahası Türkiye'nin Kürt bölgesini de bu oluşumun bir devamı olarak görüyor, görmek istiyorlar. Ve Türkiye topraklarında bu istikamette bir egemenlik savaşı yürütüyorlar.

Canan Coşkun’un “Akademisyene utanç soruları” başlıklı haberi, dün gazetemizin manşetindeydi. 

Haber, “Bu suça ortak olmayacağız” adlı bildiriyi imzalayan İstanbul Üniversitesi’nden (İÜ) 53 akademisyen için başlatılan idari soruşturmadaki soruları gündeme taşıdı. 

Ama bırakın soruların tuhaflığını; bizzat bu soruşturmanın açılmış olması dahi, üniversite yönetiminin, hukuktan başka pek çok şeyle bağlı olduğunun kanıtı niteliğinde. 

Önce Prof. Dr. Yaman Akdeniz ile Yrd. Doç. Dr. Kerem Altıparmak; ardından AÜ Hukuk Fakültesi İdare Hukuku Ana Bilim Dalı öğretim üyelerinin (Prof. Dr. Ali Ulusoy, Doç. Dr. Cüneyt Ozansoy, Doç. Dr. Ayhan Tekinsoy, Yrd. Doç. Dr. Burak Öztürk, Yrd. Doç. Dr. Artuk Ardıçoğlu) imzasını taşıyan iki hukuki görüş, üniversite yönetimlerinin akademisyenler hakkında neden idari soruşturma yapamayacağını ayrıntısıyla izah ediyor.

2011, Suriyeliler gelmeye başladı… Asrın liderimiz, “kardeşlerimizi bağrımıza basacağız” dedi, Tevbe Suresi’nin “üzülme Allah bizimledir” mealindeki “la tahzen innallahe meana” ayetini okudu.

2012 başı, Suriyeliler 100 bin sınırını aştı, harcanan para şimdilik 300 milyon dolar… Asrın liderimiz mecliste konuştu, “bize sığınan kardeşlerimize kapılarımızı kapatıp, Suriye’de ölün mü diyeceğiz, milletimizin yüzüne nasıl bakarız, kardeşlerimize kucak açmamızın şanı şerefi, torunlarımıza miras olarak kalacaktır” dedi.

2012 ortaları, 350 bin Suriyeli içerde, harcanan para 1 milyar dolar civarında… Asrın liderimiz “kardeşlerimiz elbette gelecek, imanımız bize bunu gerektiriyor, inancımızın gereğini yapmaya mecburuz, ne diyor Akif, imandır o cevher ki, ilahi ne büyüktür, imansız olan paslı yürek, sinede yüktür, biz işte buyuz” dedi.

Münih’te dün kimilerince Suriye’de iç savaşın başladığı 2011 yılından bu yana en önemli “uluslararası karar” sayılan adım atıldı ve Amerikan ve Rus dışişleri bakanları John Kerry ile Sergei Lavrov’un başını çektiği Uluslararası Suriye Destek Grubu (ISSG-International Syria Support Group) “Suriye’de hasmane faaliyetlerin durdurulması ve insani yardım sağlanması” üzerine anlaşmaya vardı.

Suriye savaşını bitirebilecek sürece dönüşmesi umut ediliyor.

ABD ve Rusya’ya ek olarak, AB, İngiltere, Fransa, Almanya, İtalya, Çin, İran, Mısır, Irak, Ürdün, Lübnan, Umman, Birleşik Arap Emirlikleri, Katar, S.Arabistan ve Türkiye ve ayrıca Arap Birliğıi ve İslam İşbirliği Teşkilatı’nın yer aldığı“ISSG”nin altına imza attığı kararın uygulanmasına bir hafta içinde başlanacak.

Karar metninde yer alan “cessation of hostilities” yani “hasmane faaliyetlerin durdurulması” sözcükleri, Amerika’nın“derhal ateşkes” ile Rusya’nın “1 Mart’ta yani üç hafta sonra yürürlüğe girecek olan ateşkes” diye farklı pozisyonlarda üzerine bir “uzlaşma formülü” olarak ortaya çıktı. “Ateşkes”e oranla daha zayıf bir hali ifade ediyor.

Sivas'taki bir taksi durağının işletmecisi kadınlara özel 'pembe taksi' için belediyeye başvurmuş.

Belediyenin Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğü de bu isteğe ‘duyarsız’ kalamamış ve ruhsatı vermiş.

Müdürlüğün koordinatörü bey şöyle demiş: “Bu aracın şoförü bayan, müşterisi de bayanlar ve aileler olacak. Bu sayede önemli bir boşluk doldurulmuş olacak.”

Boşluk mu? Yahu ne boşluğu? Kadınları iyiden iyiye ötekileştirme boşluğu mu?

Taksi durağının işletmecisi de belediyeye pek müteşekkir, “Bizim önümüzü açtılar. Bir araç ilimize yetmeyecektir, bu uygulamaya diğer arkadaşlarımızın katılmasını da isteriz” demiş.

Tayyip Erdoğan esip savuruyor: “Eyyy Amerika!” diye haykırıyor, onaylayan muhtarlar arasından; “PYD’yi nasıl muhatap alırsınız? O bir teröristtir vb… Kemal Kılıçdaroğlu da muhalefet ediyor (MHP ile birlikte). Nasıl muhalefet ediyor? “PYD’yi sen davet etmedin mi? Sen muhatap almadın mı?” diyerek. Bu ampirik olarak doğru; evet, AKP iktidarı (başında tabii ki Tayyip Erdoğan) PYD’yi muhatap aldı. Müslim Salih birkaç kere Türkiye’ye geldi. Aynı şekilde, CHP ile MHP, Erdoğan’a ve AKP’ye Abdullah Öcalan’la müzakere yürüttüğü, Kandil’le temas ettiği için de eleştiri yöneltiyorlar.

Tayyip Erdoğan’ın tutarsız davranışları, yüz seksen derece dönüşleri artık iyiden iyiye alıştığımız şeyler. Bu konularda da birbirleriyle uzlaşmayacak davranışları olduğu doğru. Onun bu tutarsızlıklarını sergilemek ve eleştirmek siyaset yapmanın bir gereği olabilir.

1700-1850 yılları arasında Osmanlı Devletinde Divan-ı Hümayun’a, bir anlamda dönemin Bakanlar Kurulu’na yapılan bir başvuru en kısa 0.7 günde, aynı günde, en uzun 13.5 günde yanıtlanıyor.

Bugün Başbakan'a ya da herhangi bir Bakana Meclis’te sorulan soruya en kısa iki ayda yanıt veriliyor, bazen hiç verilmiyor, soru tekrarlanıyor.

Diyarbakır Büro Başkanı Tahir Elçi 28 Kasım 2015’te öldürülüyor. Bugün 13 Şubat 2016, Davutoğlu “fail mutlaka bulunacaktır” demesine rağmen, cinayetin üzerinden bugün 77 gün geçiyor, katil hala meçhul.

Muğla’nın Milas ilçesinde 7 yıl önce orman yangını çıkıyor. Yangında 238 hektar orman kül oluyor. Aradan 6 yıl geçtikten sonra, aynı alan 3 ayrı şirkete tahsis ediliyor, turistik tesis yapımı için. Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu gidip yangını araştırıyor, “kasten çıkarılmış bir yangın” diye demeç veriyor. Buna rağmen, turistik tesis izinleri iptal edilmiyor.

Bugün Suriye'den kaynaklanan sorunlarımızın tümünün tek bir nedeni var:

Suriye’de ilk protesto gösterileri başladığında, Türkiye’nin sağlıklı bir değerlendirme yapamamış olması!

Suriye’de çıkacak bir iç savaşın olası sonuçlarının ne olabileceği doğru öngörülememiş.

Birinci ve en büyük hata, rejimin hemen yıkılıp gideceğinin hesaplanmış olmasında.

Demek ki Türkiye’nin Suriye ile ilgili istihbaratı zayıftı ya da istihbaratı değerlendiren her kimlerse onlar yetersizdi.

Böyle bir öngörüde bulunulduğunu zaten biliyoruz. Zamanın Başbakanı ve Dışişleri Bakanı’nın iki hafta içinde Şam’da Emevi camisinde namaz kılacaklarını söylediklerini hatırlayalım.

Rejimin hemen yıkılmamasının yaratabileceği riskler de doğru hesaplanmamış.

Suriye krizinin başından itibaren komşu ülkeden kaçanlara “açık kapı” politikasını uygulayan ve sonuçta 2.5 milyon mülteciyi kendi topraklarında barındıran Türkiye, son günlerde yoğunlaşan yeni bir göç dalgasına karşı kapılarını kapalı tutuyor.

Özellikle Halep bölgesinden binlerce kişi Türk sınırına yakın bir alana yığılmış bulunuyor. Sınır kapısı sadece hasta ve yaralılara açılıyor. Toplam sayısı 70 bin olarak tahmin edilen Suriyeli göçmenler için ise, sınırın öbür tarafında barınabilecekleri kamplar kuruluyor, Türk TIR’ları onlara yiyecek, içecek, giyecek vs. taşıyor...

Böylece Türkiye’nin öteden beri istediği, fakat dış güçlerin bir türlü destek vermediği “güvenli alan” veya “tampon bölge” fikri nihayet fiilen gerçekleşiyor...