BİLİM

Soğuk algınlığına yakalandığınızda ilk tepkiniz hala 'biri beni hasta etti' demekse, yalnız değilsiniz. Çünkü bu düşünce, aslında neredeyse bir asırdır bilim insanlarının da elinde kalan tek net bilgi. Evet, artık biliyoruz ki soğuk algınlığına kötü hava değil, virüsler neden oluyor. Ama hangi virüs ya da kaç tane virüs olduğu hala büyük bir soru işareti. O yüzden 1925’teki halk sağlığı önerileriyle 2025’teki öneriler neredeyse aynı: Temas etme, bol bol dinlen ve bağışıklığını güçlü tut. Sahiden, neden?Kaynak 1, Kaynak 2

Arı sokması deyince birçoğumuzun aklına önce acı, sonra şişlik geliyor. Ama bir de bunun şifa kaynağı olduğunu düşünenler var. Binlerce yıldır kullanılan arı zehri tedavileri, günümüzde yeniden gündeme gelmiş durumda. Sosyal medyada da sık sık “arı sokturma terapisi” yapanlar karşımıza çıkıyor. Ancak bu yöntem ne kadar bilimsel, ne kadar riskli işte orası biraz karışık.Kaynak

Fillerin ya da balinaların kanser gibi ciddi hastalıklara bizden daha az yakalandığını duymak ilk başta biraz şaşırtıcı geliyor değil mi? Özellikle de onların bizden binlerce kat daha fazla hücreye sahip olduğunu düşündüğümüzde bu durum daha da garipleşiyor. “Bu nasıl olur?” diye soran bilim insanları, bu çelişkiye “Peto Paradoksu” adını vermişler. Paradoksun temelinde, hücre sayısı fazla olan canlılarda teorik olarak kansere yakalanma riskinin de daha yüksek olması gerektiği fikri var. Ancak veriler, gerçek hayatta bunun tam tersinin yaşandığını gösteriyor.Kaynak

Vitaminlerin adlarını okulda ezberledik, takviyelerde gördük, reklamlarında duyduk ama hayatımızın içinde olan bu harfler, öylesine sıralanmış gibi dursa da aslında hepsi bilimsel bir hikayenin parçası. Başlangıçta insanların beslenme konusunda bildiği tek şey protein, karbonhidrat ve yağ üçlüsüydü. Denizcilerde görülen iskorbüt, Asya’daki askerlerde ortaya çıkan beriberi gibi hastalıkların beslenmeyle ilişkili olabileceği düşünülse de bu fikir zamanla şekillendi.Kaynak

Gastrit, reflü ya da mide yanması yaşadıysan, mide asidinin ne kadar kuvvetli olabileceğini az çok biliyorsundur. Ancak asıl şaşırtıcı olan, bu asidin sadece yediğimiz yemekleri değil, metal yüzeyleri bile eritebilecek kadar güçlü olması. O zaman neden kendi midemizi delip geçmiyor, değil mi? Aslında midenin içinde bu asitle sürekli bir savaş halinde olan koruyucu bir sistem var. Kaynak 1, Kaynak 2

Ter kokusu kuşkusuz hepimizi rahatsız eder. Bu nedenle roll-on ve deodorantların hayatımızdaki yeri de büyük oluyor. Bu ürünleri alırken içeriğinde alüminyum bulunmamasına dikkat etmeliyiz. Geçtiğimiz günlerde Oxford Üniversitesi ile İsviçreli bilim insanlarının yapmış olduğu çalışmalar sonucu roll-on ve deodorantlarda bulunan alüminyum tuzlarının zehirli olduğunu ve meme hücreleri üzerinde kanserojen etki yaptığını duyurdu. Bu nedenle sizin için araştırdığımız doğal içerikli roll-on ve deodorantlara gelin birlikte bakalım.Bu içerik 03.04.2025 tarihinde oluşturulmuş, bu içeriğe erişim sağladığınız zamana göre listelenen ürün fiyatlarında değişiklikler olmuş olabilir.Satın aldığınız ürünlerde satıcılardan kaynaklanan sorunlardan Onedio sorumlu değildir. Stok durumuna göre fiyatlar değişiklik gösterebilir.“Bu içerik marka iş birliği içeriyor.”

Hiç gece parlak dolunay varken gökyüzüne baktınız mı? Yıldızların neredeyse tamamının kaybolduğunu fark etmiş olabilirsiniz. Aslında bu, gündüz gökyüzünde yıldız göremememizle aynı mantığa dayanıyor. Ortam ışığı fazla güçlü olduğunda, gözlerimiz zayıf ışıkları seçemiyor. Uzayda da işler tam olarak böyle yürüyor! Gökyüzü siyah ama yıldızlar görünmüyor çünkü ortam çok fazla ışıkla dolu.Kaynak 1, Kaynak 2

Bir gün Mars'ta yaşamak mümkün olacak mı sorusu artık bilim kurgu değil, bilimsel araştırmaların konusu haline gelmiş durumda. Kırmızı gezegenin yüzeyinde sırt çantalı astronotlar yürüyüş yapmasa da yerleşim için atılan ilk adımlar çoktan başladı. Ancak Mars’ta yaşayabilmek için yalnızca oksijen değil aynı zamanda bitkiler, besin kaynakları ve en önemlisi uyum sağlayabilen canlılara ihtiyaç var. İşte tam da bu noktada, adını pek sık duymadığımız ama aslında dünyanın en zorlu bölgelerinde bile yaşamayı başaran bir canlı türü sahneye çıkıyor, yani 'likenler.'Kaynak

Uyurken üzerinize hiçbir şey giymemek kulağa ferahlatıcı gelebilir ama bu durum gerçekten de vücuda iyi geliyor mu, yoksa daha fazla zararı mı dokunuyor? Yaz aylarında sıcağın etkisiyle üzerimizdeki en ince pijamayı bile fazla bulabiliyoruz. Fakat uzmanlara göre işin bilimsel boyutu, bu kararı keyfimize göre değil, vücut sağlığımıza göre vermemizi gerektiriyor. Herkes için ideal uyku tarzı farklı olabilir ama bazı genel kurallar, uyku kalitesini doğrudan etkileyebiliyor. Özellikle gece terleyenler, alerjisi olanlar ya da hassas cilde sahip kişiler için bu konu daha da önemli hale geliyor.Kaynak

Evcil hayvanınızla birlikte televizyon izlediğinizde onun da ekrana dikkat kesildiğini fark ettiğiniz anlar oldu mu? Özellikle balık belgesellerinde gözlerini kırpmadan bakan kediniz ya da bazı sahnelerde huzursuzlanan köpeğiniz sizi de 'Acaba gerçekten izliyor mu?' diye düşündürmüş olabilir. Ekrandaki görüntülere odaklanmaları bazen çok net olsa da bu davranışın arkasında ne yattığını anlamak o kadar da kolay değil. Çünkü bizlerle aynı dünyayı paylaşsalar da ekranı bizimle aynı şekilde algılamıyorlar. Yani sevimli dostlarımızın ekran başındaki tepkileri, sandığımızdan çok daha karmaşık olabilir.Kaynak 1, Kaynak 2

Astronotlar uzayda uzun süre kaldığında kemik yoğunluklarının ciddi şekilde azaldığı zaten biliniyordu ama bu olayın nedenini hala tam olarak bilmiyorduk. NASA'nın Uluslararası Uzay İstasyonu’na gönderdiği fareler sayesinde şimdi bu gizem biraz daha netleşmiş olabilir. Fareler, Dünya’ya döndüklerinde iskelet sistemlerinde oldukça sıra dışı değişiklikler gösterdiler. İşin en tuhaf kısmı, bu kemik kaybı her yerde değil sadece bazı bölgelerde görülüyordu. Yani uzay kemiklerimizi sistemli bir şekilde değil, oldukça seçici bir şekilde etkiliyor olabilir.Kaynak

Köpeklerin bilim insanlarının yanında yürüdüğü tek şey sabah yürüyüşleri değilmiş meğer. Tarihe şöyle bir dönüp baktığımızda, bazılarının resmen bir araştırmanın parçası, hatta bizzat kahramanı olduğunu görüyoruz. Elbette bu hikayelerin hepsi pamuk gibi değil; aralarında hayatını kaybeden ya da bilim uğruna büyük fedakarlık yapanlar da var. Bugün hala bazı köpekler bilimsel araştırmalarda yer alıyor, pandemi tespiti yapıyor ya da doğayı koruma projelerinde görev alıyor. O yüzden şimdi, gelin bu sessiz ama etkili dostların tarihe nasıl iz bıraktığına birlikte bakalım.Kaynak 1, Kaynak 2, Kaynak 3

Kedinizin dışarıya olan ilgisi sizi şaşırtmasın çünkü bu davranışları sergileyen yalnızca sizin patili dostunuz değil. Birçok kedi sahibi, kedisinin dışarı çıkma arzusuna karşı koyamıyor ve onun da temiz hava almayı hak ettiğini düşünüyor. Ancak kedilerin dış dünyayla buluşması her zaman masum bir macera olmuyor. Aslında bu karar, onun sağlığı, davranışı ve hatta yaşam süresi üzerinde düşündüğünüzden çok daha büyük etkiler bırakabiliyor. O halde birlikte bakalım: Kediler gerçekten dışarı çıkmalı mı?Kaynak 1, Kaynak 2

Soğuk suya atlamanın sadece cesaret işi olduğunu sanıyorsanız, bir de bilimsel araştırmalara kulak verin. Kimi kalp sağlığından bahsediyor, kimi bağışıklığı güçlendirdiğini söylüyor ama her iddianın altında dikkat edilmesi gereken önemli detaylar var. Son yıllarda popülerleşen “cold plunge” yani soğuk su terapisi, aslında Antik Yunan dönemine kadar uzanan oldukça eski bir uygulama. Hipokrat bile o dönemlerde bu yöntemin güç ve canlılık verdiğine inanıyordu.Kaynak 1, Kaynak 2

Aynaya bakıp da 'Neden iki gözüm var ama tek kalbim var?' diye hiç düşündünüz mü? İşin aslı, bu garip asimetri sadece dış görünüşte değil, iç organlarımızda da kendini gösteriyor. Böbreklerimiz, akciğerlerimiz çiftken, beynimiz ve kalbimiz neden tek? Bu farkın arkasında yalnızca estetik değil, evrimsel hayatta kalma stratejileri de var ve inanın, konuya bilim dahil olduğunda her detay daha da ilginç hale geliyor.Gelin detaylarına inelim...Kaynak 1, Kaynak 2