Marteniçka Nedir? Marteniçka Bilekliği Nasıl Yapılır, Ne Zaman Takılır?
Dünyanın dört bir yanında öyle hoş ve anlamlı gelenekler var ki... Bunların arasında öne çıkan ise şüphesiz ki Marteniçka... Takvimlerin 1 Mart'ı göstermesiyle beraber gündeme gelen gelenek marteniçka oldu elbette. Bulgar ve Balkan geleneği olan marteniçka baharın müjdecisi olarak anılıyor. Siz de sevdiklerinize birer marteniçka bilekliği yapıp hediye etmek ister misiniz? Peki marteniçka nedir? Marteniçka bilekliği nasıl yapılır, ne zaman takılır ve çıkarılır? Marteniçka hikâyesi nedir, neye dayanır?
Gelin Marteniçka hikayesi ve Marteniçka hakkında tüm bilinenleri beraber öğrenelim...
Martipi ya da martenitsa olarak da adlandırılan marteniçka, Balkan ve Trakya coğrafyasından çıkmış en güzel geleneklerden biridir. Ülkemizde ve komşu ülkelerde hala devam eden bu gelenek, bahar ayının müjdesiyle beraber yapılmaya başlanır.
Çok eski ve sürdürülen bir gelenek olan marteniçka, 1 Mart'ın gelmesiyle birlikte en çok araştırılan konulardan biri oldu. Sevdiklerine marteniçka bilekliği yapmak isteyenler de arama motorlarına yöneldi.
Peki marteniçka nedir? Marteniçka bilekliği nasıl yapılır, ne zaman takılır ve çıkarılır? Marteniçka hikâyesi nedir, neye dayanır?
Marteniçka Nedir?
Marteniçka, Martipi ya da Martenitsa adıyla anılan, Balkan ve Trakya'da Mart'ın gelişiyle birlikte, tüm ay boyunca bileklere takılan ve uğruna inanılan bileklikler ve süslemelerin adıdır. Bu bileklikler her ne kadar eski bir Bulgar geleneği olarak bilinse de, Balkan coğrafyasında, hatta Türkiye'de de Balkan göçmenlerinin de bulunması etkisiyle her Mart ayında kutlanan bir gelenektir. İnsanlar baharın gelişini, güneşin gökyüzünde yer edişini ve güzel bir ay geçirilmesini ümit ederek, bileklerine bu kutlamalara ait olan bileklikleri takarlar.
Marteniçka Bilekliği Ne Zaman Takılır, Çıkarılır?
Balkan geleneği olan Marteniçkaya göre insanlar birbirlerine hediye edilen kırmızı beyaz bileklikleri baharın gelmesiyle yani 1 Mart ile birlikte bileklerine takarlar. Marteniçka takan insanlar ilk kırlangıç veya leylek görüldüklerinde en yakın çiçek açmış ağaca bilekliklerini bağlarlar.
Marteniçka Hikâyesi Nedir?
Bulgaristan kültüründe marteniçkaya dair çeşitli efsaneler bulunmaktadır. Bunlardan biri de Baba Marta''dır. (Marta Nine) Baba Marta, günümüze kadar korunmuş en saygın gelenekler arasında yer almaktadır.
Bulgarlar, 1 Mart'tan itibaren Baba Marta (Marta Nine) günlerinin başladığına inanmakta ve yakınlarına 'marteniçka' olarak adlandırılan sembolleri, yıl boyu sağlık ve güç dileğiyle hediye etmektedir.
Marteniçka takıları, meyve ağaçlarına, evlere, ev hayvanlarına da takılabilmektedir. Bu şekilde yeni başlayan tarım yılının da bereketli ve verimli olması için dilekler tutulmaktadır.
İlk marteniçkalar, sadece kırmızı beyaz ipliklerden yapılırdı ve nazardan korunmak için insanlara ve hayvanlara takılırdı.
Bazı bölgelerde bu bükülmüş kırmızı-beyaz sicime altın veya gümüş para bağlanırdı ve bu hastalıklardan korunmak için bir simge olarak kullanılırdı.
Eskiden kırmızı-beyaz yünden yapılan marteniçkalara püskül, top, insan gibi değişik şekiller verilebilmektedir.
Marteniçkaların tarihinde en önemli yere sahip olan şekiller ise 'Pijo ve Penda' adıyla bilinen kırmızı ve beyaz ipten yapılmış kuklalardır. Martenitsalarda kullanılan beyaz renk uzun ömrü, kırmızı renk ise sağlık ve gücü temsil eder.
Marteniçka Bilekliği Nasıl Yapılır?
İnanışa göre bu bileklikler parayla satın alınmaz ve sadece hediye olarak edinilebiliyor. Tamamen el yapımı olan bu bileklikler bahar ayı öncesi takılarak, baharın müjdecisi kırlangıçlar veya leylekler görüldüğünde çiçek açmış bir ağaca veya çiçeğe bağlanarak dileklerin kabul olacağına inanılıyor.
Siz de sevdiklerinize birer marteniçka bilekliği yapıp hediye etmek ister misiniz? Marteniçka bilekliğini yapmak ise oldukça kolay. İşte marteniçka yapımı...
Marteniçka Yapımı
Kırmızı ve beyaz iplikleri, bilek boyundan biraz uzun gelecek biçimde kesin.
Daha sonra beyaz ve kırmızı ipin uçlarını birbirine bağlayın.
Düğüm noktası ortaya gelecek şekilde bir elinizle, kırmızı ipin boşta kalan kısmının ucundan kavrayın ve ipi gergin tutun.
El Yapımı Marteniçka Bilekliği
Diğer elinizle beyaz ipin boşta kalan ucundan tutun ve gerdirmeyi bırakmadan beyaz ipi saat yönüne doğru çevirin.
İpi çevrilmekte zorlandığı anda gerdirmeyi bırakın.
Kırmızı ve beyaz ipin birbirine dolandığını gördüğünüzde diğer uca da düğüm atın.
İşte marteniçkanız hazır… Marteniçkalara isteğe göre boncuk ve süslemeler de takılabilir.
Mutluluk ve şans getirmesini dileyerek marteniçkayı bileğinize takın ya da sevdiğiniz birine hediye edin…
Yorum Yazın
Bulgaristan'da herkes birbirine hediye ediyor. Burda 1 ay önceden satmaya başladılar.Güzel bir gelenek Türkiye'de çok bilindiğini sanmıyorum
1 martta takılır,22 martta ilk bahar günü çıkarılır.Ağaca asılırmış ve dilek istenirmiş yalan fasa fisa
ilk defa bugün duydum bu geleneği. her milletin kendine göre baharın gelişiyle ilgili adetleri var