İç Titreten Görünüşüyle Doğa ve İnsanın Harmonisini Yansıtan Muhteşem Akım: Land Art
Türkiye'de de yer edinmiş Land art, 1960'ların sonunda ABD'de ortaya çıkmış, 1970'lerde tüm batı ülkelerini etkilemiş sanat türüdür. Çağdaş sanatın non–art veya anti-form hareketleri içinde yer alan Land art akımı hiçbir sanatsal -izm ile açıklanamaz. Bu akım, doğanın geniş alanlarına insan müdahalesi olarak düşünülebilir.
Land art sanatçısının tuvali “doğa”
Land Art, sınırsız malzeme çeşitliliği ve sınırsız mekan ve zaman anlayışıyla, adeta sanata çizilen bütün sınırları yok etmekte. Galerilere, salonlara, duvarlara sığma çabasına bir tepki. Sanatçının tercihine göre taş, toprak, kum, buz, yapraklar, tüyler ve pek çok doğal malzeme kullanımıyla gerçekleştirilen eserler ortaya çıkıyor.
Doğa ve insanın bütünleşmesi
Eserlerini oluşturma biçimlerinde doğa-insan çatışması arasında “insana ait” kalıcılığı yani aslında insanın doğadan üstün olmadığını, onun parçası olduğunu gösterirler.
Land art ilk olarak 1960’lı yıllarda ABD’de ortaya çıkar.
Başlıca sanatçıları
“ABD’de Alice Aycock, Christo, Michael Heizer, Nancy Holt, Walter De Maria, Mary Miss, Dennis Oppenheim, Robert Smithson, Michael Singer, Mel Chin, James Turrell, Ana Mendieta, Alan Sonfist;
Avusturya’da Christian Phillip Müller;
Hollanda’da Jan Dibbets;
İngiltere’de Richard Long, Hamish Fulton, Andy Goldsworthy”
olarak sıralanabilir.
İlk örneğine 1969 yılında,
“Double Negative” isimli çalışmasında üç büyük granit kaya parçasını Sierra Dağları’ndan 100 kilometre uzaklıktaki Nevada Çölüne taşıyan ve bunları zeminde açtığı betonla sıvalı çukurlara yerleştiren Michael Heizer’in çalışmasında rastlanır.
Alanın öncülerine kısaca göz atalım;
Michael Heizer
Amerikalı heykeltıraş ve ressam. Büyük ölçekli heykelleri ile tanınmaktadır. Heizer, 1944 yılında Berkeley, Kaliforniya'da dünyaya geldi. Sanata ufak ölçekli heykeller ve resimler ile başladı. 1960'larda New York'u terkederek Nevada'ya taşındı. Bunu yapmasının esas nedeni müze salonlarına sığmayacak ölçüde büyük ölçekli heykeller yapmaya başlama kararı oldu. ilk büyük ölçekli eseri Double Negative adlı heykelidir. Heizer'ın eserleri genelde yeryüzü ile ilgilidir. Çoğu eserinde Amerikan yerlilerine ait etkiler görülür.
Andy Goldsworthy
Doğada ve doğal malzemelerle eserlerini yaratmakta ve fotoğraflarını çekmektedir. Arazi sanatı hareketinin önemli ve popüler temsilcilerinden biridir.
Beş değişik sanat okulundan reddedildikten sonra Bradfort ve Lancaster sanat okullarında öğrenim görmüştür. Her yılın altı ayı İngiltere'de, diğer altı ayı ise dünyanın değişik bölgelerinde sanat çalışmalarını yapar. Birçok heykeltıraş malzemeleri yontma ya da kesme yoluyla şekillendirirken sanatçı, eserlerini doğanın kendi akışından yararlanarak oluşturmaktadır.Doğada ne bulursa o malzemeyle heykellerini yapar ve asla yaşayan hiçbir canlıya zarar vermez. Sanatın para ile sergilenmesine ve satılmasına karşı çıkar.
Çalışmalarını bu içeriğimizden inceleyebilirsiniz...
Robert Smithson
Jeoloji, kristallografi, endüstriyel atıklar ve bilimkurgu gibi alanlarda da çalışan bir sanatçı. 1960'larda modüler birimleri ile çoğunlukla kristal yüzeyleri anımsatan minimalist çelik heykelleri ile dikkat çekti. Sonraki işlerinde özellikle yere atma ve dökme gibi işlemleri işin içine katarak yer çekimi kavramıyla uğraşan heykeller yaptı. 1970 Nisan'ında Utah'taki Büyük Tuz Gölü'nün kuzeydoğu kıyısına en ünlü eseri olan 'Spiral Jetty' inşa etti.
Walter De Maria
New York'ta yaşayan ve çalışan Amerikalı bir sanatçı, heykeltıraş, illüstratör ve besteciydi . Walter de Maria'nın sanatsal pratiği 1960'ların Minimal sanatı , Kavramsal sanatı ve Arazi sanatı ile bağlantılıdır. Özellikle Meksika’da yaptığı “The Lightning Field” adlı eserinde o bölgede fırtınaların sık görülmesi üzerine çelik kullanarak yapay yıldırım tarlaları oluşturmuştur.
Richard Long
Long'un çalışması heykel sanatının performans sanatın ve kavramsal sanatın bir parçası olması fikrini genişletti. Çalışmaları tipik olarak toprak, kaya, çamur, taş ve diğer doğa bazlı malzemelerden yapılmıştır. Sergilerde eserleri tipik olarak performansları ve deneyimlerinin materyalleriyle ya da belgesel fotoğraflarıyla sergilenmektedir.
Turner Ödülünde dört kez aday listesine giren tek sanatçı Long'dur . 1984, 1987 ve 1988'de aday gösterildi ve 1989'da White Water Line ödülünü kazandı .
Ülkemizde bu sanatın gelişimi 2000’li yıllara rastlar.
Bu alanda eserleri olan sanatçılarımız Mehmet Ali Uysal, Yücel Dönmez, Ayşe Erkmen, Mehmet Kavukçu, Cengiz Tekin, Mustafa Duyuluer, Varol Topaç, Elçin Ekici olarak sıralanabilir.
Mehmet Kavukçu
Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi'nde profesör olan Kavukçu, İnsan-doğa ilişkisinde özellikle iklime dikkat çeker. Yaşadığı coğrafyanın zorlu iklim koşulları yapıtlarının ana malzemelerinden birini oluşturur. Mehmet Kavukçu, çevre kirliliği, atık oluşum ve israf konularında farkındalık oluşturmak amacıyla çalışmalar gerçekleştirmiştir.
Mehmet Ali Uysal
ODTÜ Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü mezunu. Okurken seçtiği heykel dersi şu an bulunduğu sanat düzeyinin kıvılıcımını atmış. En bilinen eserlerinden biri olan “Skin (Ten) 2” çalışmasının ilkini Fransa Meuse’da; ikincisini ise Belçika’nın Liege şehrinde yer alan Chaudfontaine Park’ta bir festival için inşa etti.
Yücel Dönmez
Yapı Enstitüsünü bitirdikten sonra Devlet Tatbiki Güzel Sanatlar Yüksek Okulundan 1974 yılında mezun olan Yücel Dönmez, Doğa Düzenlemeleri çalışmaları ile Türkiye’de ilk land art çalışmalarını yapar ve ertesi yıl da dünyada kar üzerine resim yapan ilk sanatçı olarak Uludağ’da 300 metrekarelik ilk Kar Resmi’ni yapar. Daha sonra land art çalışmalarını Chicago’da yapan Dönmez dünya sanat tarihine dünyada kar resmini ilk defa yapan sanatçı olarak geçer.
Varol Topaç
Çocukluk hayali hem gezip hem ressam olmak olan Topaç, sanatını bir iz sürme olarak anlatıyor. 1967 Ankara doğumlu sanatçı Kültür ve Turizm Bakanlığı İzmir Resim Heykel Müzesi ve Galerisinde Heykeltıraş ve Kültürpark Sanat Galerisi Koordinatörü olarak çalışmalarına devam ediyor. İzmir’de “Fermuar Çimen”, Kore’nin Gongju kentinde “Yuvarlanan Ağaçlar” ve Finlandiya’da “Algı Kapısı” gibi eserleri mevcut.
Tamer Serbay
1982'den beri serbest çalışan sanatçının, 1984 ve 1985 yılarında, yağlıboya tekniği konusunda hazırladığı iki kitabı yayımlandı. 1995 yılında Almanya'da verilmekte olan 'Tolerance' adlı sanat ödülünü kazandı. Obje sanatçısı Serbay, Olimpos'un büyüleyici mekanlarını, fotograf sanatçısı Timurtas Onan'in görüntüleri ile Berlin Charlottenburg Müzesi'nin Arkeoloji Bölümünde, 2007 yılında 'Nekropolis' adıyla sergiledi. Sanatçı doğada bulunmayan renkleri doğa üzerinde rüzgâr, çamur ve güneş ile şekillendirir.
Ayşe Erkmen
'Önde gelen Türk sanatçılardan biri' olarak tanınan görsel sanatçı. Berlin'de ve İstanbul'da yaşıyor ve çalışıyor. Belirli sitelerden, tarihlerden ve coğrafyalardan etkilenen Ayşe Erkmen’in çalışmaları bulunduğu sosyal ve fiziksel ortamı ele geçiriyor.
Bu içerikler de ilginizi çekebilir.
Yorum Yazın