Bizimle Dünya Turuna Var mısınız? Dünyadaki En Etkileyici İkonik Mimari Yapılar ve Özellikleri
Zenginin gezip dolaştığı ama züğürdün(evet bu biz oluyoruz) çenesini, gözünü ve klavyesini yorduğu bir yazımızla daha karşınızdayım. Her ülkenin imzası sayılabilecek öyle binalar vardır ki adını duyduğunuzda neresi olduğunu hemen bilirsiniz. Gidemiyoruz, göremiyoruz ama bu öğrenmemize engel değil! Sayın yolcularımız lütfen kemerlerinizi bağlayın, sizinle dünya ülkelerinin ikonik mimari harikası yapılarını görmeye gidiyoruz.
Kabe (Suudi Arabistan)
Kaa'bah al-Müşerref de denilen İslamiyetin kalbi olan yapı Beytullah ( Allah'ın Evi) olarak adlandırılır ve namaz kılarken Müslümanlar için kıbledir. Suudi Arabistan'ın Mekke şehrinde bulunan Kabe'nin etrafında hacılar saat yönünün tersine yönde yedi kez dönerler; Bunlardan ilk üç dönme dış kısımda hızlı bir tempoda olurken son dört dönüş Kabe'ye daha yakın ve yavaş olarak yapılır. Dönüşün, Allah'a dua ederken Kabe'nin etrafında uyum içinde hareket ettikleri için ibadet eden Müslümanların birliğini gösterdiğine inanılmakta.
Ayasofya Cami (Türkiye)
Bizans İmparatoru I. Justinianus tarafından, 532-537 yılları arasında tarihî yarımadasında bulunan eski şehir merkezine inşa ettirilmiş bir patrik katedrali olan Ayasofya, 1453 yılında İstanbul'un Osmanlılar tarafından fethedilmesinden sonra II. Mehmed tarafından camiye dönüştürülmüş. Mustafa Kemal Atatürk tarafından 1934 yılında yayımlanan Bakanlar Kurulu Kararnamesi ile 1935'ten 2020'ye kadar müze olarak kullanılmış, 2020 yılında ise müze statüsü iptal edilerek cami statüsü verilmiştir.
Sagra de Familia (İspanya)
Halk arasında bitmeyen kilise olarak bilinen Sagra de Familia Antoni Guardi’nin vefatı sonucu yarım kalmıştır. Halkın yardımları ve hala tam olarak çözülemeyen mimari özellikleri bu durumu daha da zorlaştırıyor. Bazilika tasarlanırken kolonların sanki bir ağaç gibi dallanıp budaklanması gibi yapılmıştır. İçeri girildiği anda ormanda bir gezintiye çıkılmış hissi vermekte. 1984 yılında UNESCO Dünya Mirası listesine alınan bazilikanın 2028 yılında bitmesi öngörülmekte.
Sidney Opera Evi (Avusturalya)
Avusturalya’nın simgelerinden Opera Evi, 2003 Pritzker mimarlık ödüllü mimar Jørn Utzon tarafından tasarlanmış. Opera Evi; 118 metre genişliğe 183 metre uzunluğa sahip olup çatısı 67 metreye kadar uzamakta. Bu yapı için İsveç'ten tam olarak 1.056.000 adet beyaz fayans getirtilmiş ve bezenmiştir. İçinde 5 tane tiyatro binası, 1000 oda, 5 prova stüdyosu, 60 soyunma odası, 4 lokanta, 6 bar ve hediyelik eşya dükkanları bulunuyor.
Eyfel Kulesi (Fransa)
Parislilerin ‘Demir Bayan’ dedikleri Eyfel Kulesi; 1887 ile 1889 yılları arasında Gustave Eiffel'e ait bir firması tarafından, Fransız Devrimi’nin 100. yıl kutlamaları için Expo 1889 Paris fuarının giriş kapısı olması düşünülerek inşa edilmiş. Aslında kulenin mimarı Gustave Eiffel değil, İsviçreli Maurice Koechlin 'in siparişi üzerine tasarlayan Stephen Sauvestre'dir. Meslektaşı Emile Nouguier ile birlikte ilk tasarımları yapmıştır. Eyfel Kulesi 1889-1930 yılları arasında dünyanın en uzun yapısı olarak kayda geçmiştir.
Cenne Ulu Cami (Mali)
Cenne Ulu Camii, Sudani-Saheli mimari stilinin en muazzam başarılarından olan büyük kerpiç binadır. Cami, Mali'nin Bani Nehri sel ovasındaki Cenne şehrinde yer almaktadır. Cenne'de inşa edilen ilk caminin kesin bir tarihi bulunmamakta ancak inşaata başlanılan tarihin en erken 1200'lü, en geç 1330'lu yıllar olduğu tahmin ediliyor. Cami hakkında bilgi veren en eski kaynak Abd al-Sadi'nin yazdığı Tarikh al-Sudan (Sudan'ın tarih) adlı eseridir. Cenne Camisi ile 'Cenne Eski Kasabaları' 1988 yılında UNESCO tarafında Dünya Miras Listesine eklenmiş.
Kurtarıcı İsa (Brezilya)
Kurtarıcı İsa, Brezilya'nın Rio de Janeiro şehrinde Corcovado Dağı üzerinde yer alan ve şehrin sembolü bir heykelidir. Heykeli yerel mühendis Heitor da Silva Costa ve sanatçı Carlos Oswald tarafından tasarladı. Fransız heykeltıraş Paul Landowski esere imzasını attı. Heykel 1922'de Rio de Janeiro'da Brezilya'nın bağımsızlığının 100. yılı şerefine yapımı başlanmış ve 12 Ekim 1931'de resmi törenle açılmıştır. 30 m boyundaki dev heykel 8 m yükseklikteki bir kaide üzerinde olup ve 1.145 ton ağırlığındadır. Heykelin başı 3,75 m yüksekliğinde olup 30 ton gelmekte. Açılmış kollarının genişliği 30 m olup inşaat malzemesi olarak beton, üzerinde katman olarak da sabun taşı (talk da denir) kullanılmıştır.
Empire State Binası (ABD)
Ünlü King Kong filmini izlemeyen yoktur. Esas kızı alan King Kong kızı götürdüğü bina olan Empire State New York’da bir gökdelen. Empire State; 102 katlı bir bina olup 1576 adet merdiven basamağına sahiptir. Yüksekliği 381 m, tepesindeki anten ile beraber 443,2 m uzunluğa sahiptir.
Yasak Şehir (Çin)
Yasak Şehir 500 yıl boyunca kullanılan bir Çin imparatorluk sarayıdır. Çin'in Pekin şehrinin ortasında bulunan saray 1406 ve 1420 tarihleri arasında inşa edilmiş olup 1987 yılında Dünya Kültür Mirası listesine eklenmiş ve UNESCO tarafından dünyada korunmuş en geniş antik ahşap yapılar bütünü olarak tescillenmiştir. Yasak Şehir, dünyadaki en geniş saraydır. 72 hektarlık bir alanı kaplayan saray dikdörtgen şeklindeki arsası kuzeyden güneye 961 metre ve doğudan batıya 753 metre uzunluğunda.
Notre Dame Katedrali (Fransa)
Fransız gotik mimarisinin en güzide örneği olarak bilinen Notre Dame, ilk gotik katedrallerden biridir ve bu dönem boyunca inşası devam etmiştir. Hristiyanlığın bölgeye ulaşmasından önce aynı konumda Gallo-Romen kültüründen kalma bir Jüpiter tapınağının olduğu düşünülmekte. Paris'in diğer tüm önemli yapıları gibi Seine Nehri'nin kıyısında bullunan katedralin girişi batıya bakar. 15 Nisan 2019'da çıkan bir yangın sebebiyle Katedralin büyük bir kısmı ağır hasar aldı.
Royal Onratio Müzesi (Kanada)
Royal Ontario Müzesi (ROM) Toronto, Ontario, Kanada'da yer alan sanat, dünya kültürü ve doğa tarihi müzesidir. Kuzey Amerika'nın en büyük müzelerinden biri kabul edilen ROM altı milyondan fazla eşya ve kırk galerisi ile müzenin farklı dünya kültürü ve doğal tarih koleksiyonları, müzenin uluslararası ününe katkıda sağlıyor. Müzede dinozor, mineraller ve meteorların yanı sıra Yakın Doğu ve Afrika sanatı, Doğu Asya Sanatı, Avrupa tarihi ve Kanada tarihi gibi önemli koleksiyonları barındırmakta. 150.000'den fazla örnekle dünyanın en büyük fosil koleksiyonuna ev sahipliği yapmakta.
Brasilia Katedrali (Brezilya)
Katedral, yapılan hem modern hem de dinsel sanat eseri Brezilya Başpsikoposluğu’nun merkezidir. Oscar Niemeyer tarafından tasarlanan 1958’de inşasına başlanan ve 1960’da tamamlanan katedral resmi olarak 1970’de açıldı. 1990 yılında ulusal tarihi ve sanatsal anıt olarak kabul edilen katedralin her biri 90 ton ağırlığında 16 hiperbolik betonarmeden inşa edilmiş.
Burc Halife (Dubai)
Burc Halife, Dubai'de dünyanın en yüksek gökdeleni olma özelliği olan bir yapı. Eski ismi Burc Dubai'dir. Adını Halife bin Zayid el-Nehyan'dan almıştır.
828 metrelik yüksekliğe sahip olan yapının 160 katı kullanılıyor. Binanın yaklaşık 150. kattan sonra geri kalan katları çelik olarak yapılmıştır. Dünyada ilk olarak betonarme kütle üzerine çelik konstrüksiyonla inşa edilen yapı özelliğini bulunuyor. Ayrıca binanın cephelerine gelen rüzgarın etkisini en aza indirmek için binanın hiçbir cephesi düz şekilde yapılmamıştır. Cephelerde bulunan köşeler keskin değil dairesel birleşimler şeklinde yapılmıştır.
Tac Mahal (Hindistan)
Ey aşk nerelere kadirsin dediğimiz bir yapı daha. İslami türbe mimarisini en özel ve önemli eserlerinden birisi olarak kabul edilir. Babür İmparatorluğu 5. hükümdarı Şah Cihan'ın 17 Haziran 1631 tarihinde genç yaşta ölen eşi Ercümend Bânû Begüm (Mümtaz Mahal) için o zamanki imparatorluğun başkenti olan Agra'da Yamuna Nehri'nin kıyısında eşinin hatırası için Tac Mahal’i yaptırılmış. Yapının içinde Mümtaz Mahal'in ve 1666'da ölen imparator Şah Cihan'ın mezarlarını barındırır. 1983'te UNESCO'nun Dünya Miras Listesine eklenmiş.
Petronas Kuleleri (Malezya)
Petronas Kuleleri Malezya'nın başkenti Kuala Lumpur'da bulunan ikiz kulelerdir. Kulelerde; birçok alış veriş merkezi, doğal bilimler müzesi 'Petrosains', bir senfoni orkestrası, bir sanat galerisi ve birçok büro için alan bulunmakta. Mimar César Antonio Pelli, çelik, beton ve camdan İslam mimarisini temel alarak Petronas Kulelerini meydana getirmiştir.
Aziz Vasil Katedrali (Rusya)
Aziz Vasil Katedrali Moskova Kızıl Meydan'da rengarenk, kubbemsi çatılarıyla ünlü bir katedraldir. Genellikle Kremlin Sarayı ile karıştırılır. 1555 - 1561 yılları arasında Rus Devleti'nin Kazan ve Astrahan hanlıklarına karşı kazandığı zaferleri kutlamak ve bu anı ölümsüz kılmak için Korkunç İvan tarafından yaptırılmıştır. Farklı şekillerde tasarlanmış olan sekiz kubbe, sekiz ayrı zaferi simgelemektedir. İlk yapımında som altın olan kubbeler 1670'ten sonra değişik renklerde boyanmış.
Kolezyum (İtalya)
Kolezyum ya da Flavianus Amfitiyatro, İtalya'nın başkenti Roma'da bulunan oval bir amfi tiyatrodur. İmparatorlar burada Roma halkını eğlendirmek ama daha çok kendi eğlenceleri için gladyatör dövüşleri düzenlerdi. Bunlardan başka pek çok halk gösterileri, deniz savaşları, hayvan avcılığı, infazlar, meşhur savaşların yeniden canlandırılması, klasik mitolojiye dayanan dramalar canlandırılırdı. Kolezyum daha sonraki dönemlerde barınma, dükkan, kışla, taş ocağı ve türbesi olarak kullanmış.
Big Ben (İngiltere)
Big Ben, Londra'da Westminster Sarayı'nın yanındaki ünlü saat kulesi. Dünyanın en büyük ikinci dört yüzlü saatidir. 'Big Ben' aslında saat kulesinde bulunan çanın adıdır. Ancak zamanla halk tarafından tüm yapıyı belirtmek için kullanılmış. 26 Haziran 2012 yılında kulenin ismi Kraliçenin tahta çıkışının 60. yılı onuruna 'Elizabeth Kulesi' olarak değiştirilmiş. Kraliçe hala yaşıyor ama saat kulesi sanki yıprandı siz ne dersiniz? Kule, tüm dünyada bilinen bir İngiliz kültürel simgesidir. Saat kulesi, 1970'ten beri I. Derece koruma altındadır ve 1987'den beri UNESCO Dünya Mirası Sit Alanı listesinde.
Dans Eden Ev (Çekya)
Dans Eden Ev, Nationale-Nederlanden’in Çek Cumhuriyeti’nin başkenti Prag’ın şehir merkezinde inşa ettirdiği binasına verilen takma ismi. Geleneksel mimari akımlara uygun olmayan ve Dekonstrüktivizm stilinde olan bu tasarım bina Fred Astaire ve Ginger Rogers’a adandığı ve dans eden iki partneri sembolizce ettiği için Fred and Ginger olarak adlandırılır.
Gize Piramitleri (Mısır)
Gize Piramitleri Mısır'ın başkenti Kahire'nin Gize semtinde bulunan 3 görkemli yapının ortak adıdır. Keops Piramidi, Kefren Piramidi ve Mikerinos Piramidinden yalnızca Keops (Khufu veya Büyük Piramit olarak da bilinir) Dünyanın Yedi Harikasından biridir. Dünyanın Yeni Yedi Harikası listesinin de onur üyesidir.
Mühendis ve piramit araştırmacısı Robert Bauval, Orion takımyıldızının kemer yıldızları olan Alnilam, Alnitak ve Mintaka yıldızlarının gökteki konumunun söz konusu piramitlerin dizilişinin izdüşümü olduğunu bulmuştur. Bu üç piramidin sırası Orion takımyıldızına uymakta ve üç piramidi kendi adlarıyla Khufu, Khafra ve Menkaura tarafından yaptırılmış
Atomium (Belçika)
Atomium, 1958 yılında Expo 58 fuarı için yapılmış Belçika'nın Brüksel şehrinde bulunan anıt binadır. André Waterkeyn tarafından tasarlanan yapı 102-metre (335-feet) yüksekliğinde , dokuz çelik kürenin birleştirilmesi ile oluşur. Demirin kristal kafes yapısının 165 milyar kez büyütülmesinden esinlenerek tasarlanan bina 6 ay boyunca durması beklenirken günümüzde modern Brüksel mimarisinin sembolü haline gelmiş.
Nilüfer Tapınağı (Hindistan)
Nilüfer Tapınağı (Lotus Temple), Hindistan'ın Delhi kentinde 1986'da ibadete açılan ve açmak üzere olan bir nilüfer çiçeğinin taç yaprakları görünüme sahip bir ibadethanedir. Üç küme halinde 27 bağımsız mermer kaplı 'yaprak'tan oluşur, dokuz kapı, yüksekliği 34 metreden biraz fazla olan merkezi salona açılır ve 2.500 kişilik kapasiteye sahiptir. İranlı mimar Fariborz Sahba, her taç yaprağını Yunanistan'daki Pentelicus Dağı'ndan getirilen mermerle kaplanmıştır.
Parthenon (Yunanistan)
Antik Yunan'dan günümüze kalan yapılar arasında en iyi bilineni olan Parthenon Antik Yunan mimarisinin en büyük eseri olarak kabul edilir. Dış cephesinde kullanılan heykeltıraşlığın, Yunan sanatının en yüksek noktası olduğu kabul edilir. Dünyanın en büyük kültürel anıtından biri olarak kabul edilen Partenon, Antik Yunan'ın ve Atina demokrasinin sembolüdür. Tapınak Dor düzeni ile inşa edilmiştir.
Pisa Kulesi (İtalya)
Genellikle ittirilen, baş parmakla işaret parmağı arasına sıkıştırılan Pisa Kulesi İtalya'nın kuzeyindeki Pisa şehrinde Piazza dei Miracoli'de yer alan bu yapı üst üste bindirilmiş 6 adet sütun dizisinin birleşiminden meydana gelir. 56 metre yükseliğie sahip yapıya 294 basamaklı bir merdivenle çıkılır. Pisa Kulesi bittiğinde güneye doğru eğilme yaşamaya başlamış. Sebep olarak temeldeki yumuşak zemindeki bir çökme olduğu söyleniyor. Yapının ağırlık merkezinin kendi temel dairesinin içinde kaldığı için kule devrilmiyor.
Yorum Yazın
Ayasofya'nın bu kadar güzel olması ve güzel kalmasının tek sebebi, yapımında ya da Allah korusun bir restorasyon durumunda Türk ustalara verilmemiş olması.
Çin deki devasa Buddha heykeli. Hatta birçok yerdeki Buddha heykelleri. Üstelik özgürlük heykeli de en ikonik mimari yapılardan.
Onlar daha çok ülkelerin simgesi halinde olanlar ki onları başka bir yazıda özellikle ele alacağım:)
Kahramanmaraş il özel idare binası niye yok listede. Tabi bina Londra’da yada Berlin’de olsa listenin ilk sırasında yer alırdı.
Hüseyin bey dediğiniz bina "Dünyanın en saçma binası" olarak geçiyor ve 24 haziranda yıkıldığı için yazamadık🤷🏻♀️