16 Maddeyle FED'in Faiz Kararı Dünyaya Nasıl Yansıdı, Türkiye Bu Karardan Nasıl Etkilenecek?
ABD Merkez Bankası FED, tüm dünyada büyük bir merakla beklenen faiz kararını açıkladı.
10 yıl sonra ilk kez faiz arttırımına giden FED, %0 - 0,25 aralığındaki politika faizlerini %0,25'e yükseltmişti. Fed’in piyasaların beklentisi doğrultusunda faiz artışını '0.25 puan' ile sınırlı tutarak 'kademeli' adım atması, normalleşmeye 'yumuşak geçiş' olarak nitelendiriliyor.
Peki dünya çapında geniş yankı bulan ve uzunca bir süre daha konuşulacak gibi görünen FED'in bu kararının ardından şimdiye kadar Türkiye'de ve dünyada neler oldu? Karar dünya piyasalarına sıcağı sıcağına nasıl yansıdı; ve kararın Türkiye'ye ne gibi etkiler yapması bekleniyor?
Karardan sonra dünya piyasalarında yaşananlar:
1. Küresel piyasalar, FED'in beklenen faiz arttırımının ardından pozitif bir seyir izliyor.
FED’in 'yumuşak geçişi' küresel piyasalarda sakin karşılandı; euro/dolar paritesi 1.08 düzeyinde hareket ederken, faiz kararının açıklanmasından önce 2.93 - 2.94 lira dolayında hareket eden dolar, ilk işlemlerde de bu düzeyini korudu.
Karar öncesi 3.20 lira dolayında olan euro da, 3.19 – 3.20 lira aralığında işlem gördü.
2. Faiz artışı ABD ekonomisine yönelik güvenin arttığı yönünde yorumlandı.
Yatırımcılar faiz artışını ABD ekonomisine yönelik güvenin arttığı yönünde yorumladı. Piyasaların önündeki belirsizliğin kalkmasıyla beraber, Asya ve ABD piyasalarında hızlı yükselişler görüldü, dolar değer kazandı ve ABD iki yıllık tahvil getirileri rekor seviyelere yükseldi.
3. Pay piyasalarında artış görülüyor.
Kararın ardından pay piyasalarında %1'i aşan artışlar görülürken, dolar endeksi 97,70 seviyelerinden 99 sınırına çıktı. Dolar, gelişen ülke para birimlerine karşı değer kaybetti, gelişmiş ülke para birimleri karşısında ise yükseldi.
Euro/dolar paritesi 1,10'un üzerinden 1,0832'ye gerilerken, dolar/yen paritesi 121,39'dan 122,64'e çıktı.
4. Dünya piyasasından endeksler de karardan olumlu etkilenmiş görünüyor.
Stoxx Europe 600 Endeksi Londra saati ile 08:16'da %1.8 yukarıda seyrederken, Almanya'da DAX Endeksi %2 tırmandı.
MSCI Asya Pasifik Endeksi %1 yükseldi ve Çarşamba günkü %2.2'lik kazancını daha da genişletti.
Japonya'da Topix Endeksi 8 Aralık'tan bu yana en yüksek seviyesine çıktı. Standard & Poor's 500 (S&P 500) endeks vadeli kontratları da bugünün erken saatlerdeki kayıplarını geri aldı.
5. Altın şimdilik değer kaybediyor.
Doların güçlenmesi ve bunun sonucu değerli metallerin cazibesinin azalmasının etkisi ile, altın değer kaybetti ve üst üste 3. yılı da kayıpla geçme yolunda ilerledi.
Spot altın, Çarşamba günü %1.1 sıçradıktan sonra %0.4 düşerek ons başına 1,068.22 dolara geldi.
Her ne kadar bazı uzmanlar nihayetinde yüksek faizlerin altın için çok olumsuz olacağını tahmin etseler de, altının 2016 yılında yükseleceğini düşünen analistler de bulunuyor. Bunun sebebi ise, istatistiklere göre FED'in son 7 faiz artırımının 4'ünde, altının 6 ay sonra hep değer kazanmış olması.
6. Diğer metaller de düşüşte seyrediyor.
Kararın açıklanmasının ardından spot gümüş Londra'da %0.7 düşüşle ons başına 14.0831 dolara geriledi. Palladyum %2.3 düşüşle ons başına 558.30 dolara gerilerken, platin %1.6 düşüşle ons başına 859 dolara indi.
Kararın ardından Türkiye'de neler yaşandı?
1. Dolar TL karşısında önce değer kaybetti, sonra dengelendi.
FED kararının ardından dolar Türkiye'de düşüşe geçti. Dün güne 2,9652'den başlayan ve FED'in faiz kararı öncesi en yüksek 2,9735'i gören dolar/TL, FED açıklamaları sonrasında hızlı bir şekilde düşüşe geçerek 2,9198'e kadar geriledi.
Bu gerilemenin ardından bugün bu saatlerde dolar 2,9631'de dengelenmiş görünüyor. Euro/TL ise en düşük 3,1862'yi gördükten sonra şu dakikalarda 3,2384 seviyesinden alıcı buluyor.
2. Dolardaki ani düşüşün ardından gözler Merkez Bankası’na çevrildi.
FED'in faizi artırmasının ardından T.C. Merkez Bankası'ndan da hamle geldi.
Merkez Bankası, dolar cinsi zorunlu karşılıklara, rezerv opsiyonlarına ve serbest hesaplara ödediği faizi %0.24'ten %0.49'a yükseltti.
3. Başbakan'dan açıklama gelmekte gecikmedi.
Brüksel'e gitmeden önce Ankara'da gazetecilerin sorularını yanıtlayan Başbakan Davutoğlu, FED'in kararını şu sözlerle yorumladı:
“0,25 baz puanlık artış beklenen bir gelişmeydi. Piyasaların da normal karşıladığı bir artırış. Merkez Bankası Başkanımız Erdem Başçı ile de konuştuk. Şimdiye kadarki tepkiler itibariyle bizim piyasamızı derinden etkilen bir durum yok. FED kararıyla ilgili olabilecek senaryoları daha önce belirlemiştik. Merkez Bankamızın eylem planı dahilinde devam edilecek.”
4. Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek tweet attı.
Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek de FED kararının açıklanmasının ardından Twitter hesabından yaptığı açıklamada, 'FED beklentiler doğrultusunda faiz artırarak şimdilik piyasaları rahatlattı gibi' dedi.
5. Yiğit Bulut'tan "Faiz arttırımı olumlu" açıklaması geldi.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın Ekonomi Başdanışmanı Yiğit Bulut da, FED'in faiz artışı kararının beklenen bir gelişme olduğunu, piyasalarda olumlu bir adım olarak algılanacağını belirterek, Türkiye'de faiz indirimi için fırsat kollamakta yarar gördüğünü söyledi.
Uzmanlar ve ekonomistler kararı nasıl yorumladı?
1. İş Yatırım
İş Yatırım bugün paylaştığı notta, Borsa İstanbul'da yukarı yönlü eğilimin devam etmesini beklediklerini yazdı. Kurum bu beklentiyi şu üç gerekçeye dayandırdı:
- ABD ekonomisinde aşağı yönlü riskler Fed’i faiz artışında temkinli olmaya zorlayacak.
- Gelişmekte olan piyasalarda ve Borsa İstanbul’da yatırımcıların pozisyonları orta vadeli ortalamaların çok altında.
- Mevcut değerlemelerde piyasalardaki yükselişin sürmesi için iyi habere ihtiyacımız yok, kötü haber gelmemesi yeterli.
2. Garanti Yatırım
Garanti Yatırım'ın notunda da FED'in faiz kararı sonrasında yurt içi piyasalarda BIST'te görülen yükselişin bir miktar daha devam edeceği, dolar/TL ve faizde ise sınırlı düşüş görüleceği öngörüldü.
Kurumun notunda, 'Mevcut jeopolitik gelişmeler düşünüldüğünde, TRY üzerindeki risklerin henüz sonlanmadığını düşünüyoruz. Kısa vadede dolardaki düşüş ivmesinin korunabileceğini düşünüyor, henüz dolar alım önermiyoruz.' değerlendirmeleri yapıldı.
3. Global Source Partners
Global Source Partners ekonomisti Atilla Yeşilada ise bugün bir ralli olacağını, fakat dış politika ve Merkez Bankası'nın adımlarını beklemek gerektiğini söyledi. Yeşilada, 'En azından dış politikada risklerin daha derin bir analizini yapmadan ve TCMB PPK kararını görmeden yeni risk almaktan kaçınıyoruz' ifadelerini kullandı.
4. FED eski ekonomisti Erkin Şahinöz
FED'in eski ekonomistlerinden olan Erkin Şahinöz, “Önümüzdeki yıl faizlerin ulaşacağı yerle ilgili beklentilerini aşağı indirmemişler, bu da piyasanın seveceği bir durum değil. 2016 sonunda FED faizinin %1,4, 2017 sonunda %2,4 olması bekleniyor.
Bu da şu anlama geliyor; 2016’da iki toplantıda bir faiz artırımı gündemde gibi görünüyor. Piyasalar üzerinde çok dramatik bir etki beklenmemeli. Önümüzdeki birkaç gün piyasaların sindirme süreci bitene kadar çalkantılı süreç devam edecek” diye konuştu.
5. ALB Menkul Değerler Araştırma Uzmanı Enver Erkan
ALB Menkul Değerler Araştırma Uzmanı Enver Erkan, 'FED’in yumuşak bir geçişe işaret etmesiyle beraber, kısa vadede dolarda gevşeme ve küresel hisse senetlerinde de yukarı yönlü hareketlenme görebiliriz.
Gelişmekte olan ülke piyasaları açısından da ilk tepki olumlu olur, sonraki süreçte gelişmekte olan ülkelerin portföylerdeki ağırlığını o ülkenin kendi iç dinamikleri belirler.
Türkiye’nin pozitif grupta yer alabilmesi için ev ödevlerini eksiksiz yapması gerekmektedir. Uzun vadede olumsuzluk oluşturabilecek riskler çözümlenmezse kısa vadede 2,90 seviyesi veya aşağısına gevşeyebilecek olan kurda uzun vadede fiyatlamalar farklı yönde gelişebilir ve kur da yönünü yukarı çevirebilir' yorumunu yaptı.
Son olarak, Türkiye'nin kredi notu bu karardan etkilenir mi?
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, sadece FED'in faiz artışından etkilenecek bir ülke notu bulunmadığını ifade etmekle beraber, yine de faiz artışının genel olarak ülke kredi notlarındaki zorlukları arttıracağını söyledi.
FED'den 2016 yılı boyunca 4 defa daha 25 baz puanlık faiz artışı beklediğini belirten Fitch, bu artışın 2016-17 döneminde enflasyonu da yükselteceğini öngördü.