Alman Meclisi 'Soykırım Tasarısını' Onayladı

Alman Federal Meclisi, 1915 olaylarını 'soykırım' olarak nitelendiren karar tasarısını neredeyse oy birliği ile onayladı. Birlik Partileri, SPD ve Yeşiller'in ortaklaşa hazırladıkları ‘101 yıl önce Osmanlı İmparatorluğu’nda Ermenilere ve diğer Hıristiyan azınlıklara uygulanan soykırımın hatırlanması ve anılması’ başlığını taşıyan tasarının meclisten geçmesine kesin gözüyle bakılıyordu. Başbakan Angela Merkel, Başbakan Yardımcısı Sigmar Gabriel ve Dışişleri Bakanı Frank Walter Steinmeier oylamada bulunmadı. Bu durumun Ankara’ya yönelik bir mesaj olmadığı öne sürülüyor. Ancak tam tersini savunanlar da var. 

Kararının ardından Türkiye'nin Berlin Büyükelçisi Ankara'ya, Almanya'nın Ankara Büyükelçisi ise Dışişleri Bakanlığı'na çağrıldı. 

Cumhurbaşkanı Erdoğan, 'Almanya-Türkiye ilişkileri ciddi manâda etkilenir' dedi. Hükümet Sözcüsü Numan Kurtulmuş ve Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da açıklamalarıyla karara tepki gösterdi. TBMM'de ise AK Parti, CHP ve MHP ortak bir bildiri yayınlayarak Alman Parlamentosu'nun kararını kınadıklarını açıkladı.

Almanya Federal Meclisi, 1915 olaylarını 'soykırım' olarak niteleyen tasarıyı kabul etti.

 Parlamentodaki oylamada sadece bir milletvekili tasarının aleyhine oy kullandı, bir milletvekili de çekimser kaldı.

Federal Alman Meclisi’nde bugün görüşülen ve oylanan ‘Ermeni Soykırımı’ tasarısına destek olduğu kadar eleştiriler de bulunuyordu. 

Almanya'da, 1915 olayları tasarıda ilk kez resmen 'soykırım' olarak nitelendirildi.

Başbakan Binali Yıldırım, 'Türkiye'nin Berlin büyükelçisini istişare için çağırdık' dedi. 

Meclis'te de AK Parti, CHP ve MHP ortak bildirisiyle  'soykırım' kararı kınandı. Kararı Meclis kürsüsünde AK Partili Naci Bostancı okudu. Bildiriyi 3 partinin milletvekilleri alkışlarla karşıladı.

Hürriyet'ten Ali Varlı'nın haberine göre tasarıya, 11'i Türk kökenli toplam 631 milletvekili arasından bir tek Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) milletvekili Bettina Kulla 'hayır' oyu verdi.

Temaslarda bulunmak üzere Kenya'yı ziyaret eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, kararın iki ülke arasındaki ilişkileri ciddi manada etkileyeceğini belirterek şu ifadeleri kullandı:

'Az önce sayın başbakan ile bir görüşmem oldu ve bu görüşmemin neticesinde ortak kanaatimiz, ilk adımımız, büyükelçiyi istişarelerde bulunmak üzere Türkiye’ye çağırmak. Tabii ki şuanda Alman Parlamentosu'nun almış olduğu ​*bu karar aslında Almanya - Türkiye ilişkilerini ciddi manada etkileyecek olan bir karardır*​. Döndükten sonra oturacağız, bunların değerlendirmesini yapacağız ve nasıl bir adım atarız, bunları konuşacağız. ​*Ondan sonra da asıl atmamız gereken adımları atacağız.'

Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş, sosyal paylaşım sitesi Twitter üzerinden yaptığı açıklamada 'Türkiye için bu karar yok hükmündedir. Bu mesele siyasetçilerin ya da parlamentoların değil, bilim adamlarının ve tarihçilerin neticeye kavuşturması gereken bir meseledir. Türkiye olarak bu karara her platformda gereken cevabı elbette vereceğiz.' dedi.

Twitter hesabından açıklama yapan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da, 'Kendi tarihindeki karanlık sayfaları kapatmanın yolu sorumsuz ve mesnetsiz Meclis kararlarıyla başka ülkelerin tarihini karalamak değildir' ifadelerini kullandı.

Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada ise kararın Alman Federal Parlamentosu bakımından utanç verici olduğu belirtildi. 'İki komşu halk arasında uzlaşı yollarını açmak için önemli adımlar atan Türkiye’nin Alman Federal Parlamentosu’ndan öğreneceği hiçbir şey yoktur' ifadeleri kullanıldı.

Ayrıca AK Parti, CHP ve MHP Almanya'nın kararına karşı ortak deklarasyon hazırladı.

MHP Grup Başkanvekili Oktay Vural yerinden söz alarak 'soykırım' tasarısıyla ilgili ortak deklarasyon hazırlanmasını önerdi. CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel ve AK Parti Grup Başkanvekili Naci Bostancı da bu yönde görüş bildirdi.

TBMM Başkanvekili Âkif Hamzaçebi, 'Birinci Dünya Savaşı'nın özel koşulları içerisinde Türkler ve Ermenilerin yaşadıkları karşılıklı acıların, diğer ülkeler parlamentolarında siyaset konusu olmasını, herhangi bir uluslararası mahkeme kararı olmadan bunların 'soykırım' olarak nitelendirilmesini doğru bulmuyorum' ifadesini kullandı.

Hamzaçebi, daha sonra grup başkanvekilleriyle görüşmek üzere birleşime ara verdi.

Sonuç olarak da AK Parti Grup Başkanvekili Naci Bostncı ortak bildiriyi Meclis'te okudu. Bildiride, 'Asılsız Ermeni iddialarını esas alan kararı şiddetle kınıyoruz. Kararın tarihi ve hukuki hiçbir geçerliliği yoktur' ifadeleri yer aldı.

Başbakan Angela Merkel, Başbakan Yardımcısı Sigmar Gabriel ve Dışişleri Bakanı Frank Walter Steinmeier Federal Meclis'teki oylamaya katılmadı.

Merkel: 'Fikir ayrılıklarına rağmen Türkiye ile Almanya arasındaki bağlarımız güçlüdür'

Merkel, kararla ilgili açıklamasında, 'Fikir ayrılıklarına rağmen Türkiye ile Almanya arasındaki dostluk ve stratejik bağlarımız güçlüdür. Almanya'daki Türk kökenliler ülkemizin bir parçasıdır ve öyle olmaya devam edecekler' dedi.

Tasarı geçtiğimiz yıl da gündeme gelmiş ancak parlamentoda oylanmadan komisyona havale edilmişti.

Geçen şubat ayında konuyla ilgili partisi adına meclise getirdiği ilk önerge destek bulamayınca Birlik Partileri ve SPD ile ortak bir metin üzerinde uzlaşan Özdemir, tasarının 1915 yılında yaşananların tabusuz bir şekilde ele alınmasını hedeflediği ve Türkiye’nin olanları kabul etmesi gerektiği görüşünde.

İngiliz Financial Times gazetesi zamanla, iktidardaki Hristiyan Birlik partilerinden bazı milletvekillerinin farklı bir tutum takınması ve Papa dahil birçok kişiden ve ülkeden gelen 'soykırım deklarasyonlarının' etkili olması sonucu, Almanya hükümetinin geçen yıl, tasarının Federal Meclis'te oylanmasının önünde geçemeyeceği sonucuna vardığını yazdı.

Bugüne kadar soykırım tasarılarını onaylayan ülkelere ekonomik ambargoları da gündeme getiren, ancak bu ambargoları çok da ileri taşımak istemeyen Ankara’nın Almanya’ya da aynı yaklaşımı sergileyip sergileyemeyeceği de merak konusu. Diplomatik kaynaklar bu konuda Almanya’ya daha temkinli yaklaşılabileceğini düşünüyor. Çünkü Almanya, Türkiye’nin en büyük ticari ortaklarından biri. Türk ekonomisini zora sokacak uygulamalardan kaçınılıyor.

Ancak siyasi ilişkilerdeki güven ve hayal kırıklığının tüm ilişkileri daha da kırılgan hale getireceğine işaret eden Türk yetkililer, hiçbir şeyin eskisi gibi olmayacağı kanısında.

Başbakan Binali Yıldırım da, tasarının onaylanmasının Türkiye ile Almanya arasındaki ilişkilere zarar vereceğini belirterek, ‘Çok saçma bir oylama. Aslı astarı olmayan, 1915'te Birinci Dünya Savaşı şartlarında yaşanmış, her toplumda yaşanabilen, sıradan bir olaydır’ şeklinde görüş belirtti. 

Ermenistan Devlet Başkanı Serj Sarkisyan ise Bild gazetesine verdiği röportajda, Alman meclisine tasarıya onay verme çağrısı yapmıştı.

Bundestag yakınındaki gösteride; 'Tarih tarihçilere bırakılmalı', 'Bundestag Avrupa hukukuna saygı göster”, 'Soykırım yalanına hayır', 'Parlamentolar yetkili değil', yazılı döviz ve pankartlar taşındı.

BBC Türkçe, VOA ve Deutsche Welle