2014 Yılında İklim Değişikliği Felaketinin Yaklaşmakta Olduğunu Kanıtlayan 10 Olay
Boğaziçi Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Levent Kurnaz, Çağla Fadıllıoğlu ile birlikte, 2014 yılında, iklim değişikliği sebebiyle dünyada ve ülkemizde yaşanan çarpıcı olayları onedio.com okuyucuları için derlediler.
1-) Kaliforniya'da Kuraklık
- Kaliforniya'da üç sene önce başlayan kuraklık felaket seviyesine ulaştı. Bölgenin %60'ı daha önce görülmemiş bir kuraklıkla karşı karşıya kaldı.
- Bu kuraklığın verdiği zararın maddi karşılığı 2 milyar doları aştı.
- Büyük şehirlerde araba yıkamak ve bahçe sulamak dahil olmak üzere su harcamalarına kısıtlama getirildi.
2-) 2014 Tarihteki En Sıcak Yıl Oldu
- 2014 yılı dünya tarihindeki en sıcak yıl oldu. Bundan önceki en sıcak yıl 2010 yılıydı ve o yılın ortalama sıcaklığını 0.02 oC geçtik.
- Tarihte ölçülen en yüksek sıcaklıklara bakacak olursak en sıcak 20 yıldan 19 tanesi 1990'dan bu yana yaşandı.
3-) Kuraklık Güney Yarımküreyi Vurdu
- Sadece Kuzey değil Güney Yarımküre de kuraklıktan etkileniyor. Geçtiğimiz yaz sıcaklıkların 54 oC'yi gördüğü Avustralya bu yaz da kuraklıkla savaşmak zorunda kalıyor.
- Kuraklıklar Sydney civarında önemli hasar yaratan yangınlara da yol açmakta.
4-) Kasırgalar
Yılın son ayında geçen sene Haiyan Tayfunu'nun vurduğu Filipinler'e bu sefer de Hagupit Tayfunu büyük zarar verdi.
İşin esas kötü tarafı, aslında bu sene tüm okyanuslarda son yıllar ortalamasının altında kasırgalar görülmüş olmasıydı. Siz bir de aktif bir kasırga sezonunu düşünün.
5-) 10 yılın En Kurak İstanbul’u
- Ülke geneli ve özellikle Marmara Bölgesi son yılların en kurak yazını geçirdi. 2013 sonbaharından itibaren azalan yağışlar İstanbul'a su sağlayan çoğu barajın dibinin görünmesine yol açtı.
- Barajların tamamen kurumasını ancak Haziran ayında Sakarya Nehri'nden Ömerli Barajı'na su sağlanması durdurabildi.
6-) Kartalkaya'da Kar Kalmadı
- Ülkemizde iklim değişikliğinden en fazla etkilenen alanlardan biri kış turizmi oldu. Batı Anadolu'daki kayak merkezleri neredeyse hiç kar görmediler.
- Doğu Anadolu'daki kayak merkezleri de ancak yapay karlama ile ayakta kalabildi.
7-) Ülkemizde Hortum Görmeye Alıştık
Ülkemizin çeşitli bölgelerinde hortum görmeye her geçen sene biraz daha alıştık, ama Marmara Denizi kıyılarından normalde hortum görülmezdi, ya da en azından son 70 senede görülmezdi.
Ancak bu yaz İstanbul'da iki hortum birden gördük. Havanın her sene biraz daha ısınması bu sıcaklıkla beslenen hortumların sayısında önemli bir artış olacağını bizlere açıkça anlatıyor.
İstanbul
Kocaeli Dilovası'nda Hortum
Alanya'da Hortum
Amasra'da Hortum
8-) Düzensiz Isı Değişimleri Tarımsal Üretimi Vurdu
- Kuraklığın yanında havanın yanlış zamanda fazla soğuması da iklim değişikliğinin etkilerinden biri.
- Bu sene ülkemizde kuraklıktan etkilenen buğdayın yanında don ve doludan etkilenen fındık ve kayısı rekoltesinde de büyük düşüş görüldü.
9-) Deniz Suyundaki Sıcaklık Artışı Balıkçılığı Etkiliyor
- Sadece karada değil denizde de suların ısınması balık miktarını azalttı. Aşırı avlanmaya bir de deniz suyu sıcaklığının düşmemesi eklenince hamsinin fiyatı on lirayı buldu.
- Aşırı avlanmaya çare buluruz da suyun sıcaklığına ne yapacağız? Bildiğiniz gibi, soğuk suda balık daha fazla yağlanır, Karadeniz'in suyu soğumaya başladığında da sürüler halinde Marmara'ya göçer. İklim değişikliği tüm bu yapının dengesini bozuyor.
10-) Küresel Isınma Kar Yağışının Artmasına Sebep Oluyor
- 'Küresel Isınma nasıl oluyor da kar yağışının artmasına da neden oluyor?” diyeceksiniz ama işin bir yanı da o. Küresel sıcaklıkların artması Kuzey Kutbu'nu da ciddi biçimde etkiliyor.
- Kuzey Kutbu ve çevresinde durması gereken soğuk hava hızla güneye doğru akabiliyor. Bu akışın önüne gelen yerlerde inanılmaz kar yağışları görülebiliyor. Mesela ABD'nin batı kıyısı rekor kuraklık yaşarken soğuk havanın hücum ettiği doğu kıyısı da karlara gömülebiliyor.
Hazırlayanlar:
Prof. Dr. Levent Kurnaz - Çağla Fadıllıoğlu
