Acı Rapor: İş Cinayetlerinin Hepsi Önlenebilirdi
2014 iş cinayetleri raporuna göre yaşanan ölümlerin hepsi önlenebilir. Kuralsız çalışma, yasal düzenlemere, iş cinayetyerinin en önemli nedeni. Rapor, cinayetlerin önlenmesi için işçilere ve sendikalara mücadele çağrısı yaptı.
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG) 2014 İş Cinayetleri Raporu’nu açıkladı. Rapora göre 2014 yılında en az 1886 işçi yaşamını yitirdi. Raporda en dikkat çeken ayrıntı ise 1886 iş cinayetinin hepsinin önlenebilir olduğu. Kuralsız çalışma koşullarının, esnek çalışmanın, yasal düzenlemelerin iş cinayetlerinin baş sorumlusu olduğuna dikkat çekilen raporda, hükümetin iş cinayetlerine çözüm olarak açıkladığı paketlerin cinayetleri önlemeyeceğine dikkat çekildi. Raporda, işçilere ve sendikalara iş cinayetlerine karşı mücadele çağrısı da yapıldı.
Rapor bugün, Makine Mühendisleri Odası’nın Taksim’de bulunan binasında açıklandı. Meclis üyelerinin, sendikacıların, meslek odası, demokratik kitle örgütü ve milletvekillerinin katıldığı açıklamanın açılışını TMMOB İKK sözcüsü Süleyman Solmaz yaptı.
FITRAT DEĞİL CİNAYET
Raporu ise İSİG’den Murat Çakır açıkladı. Raporu, yazılı, görsel, dijital basından takip ettimleri, emek-meslek örgütlerinden gelen bilgilerle işçiler, işçi yakınlarının bildirimleriyle hazırladıkları bilisini veren Çakır, bu bilgiler ışığında 2014 yılında en az 1886 işçi yaşamını yitirdiğini dile getirdi. “Meclisimizin ortak fikri bütün iş kazalarının önlenebilir olduğudur. İşçi ölümlerinin önlenebilir olması fikrinin en temel sonucu olarak yaşananları “iş kazası ve fıtrat” değil “iş cinayeti” olarak tanımlıyoruz” diyen Çakır, “Bir yandan ‘bu işin fıtratında var’ denilerek ve Diyanet hutbeleri de verilerek iş cinayetlerinin doğallaştırılması ve toplumun dinselleştirilmesi çabası içinde tepkiler içerilmeye çalışılıyor. Diğer yandan yüksek fonlu sosyal projeler, mesleki eğitim, ödül-ceza gibi çalışmalarla ‘kriz yönetimi’ mekanizmaları devreye sokuluyor. Ancak devlet ve sermayenin bu politikaları, artık katliam boyutuna varan iş cinayetlerinin üzerini örtemiyor” diye konuştu.
MÜCADELE ÇAĞRISI
Raporda iş cinayetlerinin önlenmesinin en önemli şartının işçilerin vereceği mücadele olduğuna dikkat çekilerek şunlar ifade edildi: “İşçileri açlık ile ölüm arasında bir tercihe zorlayan politikalara doğrudan bir karşı çıkış örgütlenmelidir. Pratik olarak ise işçilerin örgütlenme özgürlüğü önündeki engeller kaldırılmalıdır. İşçilerin sendika seçme özgürlüğü ve iş güvencesi sağlanmalıdır. İşyerlerinde işçi sağlığı ve güvenliği kurulu işler hale gelmeli; kurul işçi sağlığını etkileyen üretimin her hususuna müdahale edebilmelidir. Kurulun en az yarısını işçiler oluşturmalıdır. Yine sendikalar, meslek odaları ve uzmanların oluşturduğu heyetler söz ve karar sahibi olmalıdır.”
AYLARA GÖRE İŞ CİNAYETLERİ
Ocak ayında 101, Şubat ayında 84, Mart ayında 122, Nisan ayında 124 işçi, Mayıs ayında 427, Haziran ayında 151, Temmuz ayında 130, Ağustos ayında 160, Eylül ayında 152, Ekim ayında 171, Kasım ayında 137, Aralık ayında 127 can verdi.
EN ÇOK ÖLÜM İNŞAATTA
İnşaat, Yol işkolunda 423; Madencilik işkolunda 386; Tarım, Orman işkolunda 309; Taşımacılık işkolunda 138; Ticaret, Büro, Eğitim, Sinema işkolunda 93; Belediye, Genel İşler işkolunda 87; Metal işkolunda 81 işçi; Savunma, Güvenlik işkolunda 48; Enerji işkolunda 43;
Gemi, Tersane, Deniz, Liman işkolunda 37; Tekstil, Deri işkolunda 36; Çimento, Toprak, Cam işkolunda 31; Ağaç, Kağıt işkolunda 30; Petro-Kimya, Lastik işkolunda 29; Sağlık, Sosyal Hizmetler işkolunda 28; Konaklama, Eğlence işkolunda 28; Gıda, Şeker işkolunda 21;
Basın, Gazetecilik işkolunda 8; Banka, Finans, Sigorta işkolunda 3; İletişim işkolunda 2 ve işkolu belirlenemeen 25 işçi can verdi.
TOPLU İŞ CİNAYETLERİ
3 Ocak’ta Kocaeli Gebze’de bulunan Yunus Palet Ahşap Fabrikası’nda 5 Gürcü kaçak işçi, kaçak ispirtodan zehirlenerek can verdi.
20 Mart’ta Mersin Akdeniz’de OSB’de bulunan Acar Makina Sanayi Fabrikası işçilerini taşıyan minibüse hemzemin geçitte tren çarptı. 11 işçi yaşamını yitirdi.
Soma Madencilik’e bağlı Soma Kömür İşletmeleri Eynez Ocağı’nda kömür yangını, peşinden göçük, karbonmonoksitin 10 kat fazla olması ve yanlış yapılan arama kurtarma faaliyetleri sonucu 301 işçi can verdi.
6 Eylül’de İstanbul Mecidiyeköy’de bulunan Torunlar Center’da yük asansörü 32. kattan düştü ve 10 işçi yaşamını yitirdi.
27 Ekim’de Karaman Ermenek’te Has Şekerler Linyit Madeni’nde su basan ocakta 18 işçi yaşamını yitirdi.
31 Ekim’de Konya’nın Akşehir ilçesi Cankurtaran Köyü’nden elma toplamak için aldığı işçileri Isparta’nın Gelendost ilçesine götüren midibüs yine Isparta’nın Yalvaç ilçesinde virajı alamayarak devrildi. 15’i kadın 1’i çocuk 17 işçi yaşamını yitirdi.
CİNAYETLERİN NEDENLERİ
Trafik, Servis Kazası nedeniyle 421 işçi; Zehirlenme, Boğulma nedeniyle 395 işçi;
düşme nedeniyle 298 işçi; ezilme, göçük nedeniyle 289 işçi; diğer nedenlerden dolayı (kalp krizi, beyin kanaması, intihar, silikozis, kırım kongo kanamalı ateşi, karaciğer yetmezliği, sıtma, arı sokması, yılan ısırması, yıldırım düşmesi, silahlı saldırı veya vurulma, dana tepmesi, domuz saldırısı, mers virüsü vb.) 276 işçi; elektrik çarpması nedeniyle 112 işçi; patlama, yanma nedeniyle 49 işçi; nesne düşmesi, çarpması nedeniyle 36 işçi; kesilme, kopma nedeniyle 10 işçi can verdi.
131 KADIN CAN VERDİ
131 kadın işçi ve 1755 erkek işçi can verdi.
Raporda görö 2014 yılında yaşamını yitiren 1886 işçinin 131’i kadın işçi. Bu da yüzde 7 oranına tekabül ediyor. Kadınların çalışma yaşamına katılımının düşük olduğuna dikkat çekilen raporda, kadınların iş cinayetlerindeki mutlak rakamın düşük olmasına aldanılmaması gerektiğine dikkat çekiliyor. Raporda, yaşamını yitiren kadın işçilerin 71’i tarım, 13’ü eğitim/ticaret, 12’si sağlık, 9’u belediye/genel işler, 8’i tekstil, 3’ü gıda, 3’ü banka, 3’ü basın, 2’si metal, 2’si konaklama, 1’i kimya, 1’i çimento, 1’i taşımacılık, 1’i enerji ve 1’i yeterli bilgi olmadığı için belirlenemeyen işkolunda can verdi.
54 ÇOCUK İŞÇİ CAN VERDİ
14 yaş ve altında 19 çocuk işçi; 15-17 yaş arasında 35 çocuk/genç işçi; 18-27 yaş arasında 297 işçi; 28-50 yaş arasında 905 işçi; 51 yaş ve üstünde 331 işçi; yaşları öğrenilemeyen 299 işçi can verdi.
MANİSA 1. SIRADA
Rapor’da iş cinayetlerinin illere göre dağılımı da yapıldı. Buna göre 343 işçi Manisa’da; 198 işçi İstanbul’da; 67 işçi Kocaeli’nde; 58 işçi Ankara’da; 57 işçi Bursa’da; 49 işçi İzmir’de; 47 işçi Antalya’da; 44 işçi Konya’da; 43’er işçi Adana ve Isparta’da;
39 işçi Mersin’de; 32 işçi Samsun’da; 29’ar işçi Gaziantep, Hatay ve Muğla’da;
28’er işçi Karaman ve Kayseri’de; 27 işçi Aydın’da; 25 işçi Tekirdağ’da;
23’er işçi Sakarya, Sivas ve Şanlıurfa’da; 22 işçi Zonguldak’ta; 21’er işçi Balıkesir ve Kahramanmaraş’ta; 19 işçi Denizli’de; can verdi.
Evrensel