Ekonomide Artan Eşitsizliğin Sebebi Makineleşme ve Teknolojinin Gelişmesi mi?
Ekonomi gelişiminde teknolojinin ön planda olması işçi ihtiyacının önüne mi geçiyor? Dünyaca ünlü ekonomistlerin bu konuyla ilgili yaptıkları açıklamaları sizler için derledik. Siz de içeriğimizi merak ediyorsanız sizi şöyle alalım.👇
Makinelere ve yazılımlara yatırım yapmanın ekonomi çapında getirisi, anlaşılması zor konulardan bir tanesi olmuştur ancak bu yatırımlardan ve onları teşvik eden kamu politikasından kaynaklanan artan eşitsizliğin olduğu Massachusetts Institute of Technology'de ekonomist olan Daron Acemoğlu tarafından belirtiliyor.
New York Times'a gore, son 40 yılda Amerikalı işçiler arasında artan maaş farkının yarısı veya daha fazlası, son araştırmalarından bazılarına göre daha önceki işçilerin özellikle de üniversite diploması olmayan erkekler tarafından yapılan görevlerin otomasyonuna atfedilebilir.
Acemoğlu, küreselleşme ve sendikalaşma bu konuda rol oynasa da en önemli faktörün otomasyon olduğunu belirtti.
“Bu durum şirketlerin ve toplum olarak teknolojinin nasıl kullanılacağı konusunda yaptığımız seçimlerin sonucudur.” Kendisi bu konuda makinelerin ve yazılımların, gelirlerdeki esneme uçurumlarına önemli ölçüde katkıda bulunduğunu savunan tek ekonomist değil. Teknolojik yenilik ve ekonomik büyüme konusundaki çalışmaları nedeniyle ekonomi dalında Nobel kazanan Paul Romer, büyük teknoloji şirketlerinin piyasa gücü ve etkisi konusunda uyardı.
Virginia Üniversitesi'nde ekonomist olan Anton Korinek ve Columbia Üniversitesi'nde Nobel ekonomisti Joseph Stiglitz, girişimcilere emek dostu yenilikleri takip etmeleri için vergi değişikliklerine kadar adımlar öneren “Teknolojik İlerlemeyi Yönlendirmek” adlı bir makale yazdı.
Stanford'da ekonomist olan Erik Brynjolfsson, genel olarak teknolojiye iyimser açıdan baksa da Amerikan Sanat ve Bilim Akademisi'nin dergisi Daedalus'taki bir makalede, 'Turing tuzağı' konusunda uyarıda bulunuyor. Turing tuzağı, yapay zekanın İngiliz öncüsü Alan Turing'in adını taşıyan ve bir bilgisayar programının insandan ayırt edilemeyecek kadar başarılı iş çıkarmasını amaçlayan Turing testine bir göndermedir.
Brynjolfsson, yapay zekanın insanların performanslarını artırmaktan ziyade çalışanların yerini almak üzere tasarlanmış sistem olduğunu ve bunun bir hata olduğunu belirtti.
Yetkililer, şirketleri düzenli olarak kullanıcı gizliliğini korumak için yeterince şey yapmadıkları için eleştiriyor ve şirketlerin yanlış bilgileri artırdığını söylüyor. Eyalet ve federal davalar Google ve Facebook'u antitröst yasalarını ihlal etmekle suçluyor ve demokratlar yeni yasalarla sektörün en büyük şirketlerinin pazar gücünü dizginlemeye çalışıyor.
Acemoğlu, geçtiğimiz kasım ayında Ekonomik Eşitsizlik ve Büyümede Adaletle ilgili Meclis Seçim Komitesi önünde teknolojik yenilik, otomasyon ve işin geleceği üzerine bir oturumda konuşma yaptı.
Haziran ayında göreve başlayan komisyon bir yıl boyunca oturumlar düzenleyerek bilgi toplayacak, tespit ve önerilerini raporlayacak. Connecticut demokratı ve komite başkanı temsilcisi Jim Himes, komitenin kanıtlanmış iş eğitimi programlarına artan destek gibi işçilere yardımcı olacak bazı adımlar üzerinde ortak bir zemin bulabileceğinden emin.
Ekonomistler, 1950'den 1980'e kadar olan savaş sonrası yıllara, teknolojinin ilerlediği ve işçilerin artan gelirlerin tadını çıkardığı altın bir çağ olarak işaret ediyor.
Ancak daha sonrasında birçok işçi geri planda kalmaya başladı. Fabrika zeminlerinde robotlar, bilgisayarlı makineler ve ofislerde özel yazılımlar gibi önemli otomasyon teknolojilerinde istikrarlı bir ilerleme gözlemlendi. Bu da işçilerin ön planda yer almasını zorlaştırdı. Buna rağmen teknoloji, ortaöğretim sonrası eğitimdeki büyüme yavaşladıkça ve şirketler çalışanlarının eğitimi için daha az harcama yapmaya başladıkça gelişti. Harvard'da ekonomisti olan Lawrence Katz, 'Teknoloji, eğitim ve öğretim birlikte hareket ettiğinde, ortak refah elde edersiniz' diyerek konuyla ilgili düşüncelerini dile getirdi.
Artan uluslararası ticaret, şirketleri otomasyon stratejilerini benimsemeye teşvik etme yönünde şekillendirdi. Örneğin, Japonya ve Çin'den gelen düşük maliyetli rekabetten endişe duyan şirketler, işçilerin yerini almak için makinelere yatırım yaptı.
Günümüzde teknolojinin bir sonraki dalgası yapay zekadır ve ekonomistler, bu durumun işçilere yardımcı olmak, onları daha üretken kılmak veya onların yerini almak için kullanılabileceğini söylüyor. Acemoğlu, diğer bazı ekonomistler gibi, zaman içinde teknolojiye bakışını değiştirdi. Ekonomi teorisinde teknoloji, hem ekonomik pastanın boyutunu artıran hem de ulusları zenginleştiren bir bileşendir.
Acemoğlu'nun bu noktada teknoloji düşmanı olmadığını belirtmemiz gerekiyor.
Kendisi; yeniliklerin, iklim değişikliği gibi toplumun en büyük zorluklarını ele almak ve ekonomik büyüme ile yükselen yaşam standartlarını sağlamak için gerekli olduğunu belirtiyor ancak Acemoğlu, ekonomik ve demografik verileri derinlemesine araştırdıkça, teknolojinin yer değiştirme etkileri giderek daha belirgin hale geldi.
Acemoğlu'nun son on yılda maaşlarda artan uçurumun teknolojiden kaynaklandığına dair tahmini, Boston Üniversitesi'nde ekonomist olan Pascual Restrepo ile birlikte geçen yıl yayınlandı.
Sonuç, işçilere maaş olarak giden ekonomik çıktının azalan payını, makine ve yazılım harcamalarındaki artışı detaylandıran demografik ve ticari verilerin analizine dayanıyordu. Bugün, ekonomideki durgun verimlilik artışını açıklamaya yardımcı olan bu tür teknolojilere çok fazla yatırım yapılıyor. Buna karşılık olarak teknoloji, başka yerlerde yeni işler yaratarak istihdamı ve maaşları yükseltiyor.
Örneğin otomobil endüstrisinin yükselişi, otomobil bayileri, reklamcılık, muhasebe ve finansal hizmetlerde istihdam yarattı.
Piyasa güçleri, insanların yerine geçmek yerine işlerini yapmalarına yardımcı olan teknolojiler üretti. Bilgi işlemde örnekler veritabanlarını, elektronik tabloları, arama motorlarını ve dijital asistanlarını üretti. Ancak Acemoğlu, serbest piyasa yaklaşımının, beraberinde getirdiği tüm toplumsal rahatsızlıklarla birlikte eşitsizliği artırmanın bir reçetesi olduğunu düşünüyor.
Önerdiği önemli bir politika adımı ise insan emeğine adil vergi muamelesi yapılması.
Acemoğlu, geleceğin meslekleri için iyi tasarlanmış eğitim ve öğretim programlarının şart olduğunu belirtti ancak teknoloji gelişiminin daha insan dostu bir yöne yönlendirilmesi gerektiğine de inanıyor ve konuyla ilgili 'Teknolojiyi insanların işine yarayacak şekilde yönlendirmemiz gerekiyor onlara karşı değil.' diyerek düşüncelerini dile getiriyor.
Siz bu konuda ne düşünüyorsunuz? Yorumlarda buluşalım...
Yorum Yazın
Daron bey'e hayranım, Deva partisine bazı konularda tavsiye vermesi mükemmel bir olay