Yüzlerce Yıldır Anadolu İnsanına Korkudan Üç Buçuk Attıran 15 Efsanevi Mahlukat
Anadolu'da özellikle kırsal bölgelerde anlatılagelen onlarca efsane vardır. Çoğu cinler üzerine kurulu olsa da farklı bölgelerde çok farklı efsanevi yaratıklardan da bahsedilir. Bunlar kimi zaman bir araya gelinip korku hikayelerinin anlatıldığı gecelerde, kimi zamansa çocukları korkutarak caydırmak için anlatılırlar. O hikayelerde adı geçen ve bugün bile duyunca insanın hafif de olsa tırstığı 15 farklı efsanevi yaratığı, geceleri eşe dosta anlatıp akıllarını alın diye sizler için derledik...
1. Al Karısı - Lohusaların kabusu
2. Ecinni
3. Çarşamba Karısı
4. Demirkıynak
5. Tepegöz
6. Gulyabani
7. Kamos (Karabasan)
8. Germakoçi
9. Hortlak
10. Karakoncolos
11. Hırtık
Hırtık; üst kısmının insan, alt kısmının hayvan şeklinde olduğuna inanılan, bedeni tüylerle kaplı, ayakları ters kötücül cin, yaratık. Akarsularda (Elazığ yöresinde özellikle Fırat Nehri'nde) yaşadığı kabul edilir. Bu yörelerde adına Çay hırtığı da denilmektedir. Hırtık insan kılığına girip, kılığına girdiği kişinin yakın arkadaşlarına veya akrabalarına gidip, onlarla konuşarak orman ya da akarsu kıyısına götürüp boğmakta, öldürmektedir. Özellikle karanlıkta ortaya çıkan hırtıktan korunmanın tek yolu ateş yakmaktır. Konuştukları kişinin hırtık olduğundan şüphelenen kişiler, vücutlarının çevresinden veya ayaklarının altından ateş geçirirler. Bu davranışı tekrarlayan hırtık, tüylerinin yanmasıyla kaçıp kendini suların içine bırakır ve gözden kaybolur. Yine hırtığın zaman zaman çeşitli kişilerin kılığında, ata binip gezdiğine ve atları yorduğuna inanılmaktadır. Atlarını sabah yorgun ve terli bir şekilde bulan kişiler hayvanlarını hırtıkın götürüp götürmediğini anlamak için atların semerlerine veya sırtına yapıştırıcı maddeler sürmektedir. Bu sayede hırtıkın, bu hayvana binince tüylerinin yapışacağına ve tekrar binmeyeceğine inanılmaktadır.
12. Karakura
Erzurum ve Erzincan yöresindeki inanışlara göre bu tabiat üstü güç, albastı gibi lohusalara musallat olan, onları korkutarak, ciğerlerini söküp götüren bir varlıktır. Konya civarında anlatıldığına göre, bu ruh, keçiye benzeyen fakat kedi büyüklüğünde olan, insanların üstüne çökerek onları boğmaya çalışan bir yaratık şeklinde düşünülür. Gün ışığından korkar, güneş doğunca kımıldayamaz; ancak o zaman yakalanabilir. Ona yemin ettirdikten sonra köle gibi kullanmak mümkün olurmuş. Karakura yatağında ekmek kırıntısı olan insanları da çok severmiş. Böyle yataklarda uyuyanlar karakura tarafından bastırılır, kabus görür, sıkıntı çekerlermiş. Ayrıca bu yaratık Sivas yöresinde 'Elkişave' olarak da adlandırılır. Sivas'ta da bu hikâye aynen bu şekilde anlatılır.
13. Abası
Yeraltında yaşadıklarına inanılır. İnsanlara zarar verirler. Tek ayaklı (veya ayaksız), tek gözlü ve kel olarak betimlenirler. Dişleri demirdendir. Zararlı ve iğrenç görünümlü hangi canlı varsa bunların eseridir. İnsanları yoldan çıkartırlar, bazı kimseleri delirtirler. Leş yerler. İnsan ruhunu kaçırabilirler. Arka arkaya sıra halinde yürürler ve yeryüzünde görünmez olurlar. Kara ruhlar, insanoğlunu genelde yalnızken veya korumasız, çaresiz, hasta oldukları ve sıkıntılı dönemlerde yakalarlar.
14. Hınkır Munkur
Halk hikâyelerinde yer alan doğaüstü kötücül bir yaratık. Yakaladığı insanları önce boğarak öldüren sonra da yiyen bir canavar olarak tanımlanır. İnsana benzer, fakat göbeğinde bulunan bir torbanın içinde yavrusunu taşır. En korktuğu şey üzerine idrar yapılmasıdır. Böyle tehdit edilirse ortadan kaybolacağına inanılır.
15. Umacı
Özellikle çocukları korkutmak için kullanılan hayali yaratık. Sürekli yaramazlık yaparak anne-babasını kızdıran ya da geceleri uyumayan çocukları sepetine atarak kaçırdığı ve yediği rivayet edilmektedir.