Stoacı Epiktetos'un Huzur ve Mutluluk Rehberi: Hayatınıza Nasıl Yön Vereceğinizi Öğrenin
Epiktetos, özgürlüğün ve huzurun anahtarının kendi düşüncelerimizi ve tepkilerimizi kontrol etme yeteneğinde yattığını savunan antik Stoacı bir filozoftur. İnsanların genellikle dış dünyayı kontrol etmeye çalışırken aslında kontrol edebilecekleri tek şeyin kendi düşünceleri ve tepkileri olduğunu öne sürer.
Sadece antik dünyayı değil, modern psikoloji ve kişisel gelişim alanlarını da etkileyen Epiktetos'un felsefesini ve Epiktetos aforizmalarını gelin birlikte keşfedelim. 👇
Epiktetos, M.S. 55 ile 135 yılları arasında yaşamış Stoacı bir filozoftur.
Köle olarak doğduğu Anadolu'da sıra dışı bir hayat yaşamış ve felsefi düşünceleriyle tarihe adını yazdırmıştır.
Epiktetos'un çocuklara karşı olan merhameti ve hayırseverliği, insanın kaderini Tanrı’nın bir hediyesi olarak kabul etme ve ona teslim olma öğretisi, onun hatırlanmasını sağlayan özelliklerindendir.
Epiktetos'un yazılı felsefesi yoktur fakat onun öğrencisi Flavius Arrianus, Epiktetos'un derslerinden esinlenerek sekiz kitaplık bir derleme yapmıştır.
Bu sekiz kitaptan sadece dört tanesi günümüze ulaşmıştır. Ayrıca Arrianus, Epiktetos’un öğretilerinden oluşan “Encheiridion” adında bir el kitabı da yayımlamıştır.
Karşılaştığı tüm zorluklara rağmen daima pozitif olan Epiktetos, felsefesinde kendine hakimiyeti vurgular.
Bu hakimiyetin, gerçeklik karşısında tutum ve duyu kontrolü olmak üzere iki ana bölümü olduğunu ifade eder.
Epiktetos'un Stoacılığı, insanların hayatlarını ne olursa olsun kabul ederek sürdürme bilgeliğini içerir.
Örneğin, ölüm hakkında şunları söyler: “Ölümden kaçamam, ama ölüm korkusundan kaçabilirim.”
Epiktetos, yarattığı "sabret ve sakın" felsefesi ile hayata ve dünyaya karşı nasıl bir tavır alınması gerektiğini, iradenin ve duyguların kontrolünün önemini vurgulayan fikirler öne sürmüştür.
İki temel kuralı ise şunlardır: İradenin dışında iyi ya da kötü olan bir şeyin bulunmadığını kabul etmek ve olayları kontrol etmeye çalışmak yerine, onları bilgelikle kabul etmek.
Epiktetos'un düşüncesi, insanın rollerini kabullenmesi ve kendisine sunulanı kabul etmesi üzerine kuruludur.
İnsanların çevrelerindeki olaylara ve koşullara nasıl tepki verdiklerinin, o olayların ya da koşulların kendisinden daha önemli olduğunu düşünürdü.
Hayatın belirsizlikleri karşısında, bir kişinin durumunu iyileştirebilecek en güçlü araç, kişinin zihninin ve düşüncelerinin kontrolüdür. Bu kabullenme ve anlayış, insana iç huzuru ve dengeyi sağlar.
Bu öğretiler, özellikle modern psikolojide ve kişisel gelişimde oldukça etkili olmuştur.
Örneğin, bilişsel davranışçı terapinin temel prensipleri, büyük ölçüde Epiktetos'un öğretilerine dayanır. BDT, insanların yaşadıkları duygusal zorlukların ve davranışsal sorunların çoğunlukla kendi düşünceleri ve inançları tarafından yönlendirildiğini kabul eder. Dolayısıyla bu düşünceler ve inançlar üzerinde çalışarak insanların yaşamlarında daha fazla huzur ve mutluluk deneyimlemeleri mümkün olabilir.
Epiktetos'un felsefesi ayrıca kişisel özgürlüğün ve bağımsızlığın korunmasının önemini de vurgular.
Kendi irademizi kontrol etme yeteneğimiz, hayatın zorluklarına karşı direncimizi artırır ve bizi daha güçlü kılar. Bu yaklaşım, modern kişisel gelişim ve öz-bilinç çalışmalarında sıklıkla karşımıza çıkar.
Epiktetos'un felsefesinin bir diğer önemli boyutu da hayatın kaçınılmaz acılarına ve zorluklarına karşı nasıl duruş sergileyeceğimizdir.
Epiktetos, insanların acı çekme ve zorluk yaşama deneyimlerini kabullenmeleri gerektiğini savunur. Bunun yanı sıra Epiktetos, acı ve zorlukları çevreleyen durumlarla değil, onlara nasıl tepki verdiğimizle ilgilendiğini belirtir. Bu bakış açısı, modern psikolojinin birçok alanında, özellikle travma sonrası stres bozukluğu ve depresyon tedavilerinde uygulanmaktadır. Epiktetos'un düşünceleri, hastaların yaşadıkları travmayı veya acıyı kabul etmeleri ve onunla başa çıkmaları için stratejiler geliştirmelerine yardımcı olabilir.
Epiktetos'un felsefesi, bireyin kendi durumuna nasıl bakabileceğini ve o durumla nasıl başa çıkabileceğini öğretir.
Aynı zamanda, hayatın bize sunduğu zorluklara ve acılara karşı dayanıklı olmanın önemini de vurgular.
"Başkalarıyla yarışma, kendinle yarış."
'Mutluluk ile arzu birlikte olamazlar.'
'Hayatında olup biten şeylerin, dilediğin şekilde olmasını isteme: nasıl oluyorlarsa, öyle olmalarını iste. Böylece her zaman mutlu olursun.'
'Sadece eğitimli olanlar özgürdür.'
'İnsanları tedirgin eden, olan biten değil, olan bitenle ilgili inandıkları.'
'En bariz hakikatlere teslim olmayanlarla tartışmak neye yarar? Bunlar insan değil, kaskatı taştırlar.'
"Balmumundan inançlara sahip olduğunuz müddetçe güneşten uzaklaşın."
'Zaman en değerli varlığındır ve asla geri dönmez.'
'Yarınlar düşlerinin güzelliğine inananlarındır.'
'Yaşamındaki sınırlar yalnızca senin belirlediklerindir.'
'Kendinin efendisi olmayan hiç kimse özgür değildir.'
'Sessizliği korumak, konuşmaktan daha güven vericidir.'
(Aforizmalar, Cemal Süer’in çevirisiyle “Düşünceler ve Sohbetler” kitabından alınmıştır.)
Bu içerikler de ilginizi çekebilir.👇
Yorum Yazın
harika bir yazı severek okudum🌸 Epiktetos🩷