İç Anadolu Bölgesi'nin Bozkırında Yeşeren Mutlaka Gitmeniz Gereken Antik Kentler
Antik Kentler binlerce yıl öncesine dayanması ve tarih öncesindeki insanlarla bizlere bir iletişim bağı sunması bakımından son derece önemli yapılardır. Anadolu'da gerek Mezopotamya gerekse Roma İmparatorluğu olmak üzere birçok Dünya üzerindeki önemli medeniyet yaşamıştır. Dolayısıyla Türkiye'nin her her bölgesinde mutlaka en az bir tane antik kent bulunmaktadır. Bu içerikte ise İç Anadolu Bölgesi'ndeki antik kentler bulunuyor. Bu bölgelerde ağırlıklı olarak Hitiler, Asurlar ve Frigler yaşadığı için antik kentlerde de daha çok bu medeniyetlerin esintileri vardır.
1. Acemhöyük (Aksaray)
Zamanında Anadolu'da yaşamış Asur kentinin başkentidir ve Anadolu'nun en büyük höyüklerinden birisidir. Eski Tunç döneminde M.Ö 3000 yılının başlarında insanların tarafından yerleşim için tercih edilmiş, yaklaşık 700 yıllık bir süreçten günümüze kadar gelmiş bir kenttir. Aksaray, zamanında Asur Krallığının başkenti konumundaydı. Bu antik kentte de Asurlular yaşamıştır ve bölgede ticaret yapmışlardır.
2. Aşıklı Höyük (Aksaray)
Aksaray'ın Gülağaç köyüne başlı olan bu antik kent aynı zamanda Anadolu'nun bilinen en eski köyüdür. En eski köy olmasının yanı sıra bilinen en eski beyin ameliyatı da burada gerçekleşmiştir. Anadolu'nun geleneksel bitişik, kerpiç mimarisine örnek olması ve konut biçimi bakımından da önemli bir antik kenttir. On bin yıla aşkın insanlar bu köyde yaşamış, hayvanları evcilleştirmişlerdir.
3. Nora Antik Kenti (Aksaray)
Aksaray'ın Helvadere Kasabası'nda bulunan Nora Antik Kenti'nin bir diğer adı da Mokissos'tur. Hasan Dağı'nın eteğinde, kral yolu güzergahında yer alan bu antik kent Roma ve Bizans döneminden kalıntılar barındıran turistik açıdan keşfedilmemiş bir antik kenttir. Sit alanı ilan edilmiş olmasına rağmen arkeolojik açıdan ayrıntılı bir çalışma henüz yapılamamıştır.
4. Bitik Höyüğü (Ankara)
Kahramankazan İlçesi'nde bulunan antik kentten birçok önemli nesne bulunmuştur. Frig, Hitit, Kalkolitik Çağ ve Erken Tunç çağından birçok önemli kazı çıkartılmıştır. Çömlek parçaları, vazolar kazıda bulunan önemli nesneler arasındadır. Antik kentten, M.Ö Anadolu'da yaşayan tarımcı toplum hakkında birçok bilgi çıkmıştır.
5. Gavurkale Antik Kenti (Ankara)
Hitit ve Frig döneminde yerleşim yeri olarak kullanılan Gavurkale günümüzde Haymana'nın dışında yer alıyor. Gavurkale'de bir kayanın üzerinde insan boyutunda tanrı figürünün temsil eden iki erkek tanrı kabartması bulunur. Kabartmalarıyla dikkat çeken bir antik kenttir. Kİreç taşından yapılmış surların yapıldığı bu bölge Hitit ve Frig döneminde karakol olarak kullanıldığı düşünülür.
6. Gordion Antik Kenti (Ankara)
Ankara'nın Polatlı ilçesinin Yassıhöyük Mahallesi'nde yer alan Gordion zamanında Frigya'nın başkentliğini üstlenmiştir. Kent ismini Friglerin kralı Gordias’tan almıştır. Sakarya Nehri ve Porsuk Çayı'nın birleştiği yerde kurulan şehir Midas Tümülüs'ü ile Anadolu'nun en büyük ikinci tümülüsüne sahip olan antik kenttir. Dünyanın en eski ahşap yapısı ve en eski çakıl taşı mozaikleri de Gordion'dan çıkmıştır. Aynı zamanda birçok kase, yazıt ve süsleme tuğlalar da Gordion Antik Kenti'nde bulunmuştur.
7. Ballıhisar Antik Kenti (Eskişehir/Sivrihisar)
Ballıhisar Antik Kenti bir diğer adıyla Pessinus, Eskişehir ile Sivrihisar arasında bulunur. Frigya döneminde yerleşim yeri olarak kullanılmış ve içerisinde bulunduğu düşünülen Kibele tapınağı ile hala gizemini koruyan bir antik kenttir. Yunan yazarlara göre kent, Kral Midas tarafından M.Ö 8. yüzyılda kutsal bir şehir olarak kurulmuştur. Eski Hititlerden kalma tapınak alanı, Helenistik dönemden kalma mermer fırın, ve Friglerden kalma yaka iğneleri, çömlek parçaları, kaya mezarları bulunmuştur. Aynı zamanda Kral Yolu'nun da üzerinde bulunan bu şehir Friglerin yanı sıra Helenistik çağlarda da tiyatro, meclis gibi önemli etkinlilerde kullanılan bir kültür merkezi olmuştur.
8. Barata Antik Kenti (Karaman)
Karaman'ın Mendeşir köyünde bulunduğu için bir diğer ismi de Mendeşir Antik Kenti'dir. Aynı zamanda Bizans döneminden de izler taşıyan kent 'Binbir Kilise' olarak da bilinir ve bir zamanlar Kudüs'e giden Hristiyan hacılarının ziyaret ettiği, önemli üç dini merkezinden birisidir. Antik kent; Hitit, Roma, Bizans, Selçuklu ve Roma gibi birçok farklı kültüre ev sahipliği yapmıştır.
9. Derinkuyu Yeraltı Şehri (Nevşehir)
Türkiye'nin bilinen en büyük yeraltı şehridir. Aynı zamanda bilinen en eski akıl hastanesi de buradadır. 20.000 insanı barındırabilecek potansiyele sahip olan 8 katlı, besin ve hayvan deposundan oluşan bir yeraltı şehridir. Misyoner havuzu, vaftiz okulu, günah çıkartma yeri, manastırlar, toplantı odaları ve tuvaletler gibi birçok yer yeraltı şehrinde bulunuyor. Başlarda Asurlular sonrasında ise Roma zulümden kaçan Hristiyanlara ev sahipliği yapan şehir, günümüzde Nevşehir'in Derinkuyu ilçesinde bulunuyor.
10. Göreme Antik Kenti (Nevşehir)
UNESCO Dünya Miras Listesi'nde yerini alan bir Dünya mirasıdır. Hasan Dağı ve Erciyes Dağı'nın arasında bulunan volkanik tüflerden oluşmuş bir arazidir. 7. ve 13. yüzyıllarda baskılardan kaçan Hristiyanlara ev sahipliği yapmış bir yerleşkedir. İçeresinde birçok antik yer ve kiliseye sahip olan bir kenttir.
11. Şahinefendi Sobesos Antik Kenti (Nevşehir)
Nevşehir'in Ürgüp ilçesindeki Şahinefendi köyünde bulunan bir antik kenttir. Defineciler tarafından gözde noktalardan birisi olunca Nevşehir burayı özel alan ilan ediyor. Roma döneminden birçok tarihi mozaik ve hamam bulunan bu antik kentte aynı zamanda Bizans dönemine ait Şapeller ve mezarlar bulunmuştur.
12. Hattuşaş Antik Kenti (Çorum)
Hitit İmparatorluğu'nun başkenti olan bir antik kenttir. Anadolu'nun en önemli merkezlerinden birisi olan bu kent Çorum'un Boğazkale ilçesine 4 km uzaklıkta bulunuyor. UNESCO Dünya Miras Listesi’ne girmiştir ve tarih boyunca başta Hititler olmak üzere birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Kentin, en önemli yapısı Aslanlı Kapı ve Kral Kapısı burada bulunuyor. Birçok yazı ve obje bu kentten bulunmuştur ve günümüzde Ankara'da Anadolu Medeniyetleri Müzesinde bulunan yazıt ve objeler sergileniyordur .
13. Kaman Kalehöyük (Kırşehir)
Kırşehir'in Kaman ilçesinde bulunan iki bininin üzerinde tarihi eser bulunduran bir kenttir. Hem Eski Hitit Çağı'nın hem de Asur Ticaret yolunun önemli merkezi olmuştur. Zamanında 10.000 kişinin yaşadığı düşünülen bu kent 1986 yılında ilk defa keşfedilmiştir.
14. Dulkadirli Yeraltı Şehri (Kırşehir)
Dulkadirli Yeraltı Şehri de Nevşehir'deki yeraltı şehirleri gibi Hristiyanların Romalıların baskılarından kaçmak için sığındıkları şehirlerdir. 5 salon ve 8 odadan oluşan 20 metre yüksekliğindeki bir yeraltı şehrindedir. Kırşehir şehir merkezine 50 km uzaklıkta bulunan bir antik kenttir.
15. Kültepe Antik Kenti (Kayseri)
Kayseri'de bulunan bu antik kentin bir diğer adı da Kaniş'dir. Hititleri Anadolu'da kurduğu il kenttir. Bu antik kentten hem tablet kalıntıları hem de yönetim binası, dini bina, ev, atölye kalıntıları bulunmuştur. Aynı zamanda karuma sahip olması ve önemli ticaret yolları üzerinde bulunması bakımından önemli bir yere sahiptir. 2015 yılında da Unesco Dünya Belleği listesinde yerini alınmıştır.
16. Sarissa Antik Kenti (Sivas)
Tarihteki ilk yazılı anlaşma olan Kadeş anlaşması burada yapılmıştır ve Sivas'ın Altınyayla ilçesinin Başören Köyü'nde bulunur. Şehir surlarla çevrili olduğu için de Kuşaklı olarak anılır. Eski bir Hitit kentidir ve kralın sarayı, ilk bira imalathanesi, şehrin güney ve kuzeybatı sur kapılarına bu kentte ulaşılmıştır. Aynı zamanda 52 tane Hitit tableti burada bulunmuştur ve döneminde Hititlilerin en önemli din merkezlerinden olmuştur.
17. Pteria Antik Kenti (Yozgat)
Dört bir yıllık tarihe sahip olan bu antik kent Yozgat'ın Sorgun ilçesinde bulunuyor ve bir diğer adı da Kerkenes'tir. Şehir başlarda M.Ö 6000 yılında Medler tarafından kurulduğu düşünülmüş olsa da sonrasında Frigce yazılar bulunmuştur ve bu durum da Frigler tarafından kurulma ihtimalini açığa çıkarır. Şehirden; öğütme taşları, çanak-çömlek, yanmış tohum, fildişi süsüleme parçaları gibi daha birçok şey bulunmuştur.
18. Tavium Antik Kenti (Yozgat)
Yozgat'ın Büyüknefes Köyün'nde yer alan Hitit ve Friglere ev sahipliği yapmış bir antik kenttir. Romalılıar Galat dedikleri kolları tarafından M.Ö üçüncü yüzyılda kurulmuş bir şehirdir. Çok sayıda seramik parçaları, tamburlar, mezar stelleri ve yazılı mezarların bulunduğu bir antik kenttir.
19. Basillica Therma (Yozgat)
Basillica Therma, Anadolu'nun bilinen ilik termal tedavi merkezidir ve Yozgat'ın Sarıkaya ilçesinde bulunan, tarihin en önemli antik kalıntılarından birisidir. Antik Roma'da kaplıca şehri olarak kullanılmıştır aynı zamanda Selçuklu ve Osmanlı zamanında da aktif olarak kullanılmıştır. Tıp dünyasının en önemli sembollerinden birisi olan 'dilini çıkaran yılan' bu tedavi merkezinde bulunmuştur. 2018 yılında da UNESCO Dünya Mirası Alanları Geçici Listesi’ne girmiştir.
20. Alişar Höyüğü (Yozgat)
Alişar Höyüğü, Yozgat'ın 45 km ilerisinde bulunan Alişar Köyü'nün içeresindedir. M.Ö 4. binyılda Bakırçağında yerleşilmiş bir yerdir. M.Ö 12. yüzyılda tahrip edildiği tahmin edilen bu antik kent Hitit, Frigya ve Asur gibi birçok medeniyete kapılarını açmıştır. Bu höyük beş dönem atlatmıştır ve en sonunda Osmanlı devrinde var olsa bile adından hiç bahsedilmemiştir.
21. Köşk Höyük (Niğde)
Köşkhöyük; Niğde'nin Bor ilçesindeki Bahçeli Beldesinde bulunur. İçerisinde Roma dönemine ait bir havuz vardır. Antik kent beş tabakadan oluşmuştur ve cesetler evlerin tabanlarına gömülmüştür. Köşkhöyük'te bazı yetişkinler ve çocuklar başları gövdeden ayrılarak, kafalarına boya sürülerek gömülmüştür. Ölülerin gömülme biçimleri bakımından da dikkat çeken bir antik kenttir.
22. Kemerhisar Antik Kenti (Niğde)
Nİğde'nin Bor ilçesinde bulunan Kemerhisar Antik Kenti'nin bir diğer ismi de Tyana Ören Yeri'dir. Antik kentten küçük mimari parçalar ve heykel kalıntıları bulunmuştur. Hem Hitit hem de Roma dönemine şahitlik etmiş bir kenttir. Ek olarak bu bölge sit alanıdır ve İtalyan ekipler hala daha bölge üzerinde kazılar yapmaya devam ederler.
23. Gümüşler Ören Yeri (Niğde)
Niğde'nin Gümüşler Kasabası'nda bulunur. Bizanslıların Anadolu'da bulunan en iyi korunmuş ve en güzel kiliselerinden birisidir. Kilise yeraltı şehri, mezarlıklar ve Hz. İsa'nın doğumuna karşı vaftizler barındırması bakımından önemli bir antik şehirdir.
24. Çatalhöyük (Konya)
Konya'nın Çumra ilçesinde bulunur ve 2021 yılında UNESCO Dünya Miras Listesi’nde yerini almıştır. Bilinen en eski yerleşim yeridir. Neoliltik yerleşim yerinden kalmıştır ve 8 binin üzerinde insanın yaşamasıyla birlikte ilk toplulukların yaşadığı bir yer olmuştur. Birbirine bitişik inşa edilen evlerde sokaklar değil merdivenler bulunuyordu. İlk ev mimarisi, ilk manzara resmi, ilk ana tanrıça kültü gibi birçok şeyin ilkine ev sahipliği yapan Türkiye'nin en önemli antik yerleşim yerlerinden bir tanesidir.
25. Kilistra Antik Kenti (Konya)
Konya'nın Meram ilçesinde bulunur ve Helenistik dönemde yerleşim yeri olarak tercih edilmiştir. Kral Yolu üzerinde yer alır ve Roma döneminde en önemli askeri şehirlerden birisi olmuştur. Aziz Paulos gezileri sırasında uğradığı bir antik kenttir be günümüzde de arkeolojik kazıların yapıldığı bir bölgedir.
26. Sille Antik Kenti (Konya)
Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı zamanlarına şahitlik etmiş bir antik kenttir. Kilise, cami ve köprüleriyle hem bir çok kültüre ev sahipliği etmiş hem de birbirinden farklı birçok dini yapıyı içerisinde barındırmıştır. Ayrıyeten her dönemde iskan için tercih edilmiş bir yer olmuştur. Tarih içerisinde herkesin birbiriyle barış içeresinde çatışmadan yaşadığı antik bir yer olmuştur.
27. (Konya)
Konya'da Bozkır kara yolu üzerinde bulunan bir kenttir. Bol su kaynağı olduğu için İsauralı’lar tarafından bilerek yerleşim yeri yeri olarak seçilmiştir. Şehri çevreleyen surlar hakimdir ve tüm kent az kullanılan mermerler haricinde kireçlerden yapılmıştır. Şehir içeresindeki Kent Kapısı ve Kuleler ise şehrin önemli antik eserlerinden birkaçıdır.
Yorum Yazın