Verilerimizi Satmak Yetmedi: Facebook Aşı Karşıtlarına Alan Açmakta Neden Bu Kadar Israrcı?
Facebook'un güvenilirlik vaadiyle aldığı verilerimizle neler yaptığını son yıllarda net bir biçimde görür olduk.
Bu konuda aldığı cezaların biri, tarihe geçecek cinstendi. Facebook'un kişisel bilgileri izinsiz ve usulsüz kullanması sebebiyle 5 milyar dolar ceza ödediğini hatırlarsınız. Bu ceza, bugüne kadar bir teknoloji şirketine verilen en büyük ceza oldu.
Şimdi de Facebook'un aşı karşıtlarının yükselişinde çok büyük bir payı olduğu konuşuluyor.
Artık tekrar etmeye gerek yok, koronavirüs salgını milyonlarca insanın yaşamını yitirmesine sebep oldu. Yapılmaya başlanan aşılar salgının seyrini hafifletirken bir yanda aşı karşıtları kampanyalar yapıyor ve insanların aşılanmaması için onları örgütlüyor.
Facebook, bunun önünü açıyor.
Olan biteni anlatalım.
Facebook ve onun alt uygulaması Instagram'da Covid-19 konusunda yanlış bilgilerin yayılım hızı tahminlerin çok ötesine geçmiş durumda. İşin aslı, sadece tahminlerden bahsedebiliyoruz çünkü Facebook araştırmacılara platformda Covid-19 konusunda yayılan yanlış bilgileri incelemesi için talep edilen 'gerçek zamanlı verileri' paylaşmıyor.
Konuyu araştıranlar kimlerin aşı karşıtı yayınları gördüğünü göremediği için yanlış bilgi probleminin önüne geçecek çalışmalar da yapılamıyor.
Özellikle kapalı gruplarda yapılan aşı karşıtı yayınların milyonlarca insanın sağlığını tehdit edecek düzeye ulaştığını düşününce nasıl bir krizle karşı karşıya olduğumuz daha da berrak biçimde ortaya çıkıyor.
Facebook'un algoritmasıyla aşı karşıtı gruplar aramaların en üstünde çıkıyor.
Dünyanın en büyük sosyal medya ağında doğru bilgiyi ararken ilk sıradaki yanlış bilgi adaylarını görmezden gelmeniz şart. Facebook'un ve Instagram'ın komplo teorilerinin merkezi haline gelmesinin sebeplerinden biri de bu 'gönüllü kontrolsüzlük' hali.
Geçen aylarda Facebook bu tip grupları önermeyi bırakacağını söylese de hiçbir değişiklik yok.
Facebook'un sokaktan geçenlerle verileri paylaşmaması anlaşılır ancak aşı karşıtlığına dair yapılan araştırmacılara böyle muhafazakar davranması anlaşılamıyor.
Hele ki birkaç yıl önce seçmen verilerinin nasıl pazarlandığına dair Cambridge Analytica olaylarını hatırlayınca, bu tip bir durumda üretilecek çözümlerden geri durmak halk sağlığı için alınan büyük bir risk demek.
Facebook'un aşı karşıtlığında yaptığı öncülük akademik çalışmalarda bile yer buluyor.
Araştırma aşı karşıtlarının Facebook'ta nasıl yayıldığını incelemiş ve küçük gruplarda bu yayılımın sürdüğünü ortaya çıkarmıştı. Grupları kapatmak da bir çözüm değil çünkü hızlıca yeni bir grupta buluşup komplo teorilerini yaymaya devam ediyorlar. Burada yanlış bilginin nasıl yayıldığının keşfedilmesi ve karşı adımın nasıl atılacağının çok daha büyük, araştırmacıların da dahil olduğu bir grupça verilmesi gerekiyor.
Facebook aşı karşıtlarına alan sağlamaktan ne zaman vazgeçecek?
Yorum Yazın