Türkiye İşçi ve İşçi Haklarını Korumada En Kötü Ülkeler Arasında
Uluslararası Sendikalar Konfederasyonu (ITUC) “Küresel İşçi Hakları Endeksi” isimli araştırmasıyla ülkeleri işçi haklarına gösterdikleri saygıya göre derecelendirdi.
Rapora göre Körfez ülkeleri işçiler için en kötü yerler haline gelirken, Avrupa’da uygulanan kemer sıkma politikaları işçi haklarında düşüşe yol açtı. Türkiye’de yaşanan hak ihlalleri de raporda yerini aldı.
ITUC Küresel İşçi Hakları Endeksi, 141 ülkeyi, hukuksal ve pratik olarak işçi haklarının en çok korunduğu ülkeden en az korunduğu ülkeye doğru sıraladı.
ITUC Genel Sekreteri Sharan Burrow ’a göre: “Körfez ülkelerindeki insanlık dışı ‘kafala’ sistemi, Orta Doğu ve Kuzey Afrika ülkelerini işçiler için en kötü yerler haline getiriyor. Avrupa’da özellikle son 1 yıldır uygulanan ve endişelendirici hale gelen kemer sıkma politikaları işçi haklarında düşüşe yol açtı.”
İşçiler için en kötü ülkeler sıralamasında körfez ülkeleri ilk 10'da çoğunlukta
30 yıldır dünya genelinde sendikal hakların durumu ile ilgili veriler toplayan ve raporlar hazırlayan ITUC son iki yıldır Küresel İşçi Hakları Endeksi yayımlıyor. Böylece hükümetlere ve şirketlere, yasalarının ve tedarik zincirlerinin son 12 ayda nasıl kötüleştiğini veya iyileştiğini görme şansı veriyor.
İşçiler için en kötü 10 ülke: Belarus, Çin, Kolombiya, Mısır, Guatemala, Pakistan, Katar, Suudi Arabistan, Swaziland ve Birleşik Arap Emirlikleri.
İşçi haklarının en gelişmiş olduğu ülkeler ise: Uruguay, Finlandiya, Hollanda, Norveç ve Avusturya…
Kolombiya ve Guatemala’daki işçiler daha iyi çalışma koşulları için müzakere etmeye çalışırken katledildiler. Katar ve Suudi Arabistan’da ise göçmen işçiler modern kölelik koşullarında hukuksuzca çalıştırılıyor.
73 ülkede insani koşullarda çalışma talebi işten çıkarılma getiriyor
141 ülkenin 73’ünde işçiler daha iyi çalışma koşulları talep ettikleri için işten çıkarma, ceza, maaş kesintileri ile karşılaşırken, 84 ülkede işverenler yasa dışı stratejilerle sendikaları görmezden geliyor.
Rapordaki önemli noktalar: 141 ülkede işçilere yönelik tutuklamalar 35’ten 44’e yükseldi. Ülkelerin yaklaşık %60’ında işçiler temel haklarından yararlanamıyor 11 ülkede sendikacılar öldürüldü. Bu cinayetlerin 22’si Kolombiya’da gerçekleşti. Ülkelerin %70’inde işçilerin grev hakkı gasp ediliyor. Ülkelerin üçte ikisi işçilerin toplu pazarlık haklarını tanımıyor. Ülkelerin yarısından fazlasında işçiler hukuksal haklarından faydalanamıyor.
Kamboçya, Kosta Rika, Paraguay ve Ukrayna’da gibi ülkelerde barışçıl sendika gösterileri şiddet ile bastırıldı. Katar’da yaklaşık 100 işçi düşük ücretlere karşı greve gittikleri gerekçesiyle Kasım ayında tutuklandı. Filipinlerde ise Mart ayında bir sendikacı öldürülerek 2010’da bu yana bu ülkedeki 18. cinayet işlenmiş oldu.
Türkiye işçi haklarının güvence altında olmadığı ülkeler arasında
Türkiye’deki sendikal hak ihlalleri ve sendikaların barışçıl gösterilerine yönelik polis müdahalesi de raporda yerini aldı. Jandarma’nın Sütaş direnişine yönelik müdahalesi ve şirketin eylem alanına gübre dökmesi gibi örneklerin yanı sıra Bakanlar Kurulu kararıyla grevlerin yasaklanması ve 1 Mayıs’ı Taksim Meydanı’nda kutlamak isteyen sendikalara yönelik polis şiddeti gibi konularda Küresel İşçi Hakları Endeksi’ne geçti.
Dünya gündemine taşınan hak ihlalleri arasında DİSK Genel Başkanı Kani Beko ’nun Somalı madencileri anmak için düzenlenen bir yürüyüşte polis tarafından yaralanması ve DİSK Genel Sekreteri Arzu Çerkezoğlu ’nun Maltepe Üniversitesi işçileriyle birlikte gözaltına alınması da bulunuyor.
2015 ITUC Küresel Haklar Endeksi ülkeleri 97 göstergeye göre sıraladı ve ülkeleri birden beşe kadar sıraladı.
1. Düzensiz hak ihlalleri : Finlandiya ve Uruguay dahil olmak üzere 16 ülke
2. Tekrar eden hak ihlalleri : Japonya ve İrlanda dahil olmak üzere 26 ülke
3. Düzenli hak ihlalleri : İsrail ve Avustralya dahil olmak üzere 36 ülke
4. Sistematik hak ihlalleri : ABD ve Polonya dahil olmak üzere 27 ülke
5. Hakların garantisi olmayanlar : Belarus, Çin, Nijerya ve Türkiye dahil olmak üzere 27 ülke
5+ Hukuksal aksamalar sebebiyle hakların garantisi olmayanlar : Suriye, Orta Afrika Cumhuriyeti ve Filistin dahil olmak üzere 9 ülke
