İflas Ettiklerini Kabul Etmeyen Ekonomi Yönetimi ile Lübnan'da Enflasyon Yüzde 215!
Ekonomik krizler sadece rakamlardan oluşmuyor. Lübnan'da kriz insani yaşam standartlarını da zorlarken, ülkede para birimi serbest düşüşte ama ekonomi yönetimi iflas ettiklerini reddediyor.
“Merkez Bankası'nın iflası hakkında dolaşan şey doğru değil”
Lübnan Merkez Bankası Başkanı Riad Salameh, Başbakan Yardımcısı Al-Shami'nin 'devletin iflas ettiği'ne yönelik açıklamasını yalanladı. Bankanın görevlerini yerine getirmeye devam ettiğini belirterek, “Merkez Bankası'nın iflası hakkında dolaşan şey doğru değil” dedi.
Başbakan Najib Mikati, iflas sorularına Al-Shami’nin ödeme gücü ile ilgili değil likidite ile ilgili konuştuğunu belirten kısa bir cevap verdi.
Lübnan Lirası değer kaybını sürdürürken, ülkede enflasyon şubat ayında yıllık yüzde 215 olarak hiperenflasyon sınıfında yer alıyor.
Sözcü'nün haberine göre, 2019 yılından bu yana Lübnan'da yaşanan krizin dünya tarihindeki en büyük mali krizlerinden biri olduğu düşünülüyor. 100 milyar dolarlık kamu borcu bulunan ülkenin 30 milyar dolar da dış borcu temerrüde düştü.
Bir ülkenin iflas etmesi için, mali yükümlülüklerini yerine getirememesi, maaşlarının ödemelerini yapamaması ya da iç ve dış borç yükümlülüklerini yerine getirememesi gerekiyor. Şirketlerden farklı olarak, tasfiye edilip borçlarını ödemek yerine ülkeler moratoryum ilan ederek temerrüde düşerken, sonrasında da borçların ödenmesi için anlaşmalar ve yapılandırmalar gerçekleştiriliyor.
Lübnan, Mart 2020’de moratoryum ilan edince dönemin Başbakanı Hassan Diyab 1,2 milyar dolar tutarındaki borcu askıya alarak, ülkenin temerrüde düştüğünü açıklamıştı.
Dünya Bankası verilerine göre, Lübnan ekonomisi 2019 ile 2021 arasında yaklaşık yüzde 58 daraldı.
Lübnan'da gayri safi yurtiçi hasıla 2021’de 21,8 milyar dolara düşerken, 193 ülke içinde ekonomik olarak en çok daralan ülke oldu.
Dünya Bankası Ortadoğu Departmanı Direktörü Saroj Kumar Jha, “Lübnan’daki ekonomik durum korkunç. Ekonomik gerilemenin boyutu 2021’den bu yana yaklaşık yüzde 60’a ulaştı” açıklamasını yaptı.
IMF ile yapılan görüşmelerin ana konusunu bankacılık sektörü oluşturuyor.
Lübnan’ın bankacılık sektöründe yeniden yapılandırılma ve büyük kamu borç yükünün azaltılması önlemlere ihtiyaç duyulurken, IMF’ye sunulan önerilerin mevduat sahipleri ve bankaları ağır yük altında bırakıyor olması itirazlara neden oluyor. Aynı zamanda devlet borcu da Lübnan toplumuna ağır bir fatura çıkıyor.
“Çözüm her şeyden önce siyasi olmalı"
İran Merkezli Tehran Times’a değerlendirmelerde bulunan Lübnan Üniversitesi’nde siyaset bilimi profesörü olan Laure Abi-Khalil, “Çözüm her şeyden önce siyasi olmalı ve siyasi çözümden sonra ekonomik çözüm hakkında konuşabiliriz” derken, “Lübnan’daki politik ekonomi, egemen seçkinlerin serveti tekelleştirmesine izin veriyor. Bu tekelleşme çoğunluğun pahasına yapılıyor devleti yok ediyor” diye konuştu. Ekonomist, ABD ve İsrail’in oluşturduğu konjonktürün de Lübnan ekonomisinin çöküşünde etkili olduğunu belirtti.
Ekonomik sorunlar Lübnan’daki insani krizi de tırmandırıyor.
BM Batı Asya Ekonomik ve Sosyal Komisyonu’na göre, 2021 yılında Lübnan nüfusunun yüzde 74’ü yoksulluk sınırının altında yaşarken, döviz likidite sorunu nedeniyle Lübnan Lirasının değeri kaybında serbest düşüş yaşıyor. Ülkede elektrik gibi temel ihtiyaçlar karşılanamazken, sık sık greve giden sektörlerde başı çeken temizlik işçileri ile sokaklarda çöp yığınları görülüyor ve sık sık yaşanan elektrik kesintileri günlük yaşamın bir parçası halinde normal karşılanıyor.
Yorum Yazın
Ülkemizin gidişatının sonu, lübnan ekonomisi günümüzden bir örnek.