Hayvan Hakları Tarihinde Bir İlk: İngiltere'de Hakkını Aramak İçin Mahkemeye Çıkan Eşek
19. yüzyılda hayvanlar hiçbir canlının hak etmediği şekilde muamele görüyor, kullanılıyorlardı. 1822'de mahkemeye çıkan ilk eşek ile tarihin akışı değişti. Hikayenin detayları aşağıda. 👇
19. yüzyılda İngiliz Adaları'nda yaşayan hiçbir hayvanın canının değeri yoktu. Çok uzun süre hayvancılık önemli bir meslek olsa da, Sanayi Devrimi ile tüm dengeler değişti.
Ülkenin her bir noktasına fabrikalar kurulurken, bununla birlikte de nüfus da giderek artıyordu. İşçilerin yaşam kalitesi hayli bir düşmeye başlamışken, ortaya 'burjuvazi' adı verilen yeni bir sınıf çıkmıştı. Toplumsal alanlarda gerçekleşen bu değişimler, elbette hayvanların da konumunu etkiledi. 'Hayvan avlamak' gibi acımasız etkinlikler, artık zenginler tarafından bir hobi olarak yapılıyordu. Çünkü ekipmanları temin edecek para yalnızca onlarda vardı. İşçi sınıfı ise kendilerini eğlendirmek için horoz dövüşü ve boğa güreşi gibi aktivitelere başladı.
Her ne kadar 19. yüzyıl insanlarının çoğunluğu hayvanları bir canlı olarak yaşamaya değer görmese de, aralarında hayvanları düşünenler de vardı. İskoç Milletvekili William Pulteney, 18 Nisan 1800 yılında boğa güreşlerinin yasaklanmasını teklif ettiği bir yasa tasarısı sundu. Fakat çok fazla tepki ile karşı karşıya kaldı.
Hatta geleceğin başbakanı George Canning, Pulteney'in tasarısını “Avam Kamarası’na sunulan en saçma tasarı” olarak nitelendirdi.
Canning, boğa güreşini yasaklamanın halka iyi gelmeyeceği kanısındaydı. Milletvekili Pulteney'in sonuçsuz kalan bu girişiminin 9 sene sonrasında hayvan hakları içini ilk adım Lordlar Kamarası'ndan geldi. Fakat Kamara'nın üyesi Lord Erskine, kan sporlarından hoşlanan bireyleri kışkırtmamak adına yalnızca tarımsal faaliyetlerde hayvan zulmüne son verilmesi gerektiğini destekledi.
Bu tasarıda hayvanlara zarar veren kişilerin yargı önüne çıkacağına dair bir madde de yer alıyordu.
Bu tasarı her ne kadar Lordlar Kamarası'ndan geçse de, yine Avam Kamarası'ndan tepki topladı. Bu yasanın başka reformlara yol açarak toprak sahiplerini zora sokabileceğine inanılıyordu. Erskine ise aristokrasiyi bastırmak için bunun gerekli olduğunu iddia etti. Milletvekillerinin çoğu tasarıyı kabul etti fakat hiçbir zaman pratiğe dökülmedi.
Bir tiyatro sever ve tanınmış bir düellocu olan Richard Martin, 1821 yılında sığırlara zulmü yasaklayan bir yasa tasarısını meclise sundu.
Martin, hayvanlara karşı sevgi dolu ve şefkatli biriydi. Ancak maalesef yasa tasarısı girişimi başarısızlıkla sonuçlandı. Buna rağmen pes etmeyen Martin, bir sonraki yıl at, inek ve eşek gibi çiftlik hayvanlarına zulmü önleyen bir tasarı ile meclisin karşısına geçti. Maalesef yine her zamanki gibi sağduyu ile karşılanmadı. Martin'in kararlılığı sayesinde tasarı Avam Kamarası'ndan geçse bile söz konusu uygulamak olduğunda kimse bir şey yapmıyordu.
Martin'in yasa tasarısının kabulünün ardından Bill Burns isimli bir tüccar eşeğini döverken yakalandı.
O zamanki yasalara göre sadece vatandaşların dava açabilme ayrıcalığı vardı, fakat Martin bunu yok sayarak Bill Burns'e kendi dava açtı. Mahkemeye yanında eşeği de götüren Martin, hayvanın ne kadar ağır yaralandığını herkesin görmesini sağladı. Hayvanın içler acısı durumu karşısında yargıç Bill Burns'ü suçlu buldu. Böylece, İngiltere tarihinde ilk kez birisi hayvan haklarını ihlal ettiği gerekçesiyle suçlu bulunmuştu. Yalnızca belirli bazı hayvanları kapsasa da, bu hayvan hakları için atılan ilk büyük adımdı.
Bu olayın iki yıl ardından, Martin ve arkadaşları “Hayvanlara Zulmü Önleme Derneği” kurdu.
Elbette tüm bunlar yaşanırken, alınan kararlara tepki gösteren insanlar da vardı. Ancak Martin'in azimli çabaları ve halkın gitgide bilinçlenmesi ile gelen desteğiyle Hayvan Hakları Yasası tüm hayvanları kapsayacak bir şekilde genişletildi.
Siz bu konu hakkında ne düşünüyorsunuz? Yorumlarda buluşalım...
Bu içerikler de ilginizi çekebilir:
Bilim Meraklıları İçin Eğlendirirken Bilgilendiren Şahane Belgeseller
Yorum Yazın