Hayatınız Boyunca Dünya Hakkında Muhtemelen Bilmeniz Gereken Her Şey
Dünya veya diğer adı ile 'Mavi Gezegen' şu ana kadar bildiğimiz bütün evrendeki canlıları içeren muhteşem bir yer. Bugün ise bu gizemli evimiz hakkında bilmeniz gerekebilecek her şeyi tek bir gönderiye sığdırmayı denedik. Unuttuklarımızı yorumlarda eklemeyi unutmayın.
Ah "Mavi Gezegen". Hepimizin içerisinde yaşadığı ve mavi rengi ile bilinen gezegen her zaman böyle gözükmüyordu.
Aslında Dünya'da bizi büyüleyecek ve yıllar içerisinde değişime uğramış birçok şey var. Bugün Dünya hakkında bilmeniz gereken her şeyi (büyük ihtimalle) size anlatacağız. O zaman tarihte geriye giderek Dünya'nın başlangıcından başlayalım.
1. Dünya nasıl oluştu?
Yaklaşık 4,6 milyar yıl önce Dünya, devasa bir gaz bulutunda toplanan ölü yıldızların kalıntılarından doğdu.
Gaz bulutu merkezinde yoğunlaştıkça accretion disk (toplanma diski) oluşturdu
Diğer küçük parçacıklar, bu diskin etrafında birleşmeye başlayarak bugün 'Dünya' dediğimiz gezegenin ilk halini oluşturdular.
2. Dünya'nın biricik uydusu olan Ay nasıl oluştu?
Güneş sisteminin kaotik ilk yıllarında, Mars büyüklüğünde bir meteor Dünya ile çarpıştı. Bu şiddetli çarpışma sonucu saçılan malzemeler, Dünya'nın yörüngesinde birleşerek Güneş Sistemi'ndeki gezegenine oranla en büyük uydu olan Ay'ı oluşturdu.
3. Dünya o zamanlar sıcak bir lav topuyken bugünkü halini nasıl aldı?
Dünya ilk çağlarında sıcak bir lav topuydu ancak bu yavaşça değişmeye başladı. Dünya soğudukça, içerisinde bulunan su yüzeye çıktı ve yoğunlaştı. Böylece ilk yağmur ve buharlaşma döngüleri oluştu. Bu sırada milyonlarca asteroit, Dünya'ya çarparak su getirmeye devam etti. Böylece Dünya soğudukça soğudu.
4. Peki, Dünya'ya parlak mavi rengini veren suları?
Bugünse Dünya'nın yüzeyinin yüzde 71'i sudan oluşur. Tuzlu su toplam suyun yüzde 97,5'ini oluştururken, sadece yüzde 2,5'i tatlı sudur.
Ayrıca bu tatlı suyun büyük oranı donmuş halde bulunur.
Bizim kullanmakta olduğumuz göller, nehirler ve yeraltı su kaynakları ise tatlı suyun sadece yüzde 1'ini oluşturur.
5. Peki, yeryüzü nasıl oluştu?
Bu soğuma sırasınca Dünya'nın yüzeyinde ince bir kabuk oluşmaktaydı. Bu sürede içindeki sıcak kayalar ve magma çalkalanmaya devam etti ve bu çalkalanma yeryüzünün kabuğunu aşağıdan hareket ettirerek bugünkü yeryüzüne şekil verdi.
Bu süreçte "plaka tektoniği" olarak bilinen bir işlem sonucu yeryüzü parçalandı ve dünyanın en yüksek yeri olan Mt. Everest ve en derin yeri olan Mariana Çukuru gibi noktalar da oluştu.
6. Dünya'nın yapısına gelirsek...
Dünya'nın yapısı; yer kabuğu, manto, dış çekirdek ve iç çekirdekten oluşur. Yerkabuğu yaklaşık 50 kilometre kalınlığındadır ve insan tarafından açılan en derin delik 12 kilometreye ulaşır. Silikat kayalık bir kabuk olan manto yaklaşık 2 bin 900 kilometre kalınlığındadır.
Sıvı bir demir ve nikel tabakası olan dış çekirdek ise 4 bin ℃ ile 5 bin 700 ℃ arasında değişen sıcaklıklara sahiptir!
İç çekirdek çoğunlukla demir-nikel alaşımından oluşur ve yaklaşık 1 bin 200 kilometre yarıçapında ve Ay'ın yaklaşık yüzde 70'i boyutundadır. Ayrıca iç çekirdek, Güneş'in yüzeyine benzer bir sıcaklığa sahip katı bir toptur. Bu çekirdeğin boyu yılda yaklaşık 1.1 mm büyür.
7. Dünya'nın manyetik alanı ise bambaşka bir konu.
Dünya'nın ayrıca bizi kötü ışınlardan koruyan ve oksijeni yeryüzünde tutmayı sağlayan gizemli bir gücü vardır: Manyetik Alan! Bu gücün arkasındaki mekanizmalar tam olarak bilinmese de Dünya'nın çekirdeği içinde hareket ederek kendini dengede tutmayı başaran elektrik akımlarıyla ilgili olduğu düşünülmektedir. Evet biliyoruz oldukça çılgınca...
8. Gelelim Dünya'nın atmosferine.
Azot, oksijen, argon, karbon, bir miktar su buharından oluşan Dünya'nın atmosferi gezegeni kaplar. Canlılar havanın bulunduğu ve en alt katman olan troposfer de yaşar.
Bunun üzerinde stratosfer bulunur ve bizi Güneşin zararlı ışınlarından koruyan ozon tabakasını içerir.
Daha da yukarısı dünyadaki en soğuk yer olan mezosfer ve ardından uzay ile birleşim noktası olan termosfer ve ekzosfer gelir.
Kısacası Dünya'yı diğer gezegenlerden farklı kılarak yaşama sahip olmasını sağlayan birçok etken bulunur.
Üzerinde yaşadığımız bu mucizevi 'Mavi Gezegen', hiçbirimizin hayal edemeyeceği sırlara ve uzun bir tarihe sahip.
Daha fazla ayrıntı öğrenmek isteyenleri videoya davet ediyoruz.
İlginizi çekebilir:
Efsane Bir Liste Yapmak İsteyenler için Olmazsa Olmaz 14 Kült Şarkı
Üst Düzey İsimlerden Yapay Zekaya Karşı 22 Kelimelik Mektup
Yorum Yazın