Birçok Kurum Varlık Fonu'na Devredildi: Vergiden ve Denetimden Muaf 'Varlık Fonu' Nedir?

Hafta sonu Ziraat Bankası, TPAO, Türksat, BOTAŞ, BİST, Eti Maden, Çaykur, PTT ve boru hatlarının Hazine'ye ait hisseleri Türkiye Varlık Fonu'na devrilmişti.

Bu sabah KAP'a gelen yeni bir açıklamayla Türk Telekom, Türk Hava Yoları ve Halk Bankası'nın özelleştirme kapsam ve programında bulunan payları da Varlık Fonu'na devredildi.

Peki Varlık Fonu ve kuruluş amacı nedir, kurumların fona devredilmesi ne anlama geliyor? 

Kısaca bakalım...

Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı'nın Türk Telekomünikasyon A.Ş.'ye gönderdiği açıklamasında, Bakanlar Kurulu'nca, Türk Telekomünikasyon Anonim Şirketinin Hazine Müsteşarlığına ait %6,68 (B Grubu %4,999660429, D Grubu %1,680339571) oranındaki hisselerinin Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Anonim Şirketinin Kurulması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair 19.08.2016 tarih ve 6741 sayılı Kanun uyarınca Türkiye Varlık Fonu'na devrine karar verildiği belirtildi.

Açıklamada; Türkiye Varlık Fonu’na devredilen söz konusu şirketlerin mevcut yönetimleri ve işletme politikaları ile iş planlarının, yatırım ve büyüme stratejilerine uygun olarak devam edeceği, uluslararası finans kuruluşları da dahil olmak üzere ilgili paydaşlarla sağlanan işbirliğinin sürdürüleceği belirtildi. Açıklamada, Türkiye Varlık Fonu’nun söz konusu şirketleri, Bakanlar Kurulunca onaylanacak Stratejik Yatırım Planı çerçevesinde yöneteceği kaydedildi.

Ticaret Sicil Gazetesi'nde yayınlanan ve Başbakanlık tarafından yapılan atamalara göre, yönetim kurulu başkanının Mehmet Bostan olduğu fonun üyeleri şöyle:

• Yiğit Bulut

• Kerem Alkin

• Himmet Karadağ

• Oral Erdoğan

Türkiye Varlık Fonu Kurulması ile ilgili Kanun Teklifi, 19 Ağustos 2016 tarihinde TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek, yasalaşmıştı.

Yıldırım, 'Ekonomi yönetimimiz, tasarrufları artırmak, ihracatı teşvik için yeni kararlar aldı. Yatırımcı önündeki engelleri kaldırıyoruz. Bireysel emeklilik sistemini otomatik hale getiriyoruz. Plan Bütçe Komisyonu'na geliyor. Böylece bu sistemle önümüzdeki yıllarda en az 90 milyar tasarruf sağlayacağımızı hesap ediyoruz. Tasarrufları artırmak, büyük yatırımlar için Türkiye Varlık Fonu'nun kurulması için tasarıyı Meclis'e gönderdik' demişti.

Çakırözer 'Kamuya ait varlıklardan, emekçinin, çalışanlardan alınacak zorunluk emeklilik kesintilerinin, işsizler için toplanan işsizlik fonundan oluşacak bu yapının, Anayasal denetim mekanizmaları dışında tutulmasına kesinlikle karşıyız' demişti. 

Yazının tamamı için buraya.

Öğretim görevlisi Mahfi Eğilmez, Ağustos 2016 yayınladığı yazısında Varlık Fonu’nu şu ifadelerle anlatmıştı:

'Ulusal Varlık Fonları, çeşitli finansal varlıklara yatırım yaparak gelirini artırmayı hedefleyen, devletin sahipliği ve yönetimi altında çalışan fonlardır. Bu fonun geliri genellikle bütçe fazlalarından oluşur. 

Bir ülke eğer bütçe fazlası veriyorsa bu fazlayı 4 şekilde kullanabilir: (1) Harcamalarını artırır. (2) Mevcut vergi yükünü düşürür. (3) Borçlarını erken ödemeye tabi tutabilir. (4) Bir varlık fonu kurarak bütçe fazlalarını buraya aktarır ve bu fonla ulusal ya da yabancı bazı finansal varlıkları satın alıp gelirlerini artırmaya çalışarak gelecek kuşaklara refahı aktarma yoluna gidebilir.'

Yazının tamamına buradan ulaşabilirsiniz.

Ümit Akçay geçtiğimiz ağustos ayında Cumhuriyet'ten Pınar Öğünç'ün sorularını yanıtlamıştı. Varlık Fonu'na ilişkin soru ve cevaplardan oluşan bir bölüm aşağıdaki şekilde: 

• Hayatımıza Türkiye Varlık Yönetimi AŞ giriyor. En vahim yanı ne bu “Şirketin”?

Meselenin hukuki tarafı dışında vahim kısmı, ülkede düşük olan tasarruf oranını artırmak için insanların gelirlerini artırmaya çalışmak yerine zorla gelirlerinin bir kısmına el koymak bence. Soruna çözüm bulunmuyor, sadece sorunlar bir süre ertelenmiş oluyor.

• Bu yapının neden bu kadar denetlenemez ve şeffaflıktan yoksun bir biçimde kurulması arzulanıyor?

Düşünüldüğü kadar büyük bir fon kurulursa eğer, neredeyse Hazine’ye benzer yeni bir yapı ortaya çıkacak. Ancak bu yeni yapının Hazine’den farkı Meclis denetiminden azade olması. Bu fonun anayasal denetimin uzağında konumlandırılması, fonu kullanırken ortaya çıkabilecek yasal sorunlarla vakit kaybetmeme ihtiyacından muhtemelen.