Nuri Bilge Ceylan'ın, Tarkovsky'den Esinlendiği Filmlere ve Sahnelerinin Benzerliğine Şaşıracaksınız!
İlk kısa filmi Koza ile Cannes Film Festivali'ne katılarak kariyerine başlayan Nuri Bilge Ceylan Türk sinemasının önemli yönetmenlerinden biri olarak her geçen gün başarısına başarı katmaya devam ediyor.
Yönetmenin filmlerini izleyenler bilir ki yavaş işleyen hikâye, karakterin derinlerine inmeye çalışan kamera açıları, karanlık ve soğuk renk tonları gibi birçok sinematografik öge Andrei Tarkovsky sineması ile oldukça benzerdir.
Bu yakınlık ilişkisi kuşkusuz Ceylan'ın Sovyet yönetmen Tarkovsky'nin sanat anlayışını beğenmesinden ileri gelir.
Bu içerikte sizler için iki yönetmenin filmleri arasındaki benzer sahneleri derledik. Bu ilişkiyi kopyalamak gibi basit bir yerden değerlendirmek yerine sanatın esinlenilen bir üretim olduğunu düşünerek yorumlayabiliriz.
2003 yılında katıldığı 5N1K programında kendisinin Tarkovsky'nin filmini yarıda bırakıp çıktığını söylemişti.
Yönetmen ilk uzun metrajlı filmi olan "Kasaba"yı 1997 yılında çekmiştir.
'Taşra Üçlemesi'nin ilk filmidir. Yarı otobiyografik öyküsü ile, dramatik sahneler ve yalın anlatımı ile Nuri Bilge Ceylan'ın kendine özgü bir sinema dilinin ipuçlarını veren ilk yapımıdır.
Filmin tamamında olmasa da Tarkovsky'nin izleri yavaş yavaş görülmeye başlar.
Tarkovsky'nin Stalker filminde çiçeklerin arasına yatılan bu sahne Kasaba'da da benzer şekilde verilir.
Seri, ikinci film olan ve Anton Çehov'a atanan Mayıs Sıkıntısı ile devam etmiştir ve yapım En İyi Film ve En İyi Yönetmen kategorilerinde birçok farklı ödüle layık görülmüştür.
Serinin üçüncü filmi "Uzak"ta ise film içinde film görüyoruz.
Karakterin televizyonda izlediği ilk film, Tarkovsky'nin yönetmenliğini yaptığı Stalker filmidir. Filmin devamında izlenen diğer filmlerden birinin ise yine Tarkovsky'e ait Zerkelo (Ayna) filmi olduğu görülüyor.
Ceylan, kendi hayat hikâyesini andıran bu üçlemede ustayı örnek aldığını böyle somut bir şekilde de gösteriyor.
Nuri Bilge Ceylan, 2002 yapımı filmiyle başta 56. Cannes Film Festivali Büyük Jüri Ödülü olmak üzere onlarca ödül kazanarak adını dünyaya duyurmuştur.
Yönetmen İklimler filmiyle 59. Cannes Film Festivali'nde FIBRESCI Ödülü'nü kazanarak kariyerine emin adımlarla devam etmiştir.
Yönetmenin beşinci filmi olan 2008 yapımı "Üç Maymun" ile birlikte Tarkovsky'nin izleri somut bir şekilde görülmeye başlanır.
Üç Maymun (2008), Nuri Bilge Ceylan
Kapı vasıtasıyla uzak bi yere konumlandırılan kamera, odağın çocuk karakterin üzerinde toplanmasını sağlamıştır.
Ayna (1975), Andrei Tarkovsky
1975 yapımı Ayna filminde çerçeve içinde çerçeve tekniğinin kullanıldığı bu sahnede kapı bir çerçeve rolü görerek odaklanma aracı olarak kullanılır.
Amerikalı ressam Andrew Wyeth'in tablolarının iki yönetmene de ilham olduğunu söyleyebiliriz.
Winter Fields (1942), Andrew Wyeth
Eserlerinde genellikle sarı tonlarında uçsuz bucaksız tarlaları ve yalnız insanları resmeden sanatçı, iki yönetmene de ilham olmuşa benziyor.
Wyeth ve Tarkovsky benzerliği ortada!
Nuri Bilge Ceylan'ın kasaba hayatına odaklanışı, renkler, durgun hayat, üç beş insan, yalnız ağaçlar adeta ressamın tablolarından çıkmış gibidir.
Bir Zamanlar Anadolu'da (2011), Nuri Bilge Ceylan
Yine "Bir Zamanlar Anadolu'da" filmindeki karakterin yan profilden çekimi ile;
Bir Zamanlar Anadolu'da (2011), Nuri Bilge Ceylan
"Stalker"daki çocuğun yan profil çekim sahneleri birbirine oldukça benziyor. İkisin de başörtülü olması ise başka bir detay.
Stalker (1979), Andrei Tarkovsky
"Bir Zamanlar Anadolu'da" ile "Solaris" filmindeki araba sahnelerinde birçok esinlenme mevcut.
Bir Zamanlar Anadolu'da (2011), Nuri Bilge Ceylan
Solaris (1972), Andrei Tarkovsky
İlk olarak arabanın içinden verilen ve yolların geniş açıdan çekildiği sahneler göze çarpıyor.
Sonrasında karakterlerin karşı profilden yakın plandan çekimi karşımıza çıkıyor.
Bir Zamanlar Anadolu'da (2011), Nuri Bilge Ceylan
Solaris (1972), Andrei Tarkovsky
Daha sonra ise karakterlerin yan profilden çekimlerini görüyoruz.
Bir Zamanlar Anadolu'da (2011), Nuri Bilge Ceylan
Solaris (1972), Andrei Tarkovsky
Tarkovsky'nin "Andrei Rublev" filmi ve Nuri Bilge Ceylan'ın "Kış Uykusu" filmlerinde atların koştuğu sahneler genel çekim ölçeğiyle birbirine oldukça benziyor.
Andrei Rublev (1966), Andrei Tarkovsky
2014 yapımı "Kış Uykusu"nda da içerik olarak farklı olsa benzer planların uygulanmıştır.
Kış Uykusu (2014), Nuri Bilge Ceylan
Yine aynı filmlerde benzer sahnelerin olduğunu görüyoruz:
Andrei Rublev (1966), Andrei Tarkovsky
"Kış Uykusu", büyük bir başarı yakalayarak 2014 Cannes Film Festivali'nde Altın Palmiye ödülünü kazandı.
Kış Uykusu (2014), Nuri Bilge Ceylan
İki yönetmen arasındaki başka bir benzerlik ise kuyu sahneleri.
İvan'ın Çocukluğu (1962), Andrei Tarkovsky
"Kış Uykusu" ve "Nostalghia" filmlerindeki karakterlerin dış dünyaya açılan pencere sahneleri de benzer şekilde.
Kış Uykusu (2014), Nuri Bilge Ceylan
Nostalghia (1983), Andrei Tarkovsky
Kuyunun içinde gökyüzüne doğru geniş ölçekli bir çekim planın uygulanması, merkezin aydınlıkken köşelerin karanlık olması ve karakterlerin kuyunun dibine bakması iki film arasındaki dikkat çeken bir benzerliktir.
Ahlat Ağacı (2018), Nuri Bilge Ceylan
İki filmde de daha sonra kameranın karakterlere yakın planda yaklaştığı görülür.
Bu içeriklere de göz atmak isteyebilirsiniz:
Yorum Yazın