Gıda Hilesinde Sınır Tanımıyorlar: Ekmekte GDO'lu Soya Hakkında Savcılık Soruşturması

Türkiye kişi başı en fazla ekmek tüketen ülke. Her yıl ortalama vücut ağırlığımızın 3 katı kadar ekmek tüketiyoruz ve ekmek tüketiminde rekoru açık ara farkla elimizde tutuyoruz. Böyle olunca, ortaya atılan iddialar, çok daha ürkütücü bir hale dönüşüyor.

Adana’da bir firma tarafından üretimi yapılan ve ekmeği olduğundan hacimli gösteren ve geç bayatlatan ‘ekmek katkı maddesi’nden GDO’lu soya çıktığı, firmanın Adana’daki fırınların yüzde 80’ine ürün gönderdiği belirtiliyor. Uzmanlar, “GDO’lu soya sadece yem amaçlı olarak ülkemize girebiliyor. İnsan gıdası olarak kullanılması yasaktır. Ancak kötü niyetli kişiler bunu insan gıdalarında kullanabiliyor. Ancak ekmek ile ilgili daha önce böyle bir durumla karşılaşmamıştık” diyor. 

Cumhuriyet Başsavcılığı, GDO'lu soya çıkan ekmek katkı maddesiyle ilgili soruşturma başlattı.

Hürriyet'tin bugün manşetine taşıdığı Burak Coşan imzalı habere göre bir gıda mühendisi, Adana’da bir gıda firmasının ürettiği, ekmek yapımında kullanılan ‘ekmek katkı maddesi’nin içeriğinde GDO’lu ürünler bulunduğunu öne sürdü.

Şirket sahibi “Ekmek katkı maddemizi Adana’da 100 fırın varsa 80’ine satıyoruz. En iyi ürün fırıncılarımız çok memnun” diyor ve ‘ürünün sağlığa zararlı olup olmadığı, bakanlığın onayı bulunup bulunmadığı sorularını ise yanıtsız bıraktı. 

Bu ürünü temin eden ve incelenmesi için bir test merkezine gönderen Hürriyet gazetesinin duyurduğu sonuç ise gıda mühendisinin iddialarını doğrular nitelikte.

Test merkezinden gelen rapora göre Adana’daki firmanın ürettiği ‘ekmek katkı maddesi’nin içeriğinde GDO’lu madde bulunuyor.

Test merkezi yetkilileri GDO’lu çıkan ürünle ilgili şu bilgileri vermiş:

 “Test için gönderilen ‘ekmek geliştirici’ numunesinde GDO analizi yapılmıştır. Analiz için önce DNA ekstraksiyonu gerçekleştirildi. Daha sonra GDO analizine geçildi. Yapılan analiz sonucunda tarama yapılan 3 gen bölgesinin tümünde GDO (35S,NOS,FMV) tespit edilmiştir. Gıdalarda GDO yasaklı olduğu için herhangi bir izin limiti bulunmamaktadır. Bu sebeple tespit edilen GDO’ların miktar analizi gerçekleştirilmemiştir. Yapılan analizler TÜRKAK tarafından akredite edilmiş olup, GDO analizleri Gıda Tarım Hayvancılık Bakanlığı’nın yayınladığı GDO analiz talimatına göre uzman kadro tarafından yapılmıştır.”

Dünyada GDO’lu ürünün en çok soya, mısır ve kanolada olduğunu ifade eden Ziraat Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Üyesi Murat Aslan  “Şu ana kadar ne ekmekte ne de ham maddesi buğdayda böyle bir durumlar karşılaşmadık. GDO’lu soya katkı maddelerinin kullanıldığını da duymamıştık. Ticari işletmeler kâr elde etmek için bu tip şeylere girebiliyor. GDO’lu olmayan soyalar daha pahalı olduğu için bu yöntem seçilmiş olabilir. Soyayı şu anda ABD üretiyor. Bu üretimin çok önemli bir kısmı GDO’lu. Biogüvenlik kanunlarına göre GDO’lu soyanın gıda maddesi olarak kullanılması yasak. Ancak hayvan yemi olarak ülkeye giriş yaptıktan sonra bunların gıda maddesi olarak kullanılıp kullanılmadığını bilmiyoruz” diyor.

Türkiye’nin her yıl 2.5-3 milyon ton soya ithal ettiğini ifade eden Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Özden Güngör, Türkiye’nin soya üretiminin ise 125 bin ton civarında olduğunu söylüyor. 

İthal edilen soyanın GDO’lu olduğunu ancak bunun yasalar çerçevesinde sadece hayvan yemi amacıyla ülkeye sokulduğunu belirten Güngör şöyle devam ediyor:

“Aslında bu ürünlerin insan gıdası amacıyla kullanılmaması gerekiyor. Ancak bu gelen ürünlerin gıda amacıyla kullanılıp kullanılmadığını bilmiyoruz. Çok daha iyi denetim yapılması gerekiyor. Ancak denetim Türkiye’de çok iyi değil. Ülkede 675 bin gıda işletmesi var. 5 bin denetçi var. 1 yıl boyunca denetçinin hiç uğramadığı gıda işletmeleri var. Bugüne dek ekmek veya ekmek üretiminde GDO’lu bir ürüne rastlanmamıştı.'

Yine kanuna göre Biyogüvenlik Kanunu’nun gerekliliklere uymayanlar hakkında Cumhuriyet Savcılığı’na suç duyurusunda bulunulmakta ve ürünlerin piyasaya arzı engelleniyor. Savcılık kararı doğrultusunda 1-12 yıl arası hapis cezası, 200 bin Türk Lirasına kadar idari para cezası veya 10 bin güne kadar adli para cezası verilebiliyor.

Adana'da üretilen 'P...' marka ile satılan ekmek katkı maddesinin analizinde GDO'lu soya maddesi çıktığına ilişkin iddialar üzerine İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü ekipleri, tüm fırınlarını denetim altına alırken, Cumhuriyet Başsavcılığı da harekete geçti. Başsavcılıktan yapılan açıklamada, 'Adana'da fırınlarda kullanılan ekmek katlı maddesinin GDO'lu soya içerdiği iddiası üzerine soruşturma başlatıldı' denildi.