Evin Kapısını Açmaya Başladığımız Anda Neden Sanki Günlerce Tutmuşçasına Çişimiz Gelir?
Hepimiz bir noktada yaşamışızdır: Evin kapısına kadar gayet iyiyizdir ama anahtarı tam cebimizden çıkarırken birden çişimiz gelir! Bu ani his nereden çıkıyor dersiniz?
Üstelik bu durumu Pavlov’un ünlü deneylerinden biriyle de ilişkilendirebiliriz.
Bu tuhaf hissi açıklamadan önce, 1890'larda Rus fizyolog Ivan Pavlov’un yaptığı ünlü deneyine bir göz atalım. Pavlov, köpeklerin sadece yiyeceği gördüklerinde değil, yiyecek geleceğini düşündüklerinde de salya salgıladığını fark etmişti.
Deneyin basit anlatımı şöyleydi: Pavlov, köpeğe yemek vermeden önce bir zil çalardı. İlk başta köpek, bu zille özel bir tepki vermiyordu. Ancak zamanla Pavlov, yemek vermeden hemen önce zili çalmaya başladı.
Bir süre sonra köpek, sadece zili duyduğunda bile salya salgılamaya başladı. Bu olaya Pavlovcu koşullanma ya da klasik koşullanma denir. Köpek, zili yiyecekle ilişkilendirdiği için yemek ortada olmasa bile zil sesine tepki veriyordu.
Şimdi bu bilgiyi, neden evin kapısına geldiğimizde çişimizin geldiğiyle nasıl ilişkilendireceğimizi görelim.
Tıpkı Pavlov’un köpeğinin zil sesini yiyecekle ilişkilendirmesi gibi, yıllar boyunca beynimiz de banyoyu çiş yapma ihtiyacıyla ilişkilendirdi.
Hayatımız boyunca hep banyoda bu ihtiyacı giderdiğimiz için, beynimiz o kapıya yaklaşırken aynı tepkiyi vermeye başlıyor.
Banyoya veya eve yaklaştıkça, beynimiz yakında tuvalete ulaşacağımızı bildiği için vücudumuza bu sinyali gönderiyor. İşte bu yüzden tam anahtarı çıkartırken, beyniniz size "Artık rahatlayabilirsin!" diyerek çiş yapma ihtiyacınızı hızlandırıyor.
Bazı insanlar bu ihtiyacı kapıya yaklaştıklarında, bazılarıysa banyoyu gördüklerinde hissediyor. Hatta bazen sadece bir tuvalet işareti bile bu etkiyi tetikleyebilir!
Yani tamamen beynimizin Pavlovcu koşullanma mekanizmasının bir ürünü. Bununla birlikte, bu hissi çok sık ve yoğun yaşıyorsanız, aşırı aktif mesane (OAB) durumu yaşıyor olabilirsiniz.
Normalde mesaneniz, belirli bir miktarda idrarı tutabilir ve idrar yapma ihtiyacı hissi, mesanenin doluluk oranına bağlı olarak gelişir.
Ancak aşırı aktif mesanesi olan kişilerde, mesane zamanından önce idrarı boşaltmaya çalışabilir.
Eğer çişinizi birkaç saniyeden fazla tutamıyor ya da çok sık idrara çıkma ihtiyacı hissediyorsanız, bir doktora danışmak iyi bir fikir olabilir.
Ancak kapıya yaklaşınca çişinizin gelmesi, tamamen normal bir durumdur ve Pavlovcu koşullanmanın etkisi altında hepimizin yaşadığı bir tepkidir.
Yorum Yazın
hastalağını anlatmaya gerek yoktu editör