Erdoğan’dan İran’a Doğalgaz Çağrısı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 08.07'de özel uçağı TUR ile İran'a gitti. Ziyaret, Ankara-Tahran geriliminin tırmandığı bir döneme denk gelmesi açısından dikkat çekiyor.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İran'a gerçekleştirdiği günübirlik resmi ziyaret kapsamında, İran İslam Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani tarafından askeri törenle karşılandı. Erdoğan'ın makam aracı, Sadabad Sarayı'na gelişinde atlı askerler tarafından sarayın dış kapısında karşılandı. Atlı askerler eşliğinde saray yerleşkesine giren Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı törenin yapılacağı alanda İran Cumhurbaşkanı Ruhani karşıladı. Makam aracından inen Erdoğan, Ruhani ile sarıldı. İki liderin bir süre el ele yürümesi dikkati çekti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Ruhani'nin tören alanındaki yerlerini almalarının ardından milli marşlar okundu. Tören kıtasını selamlayan Erdoğan ve Ruhani daha sonra tokalaşarak gazetecilere poz verdi.

Türkiye'den cumhurbaşkanı düzeyinde dört yıl aradan sonra gerçekleşen ziyarette Cumhurbaşkanı Erdoğan'a, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Gümrük ve Ticaret Bakanı Nurettin Canikli, Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz, Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik ve MİT Müsteşarı Hakan Fidan eşlik etti.

Törende İran tarafından da Dışişleri Bakanı Cevad Zarif, Ekonomi Bakanı Ali Tayyip Niya, Petrol Bakanı Bicen Zengene, Sanayi Ticaret ve Maden Bakanı Muhammed Rıza Nimetzade ve Kültür Bakanı Ali Cenneti hazır bulundu.

Suriye ve Mısır başta olmak üzere bölge ülkelerine yaklaşım konusunda son dönemde İran’la ayrı düşen Erdoğan, son olarak “İran bölgeyi domine etme çabası içinde. Yemen, Suriye ve Irak’ta ne gücü varsa çekmesi lazım” sözleriyle Ankara-Tahran gerilimini tırmandıran isim olmuştu. Erdoğan’ın bu sözlerine sert tepki veren Tahran, Türkiye’yi diplomatik bir notayla uyarmış, Erdoğan’ın sözlerinin ‘teamüllere aykırı ve uygunsuz’ olduğunu duyurmuştu. Erdoğan’ın planlı Tahran ziyaretinin iptal edileceği haberleri bile konuşulmaya başlanmıştı. Ankara-Tahran hattında bu gerilim yaşanırken, gözler bir anda nükleer programının yarattığı sorunu çözmek için P5+1 ülkeleriyle oturduğu müzakere masasından ‘barışçıl’ bir şekilde kalkan İran’a çevrilmişti.

İran'ın başkenti Tahran'da resmi ziyaret için bulunan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ortak basın toplantısı yaptı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye'nin en pahalı doğalgazı İran'dan ithal ettiğini söyledi.  Erdoğan, 'Doğalgaz fiyatını uygun bir noktaya getirmemiz lazım. Doğalgaz daha ucuz olursa, daha çok ithal ederiz. 30 milyar dolarlık ticaret hedefine ulaşmalıyız' dedi.

'8 ANLAŞMAYA İMZA ATILDI'

Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ile çok anlamlı bir buluşma gerçekleştirdiklerini dile getiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu ziyarette 8 anlaşma ve 1 mutabakat metnine imza atıldığını söyledi. Erdoğan, şunları ifade etti:

'Türkiye-İran Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi'nin ikinci toplantısı gerçekleştirdik. Sekiz anlaşma bir de mutabakat metni imzaladık. Burada önemli bir adım atıldı. Ekonomik, siyasi kültürel anlamda neler yapabileceğimizi detaylarıyla görüştük. Bölge adeta ateşten bir çember. Bu konuları konuştuk. Terörle mücadeleyi konuştuk. Siyasi alanda uluslararası alanda nasıl adımlar atacağımızı konuştuk. Ekonomide belli bir hızı maalesef kaybettik. Çok çok hızlı giderken 2013 ve 2014'te düşüş yaşandı. 30 milyar dolar hedefinden uzak kaldık. Aramızda ticaret açığı İran lehine çok çok fazla. Yaptırımlar maalesef bu tabloyu ortaya çıkardı. Yeni dönemde dayanışma içinde farklı adımlar atalım istiyoruz. Her iki tarafta irade var ama gecikmeleri aşmamız lazım. Israrla üzerinde durduğumuz konu, örneğin enerjide, İran'ın doğalgaz ihracatının ciddi bir kısmını biz alıyoruz. Bu önemli bir oran. Fiyatlara noktasında en pahalı doğalgazı İran'dan alıyoruz. Bu fiyat aşağıya çekilmiş olsa doğalgaz alımını artırırız.'

'NÜKLEER DESTEK İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM'

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani de, Batılı ülkelerle yapılan nükleer anlaşma konusunda verdiği destek için Türkiye'ye teşekkür ettiğini söyledi.  Cumhurbaşkanı Erdoğan'la güzel bir görüşme gerçekleştirdiklerini dile getiren Ruhani, 'Sınır güvenliğini, Irak, Suriye ve Yemen'deki gelişmeleri konuştuk' dedi.  Ruhani, Türkiye ile ticaret hacmini 30 milyar dolara çıkarmayı hedeflediklerini de belirtti. Ruhani'nin konuşmasından satır başları şöyle:

'İkinci ortak yüksek düzeyli işbirliği konseyimizi gerçekleştirdik. Bölgesel konularda ikili işbirliğimiz hakkında görüşmeler yaptık. Pek çok konuda anlaşmalara vardık. Enerji, ulaştırma, karşılıklı yatırımlar konusunda görüştük. Daha güvenli sınırlara sahip olma ve terörle mücadele konusunda anlaştık. 

Geçen yıl ortak ticaret hacmimiz 14 milyar dolardı bunu 30 milyar dolar yapmak istiyoruz. Ortak komisyonlar tarafından burada konuşulanların takip edilmesi konusunda anlaştık.

Nükleer meselede İran'ı destekledikleri için Sayın Cumhurbaşkanı'na teşekkür etmek istiyorum. Lozan'daki görüşmelerden alınan sonuç İran ve Türkiye arasındaki ekonomik ilişkiler açısından kolaylıklar yaratacaktır. Çok hassas bir dönemde bu konuşmaları yapıyoruz. Bölgesel meseleler konusunda hassas bir dönemdeyiz. İki taraf güvensizlik konusuna tahammül edemeyeceğini birbirine tebliğ etti. Radikalizme karşı mücadele kararlılığımızı gösterdik.

Irak, Suriye, Filistin meselesini görüştük. Yemen meselesini daha detaylı konuştuk. Ateşkese ulaşılması konusunda üçüncü ülkelerin müdahalesinin durdurulmasını talep ediyoruz. Yemen'de barışa emniyete giden bir yola ulaşalım istiyoruz.'

Kaynaklar: Hilal Köylü | Deutsche Welle Türkçe, Sputnik Türkiye ve AA