'Çerez Parası' Deyimi Tarih Oldu: Antep Fıstığının Kilosu 100 Lira!

Son dönemde gelen zamlarla birlikte, kuru yemiş lüks tüketim gıdası haline geldi. Son bir yılda çerezler içerisinde en çok zamlanan yüzde 40 ile antep fıstığı oldu. Fıstığın kilosu market raflarında 100 liradan satılıyor. Tabi fıstığa gelen zamlar baklavaya da yansıyor. Baklava fiyatları da son bir yılda yaklaşık yüzde 20 arttı. 

Gazete Habertürk'ten Yiğitcan Yıldız'ın haberine göre, son dönemde vatandaşın gözü kulağı akaryakıtın yanı sıra mutfağın en temel ürünleri olan et ve süt ürünlerindeki fiyat artışlarındayken, çerez fiyatları aldı başını gitti. Benzinin litresinin yüzde 13 arttığı son bir yılda kuruyemiş çeşitlerindeki fiyat artış oranları yüzde 40’ları buldu.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre bir yıl içinde fiyatını yüzde 36.7 artıran antepfıstığı, kuruyemiş grubunda en çok fiyatı artan ürün konumunda bulunuyor. Buna göre, fıstığın kilosunun fiyatı bir yılda 20 lira artarak mart ayında 73.2 TL’ye ulaştı. İşin ilginç tarafı ise, TÜİK’in açıkladığı tüketici endeksi ile market raflarındaki etiket fiyatları arasında adeta bir uçurum bulunuyor. Market raflarında antepfıstığı 200 gramlık paketler halinde 20 TL’ye satışa sunuluyor. Diğer bir deyişle, marketteki fıstığın kilosu 100 lirayı buluyor.

Cevizde de yine aynı durum devam ediyor. TÜİK verilerinde son 1 yılda kilogram başına fiyatı 6 TL artarak 66 lirayı bulan ceviz içi, marketlerde 150 gramlık paketlerde 18 TL’ye satılıyor. Böylece marketteki cevizin kilosu 120 liraya çıkıyor. Kabak çekirdeğinin kilosunun fiyatı da, TÜİK tüketici endeksine göre bir yılda yüzde 23.6 artarak 31 lirayı buldu. Aynı ürüne marketlerde ise 50 TL isteniyor. En ucuz kuruyemiş olan leblebide de tablo değişmiyor. 1 yılda fiyatını yüzde 17.4 artıran leblebi, son 3 yılda ise yüzde 100’e yakın pahalılanmış durumda. TÜİK’te fiyatı 25.8 lira olarak görülen leblebinin kilosunun fiyatı marketlerde ise 38.8 TL’ye kadar çıkıyor.

Antepfıstığında görülen yıllık yüzde 36 fiyat artışı, baklavanın da fiyatının artmasına neden oldu. Fiyatı 100 liraya dayanan fıstık, baklavanın fiyatını 1 yılda yüzde 19, 3 yılda ise yüzde 44 artırdı. TÜİK verilerine göre Mart 2018’de baklavanın kilogram başına fiyatı 37 TL’yi bulurken, aynı baklava market raflarında 44 liraya alıcı buluyor.

TÜİK verilerine göre 2017 Mart ayında litresi 3 liradan satılan süt, 2018 Mart ayı itibarıyla 3.95 TL’den alıcı buluyor. Marketlerde ise organik adı altında litresi 8 liraya kadar çıkan sütler bulunurken, litrelik pastorize sütlerin ortalama satış fiyatlarının da 4.5 lira olduğu göze çarpıyor. Sütün fiyatı artınca haliyle peynir ve yoğurt gibi süt mamullerinde de fiyatlar yükseliyor. 3 yılda fiyatı yüzde 37 artan süt, bir yılda ise fiyatını yüzde 30 artırarak 4 liraya taşıdı.

Süt grubunda en dramatik artış tereyağında görülüyor. Son 1 yıl içinde fiyatı yüzde 34 artan tereyağ, 3 yılık dönemde ise fiyatını yüzde 58 artırdı. Son bir yılda fiyatı yüzde 22 artan kaşar peyniri TÜİK’e göre 31 TL’den satılıyor. Fakat tüketici marketlerden kaşar peynir almak istediğinde kilosuna 46 TL ödemek durumunda kalıyor.