Cem Karaca'dan Zeki Müren'e... Geçmişten Günümüze Gazino Kültürünü Öğrenince Çok Şaşıracaksınız!
Cumhuriyet öncesine dayanan gazino kültürü yakın bir tarihe kadar ülkemizin en önemli değerlerinden biriydi. Özellikle televizyon ülkemize gelmeden önce insanlar keyifli vakit geçirebilmek ve eğlenmek için gazinolara ailecek gider, yemeklerini yer ve müzikler dinleyerek gösteriler izlerdi. Ancak teknolojinin gelişmesi ve daha birçok talihsiz olay sonucu gazinolar neredeyse tarihe karıştı. Gelin bugün beraber nostalji kitabının sayfalarını biraz karıştırıp o günlere gidelim...
Gazinolar 1900'lerin başından beri bu topraklarda...
Zamanında, bugün de yerini evrimleşerek de olsa koruyan, geleneksel kır kahvelerine gelen sanatçılar çıkıp şarkılar söylemeye başlayınca buralar 'müstakil salaş eğlence yerlerine' dönüşmüş ve dilimize İtalyancadan kır evi manasına gelen 'casino' sözcüğünden yerleşen gazinolar yerini bulmuş.
İkinci Abdülhamit’in saltanat döneminin sonlarına doğru ilk gazinolardan olduğu bilinen bir Arkadi Gazinosu vardı.
O zamanlar Arkadi eğlence hayatını sevenlerin en popüler mekanıymış. Bir diğer en meşhuru da Dimitri Gazinosu imiş. Hatta tombala oyunu bize ilk o yıllarda Ruslar tarafından getirilmiş.
Dönemin musikileri, çalgıları, yiyecekler, mezeler ve içkiler gazinoları gazino yapan unsurlardı.
Cumhuriyet devrinde ise gazinoların asıl patladığı devir 1950'ler olarak gösterilir. Artık bu döneme gelindiğinde gazinolar iyice yaygınlaşmış ve sinemanın, televizyon tam olarak yaygınlaşmadan önceki saltanat devirleri.
1950'li yıllarda Taksim Kristal Gazinosu ile Tepebaşı, Cumhuriyet, Taksim Belediye, Maksim, Yenikapı Mim Çakır, Bebek Belediye, Maçka Küçük Çiflik Parkı ve Kazablanka Gazinoları çok ünlü olur.
Bir Devrin Bitişi: Eğlencenin Zirve Noktası Maksim Gazinosu
Zeki Müren ilk kez 1955'te Kazablanka Gazinosu'na çıkmış. Hatta bu mekan uzun süre Zeki Müren'in adıyla anılmış. Ondan sonra gazinolarda ses sanatçıları hep tek tip kıyafet giyilmiş.
Gazinoda sahne ve sahne kıyafetlerinde devrim yapmış olan Zeki Müren kadınsı kıyafetleri tercih ederken, Bülent Ersoy daha ziyade takım elbisesiyle sahneye çıkarmış, kravat takmaz ve genellikle fuları tercih edermiş.
Kazablanka şimdilerde düğün salonu olarak kullanılsa da 1970'e kadar popülerliği zirvedeydi.
Çünkü yukarıda gördüğünüz gazete ilanlarını ve sonraları gazinolarda çok önemli olan fiks menüyü ilk Kazablanka'da görüyoruz.
Assolistler gazinoların en önemli noktası...
Assolist denilen sanatçı tüm kadronun lokomotifi, başarıyı veya başarısızlığı getiren kişinin ta kendisidir ve siz de o isimlere oldukça aşinasınız zaten. Bugün adını bildiğiniz o büyük müzisyenlerin neredeyse tamamı gazino çıkışlıdır. Birkaç tanesini söylemek gerekirse, zaten en başta Zeki Müren, Bülent Ersoy, Muazzez Abacı, Emel Sayın, Gönül Yazar ve Neşe Karaböcek... Ardından assolist değilseler de alt sıralardan, oralardan yetişmiş İbrahim Tatlıses, Ajda Pekkan, Sezen Aksu, Barış Manço, Cem Karaca, Seda Sayan, Harika Avcı, Hülya Avşar, Nilüfer ve daha niceleri...
Müjdat Gezen, Zeki Alasya & Metin Akpınar ikilisi, Ateş Böcekleri gibi komedi dünyasının önemli isimleri de assolistlerden önce sahne aldı.
Peki neden gazino kültürünü yaşatamadık?
Bunun en büyük sebebi kuşkusuz televizyonun hayatımıza girmesi ve teknoloji ancak dışarı çıkıp eğlenmek isteyen insanlar artık neden gazinoya gitmiyordu?
Zeki Müren'in ilk sahne aldığı Kazablanka Gazinosu'nun eski sahibi Yüksel Anlar 1968'de gazinoların sonunun geldiğini söylüyor bir röportajda. ‘‘Bizim yapamayacağımız pis birtakım işlerin paravanı oldu gazinolar'' diyor. ‘‘Düşünsenize şarkıcılara verdikleri o kadar parayı müşteriden mümkün değil çıkaramazsınız. Sonra televizyon girdi devreye. Sadece müzik dinlemeye gelirdi insanlar eskiden. Televizyona çıkmaya başlayınca o sanatçılar gelmemeye başladılar. Sonra gazino programları çok geç başlıyor artık. Herkesin işi gücü var. Zeki Müren 23.00'de çıkar, 24.00'de inerdi sahneden.’’
Yorum Yazın
Yeşilçam artist ve aktrislerinin sahneye çıkmasına şaşırdım.
ekmek parası...