Borçları İçin Aranan İnsanları Filmler Konu Alırken, Sorunlu Kredilerdeki Büyüme Sürüyor!
Son dönemde alım gücündeki düşüş ve parasal genişleme yani bir nevi kredilerde ucuzluk süreçlerini yaşarken, ödeme zorlukları gündeme sık sık geliyor. Pandemide ödeme zorluklarına yönelik sağlanan esneklikler sonra ererken karşılaşılan manzara sonrası devletin de düzenlemeleriyle dip bir dalgayla gelen sorunlu krediler 'sorunu'na çözüm bulunmaya ya da destek olunmaya çalışıldı. Tüm bu gelişmelerin gölgesinde varlık yönetimi şirketleri öne çıkarken, 2 yıl önce gösterime giren bir film de bu konuya ilginç bir yönden değindi. Filmde insan hayatı irdelenirken, biz de burada ikiye ayrılan borçların 'sorunlu' kısmını inceleyeceğiz.
"İnsanlar İkiye Ayrılır" film 2020 yapımı olurken, son günlerde yeniden gündeme geldi. Başrollerini Burcu Biricik ve Pınar Deniz Ceren'in paylaştığı film geçen aylarda da gündeme gelen Varlık Yönetim Şirketleri'ni konu alıyor.
Filmde bankaların borçlarını satın alan, sonrasında bu borçlara yüksek faizler uygulayan, değişik yollarla geri almaya çalışan bir şirket anlatılırken, burada çalışanların da psikolojisi irdeleniyor.
Varlık Yönetim Şirketleri'nin borçluların dışında akrabalarını aramaları, hapis cezası gibi söylemlerle korkutmaları konu olurken, takip ettirmek, yüksek faiz uygulamak, gibi şikayetlere de konu olan birçok durum filmde de gösteriliyor.
Gerçek hayatta da tanımadığı ancak aynı soyadı taşıdığı akrabalarının ödemeleri için aranan insanlar olduğu bir gerçek. bu da yer yer taciz söylemlerine neden oluyor.
"Filmlere ve şikâyetlere konu olan şirketlerin rakamları ise bu olumsuzlukları doğrular nitelikte"
Habertürk'ten Rahim Ak'ın incelediği verilere göre, BDDK istatistiklerinde şirket sayısı sayısı da 12'den 23'e tırmandı. 6 yılda yaklaşık ikiye katına çıkan bu sayıda vatandaşlarının ödeyemediği borç miktarının da aynı sürede 36 milyar TL'den 163 milyar TL'ye çıkmasının rolü çok büyük.
Ayrıca bu şirketlerin 23'ünde 15'inin faaliyet izni durduruldu.
Bankalar prestij kaybı olmaması ve hukuki süreçlerin zor olması, bilançolarını temizleme nedeniyle bu şirketlere borçları satarken, vatandaşta durum kabusa benzer.
TCMB istatistiklerine göre de şirketlere vatandaşın biriken borcu son 1 yılda 3 milyar TL artarak 33 milyar TL oldu. Bu rakamlara günlük uygulanan astronomik faizler dahil olmazken, şirketlerin 2 bin 298 çalışanı bulunuyor.
7,3 milyar TL aktif varlığı bulunan varlık yönetimleri 6 ayda 684 milyon TL kar etmiş. Yıllık bazda bakıldığında kar artışı yüzde 167 olarak görülüyor.
Merkez Bankası verilerinde grafikler de şu şekilde görülüyor.👇
2021 yılı Eylül ayından itibaren yükselişte olduğu görülen mavi çizgi tüketici kredilerine ait olurken, 2020'de büyük artış olduğu görülen son dönemde bir miktar gerileyen siyah çizgi de ticari kredilere ait.
Altta görülen sınırlı da olsa yükseliş trendinde olan yeşil çizgi tüketici kredi kartlarına, turuncu çizgi de ticari kredi kartlarına ait oluyor.
Yakın zamanda yapılan bir düzenlemeyle 1 milyona yakın vatandaşın bu şirketlere devredilen 2.500 TL'ye kadar olan icra takibine düşe borçlarını da devlet üstlendi.
Türkiye'de tahsili gecikmiş kredi (batık) borçlusu vatandaş sayısının 5 milyonun üzerinde olduğu hesaplanırken, bankalarda da son dönemde batık kredi oranındaki artış görülüyor. İhtiyaç kredilerinde tahsili gecikmiş alacaklar (TGA) oranı yüzde 3,8 oldu.
Pandemide hane halkını desteklemek amacıyla hem faizlerin düşürülmesiyle hem de şartlarda tanınan esneklikle kullandırılan ihtiyaç kredilerinde, ödenemeyen kredi dönüşümleri esnekliğinin kaldırılması sonrasında hızlandı.
BDDK haftalık verilerinde görüle takipteki alacaklar Eylül 2021-Mart 2022 döneminde 14,65 milyar TL artarak 164 milyar TL seviyesine yükselirken, geçen hafta itibarıyla 160,55 milyar TL olarak görülüyor. Bireyselde diğer kredilere oranla ihtiyaç kredisinde sorunlu olanların oranı dikkat çekerken, ağırlıklı ticari kredilerde sorun görülüyor.
Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) istatistiklerinde icra dairelerindeki icra (esas) ve iflas dosya sayıları da bu artışları teyit eder nitelikte 👇
