Amerika Birleşik Devletleri'nin Avrupa Devletlerine Üstünlük Sağlamak İçin Yayınladığı Bildiri: Monroe Doktrini
Amerika'nın tüm dünyayı etki altına almak için yaptığı hamlelerin arasında şüphesiz en etkili olanlardan birisiydi Monroe Doktrini...
Bu içerikte History ve The Atlantic kaynak olarak kullanıldı.
Monroe Doktrini, Başkan James Monroe'nun Aralık 1823'te ABD'nin Kuzey veya Güney Amerika'daki beyanıydı.
Amerika'nın bağımsız bir milleti kolonileştiren Avrupa'ya tahammül edemeyeceğiyle ilgiliydi. Amerika Birleşik Devletleri Avrupa'yı, Batı Yarımküre'de yapılacak herhangi bir müdahalenin düşmanca olacağı konusunda uyardı. İspanya'nın bağımsızlığını ilan eden Güney Amerika'daki eski kolonilerini devralmaya çalışacağı açığa çıkmıştı.
Monroe Doktrini ortaya çıkan tüm sorunlara karşı bir çözüm niteliği taşıyordu.
Uygulanan yaptırımlar, kalıcı sonuçların elde edilmesini sağlamıştı. Uzunu yıllar boyunca nispeten belirsiz bir ifade olmaktan çıkıp Amerikan dış politikasının temel taşı haline geldi. Açıklama Cumhurbaşkanı Monroe'nun adını taşısa da Monroe Doktrini'nin yazarı aslında Monroe'nun devlet sekreteri ve gelecekteki bir başkan olan John Quincy Adams'dı.
1812 Savaşı sırasında Birleşik Devletler bağımsızlığını yeniden ilan etmişti.
1815'te savaşın sonunda Batı Yarımküre, Amerika Birleşik Devletleri ve eski bir Fransız sömürgesi olan Haiti'de sadece iki bağımsız millet vardı. Bu durum 1820'lerin başında dramatik bir şekilde değişim gösterince Latin Amerika'daki İspanyol kolonileri bağımsızlıkları için savaşmaya başladı ve Amerikan hâkimiyeti çöküşe geçti.
ABD'deki siyasi liderler, Güney Amerika'daki ulusların bağımsızlığını memnuniyetle karşıladı.
Ancak yeni devletlerin Birleşik Devletler gibi bağımsız kalacağı konusunda büyük bir şüpheler vardı. 1823'te Fransa'nın İspanya'yı, liberal bir anayasayı kabul etmek zorunda kalan Kral II.Ferdinand'ı desteklemesi için istila etmesiyle bir kriz gelişti. Fransa'nın İspanya'ya Güney Amerika'daki sömürgelerini geri almasında yardımcı olmaya niyetlendiğine inanılıyordu.
İngiliz hükûmeti, Fransa ve İspanya'nın güçlerini birleştirmesi fikrinden endişe duymaya başladı.
İngiliz Dışişleri Bakanlığı Amerikan Büyükelçisine, hükûmetin Fransa ve İspanya'nın herhangi hamlesine karşı ne yapmak istediğini sordu. Amerikan Londra büyükelçisi, ABD hükûmetinin İspanya'nın Latin Amerika'ya döndüğünü onaylamadığını belirten bir bildiri yayınlamak için İngiltere'yle işbirliği yapmasını öneren bilgiler gönderdi.
Nasıl yapacağına emin olmayan Başkan Monroe, Virginia eyaletindeki iki eski başkan Thomas Jefferson ve James Madison'ın tavsiyesiyelerini istedi.
İngiltere'yle bu konuda bir ittifak kurmanın iyi bir fikir olacağını söylediler. 7 Kasım 1823'te yapılan kabine toplantısında ABD hükûmetinin tek taraflı bir açıklama yayınlaması konuşuldu. Monroe Doktrini, 2 Aralık 1823'te Kongre'ye teslim edilen metinde tüm detaylarıyla ele alındı.
Aralık 1823'te Amerika'daki gazeteler tüm bildirinin metnini ve dış ilişkilerle ilgili net ifadelere yer veren makaleleri yayınladı. Gelen tepkilerin ardından Monroe Doktrini birkaç yıl boyunca hiç anılmadı ve unutulmaya yüz tuttu.
Uzun yılların ardından Aralık 1845'te Başkan James K. Polk, Kongre'ye yıllık olarak sunduğu bildirisinde, Monroe Doktrini'ni onayladı.
19. yüzyılın ikinci yarısından 20. yüzyılın başına kadar Monroe Doktrini, Amerikan siyasi liderleri tarafından Batı Yarımküre'deki Amerikan hâkimiyetinin bir ifadesi olarak belirginliğini korudu.
Yorum Yazın