TDK Yeni Türkçe Sözcükleri Belirledi: Petrol Yerine 'Yer Yağı', Smoothie Yerine 'Karsanbaç'
Türk Dil Kurumu, bazı yabancı sözcüklere yeni Türkçe karşılıklar belirledi. Petrol kelimesine 'yer yağı', doğal gaza ise 'yer gazı' karşılıkları bulundu. Türk Dil Kurumu Başkanı Kaçalin ayrıca “smoothie” ismiyle kafelerin menülerinde sıklıkla rastlanan ve özünde buzla meyve şuruplarının çekilmiş hali olan içeceğin Türkçe karşılığının, Anadolu’da kullanılan “karsanbaç” kelimesi olarak belirlendiğini söyledi.
Türk Dil Kurumu Başkanı Prof. Dr. Mustafa Sinan Kaçalin, AA muhabirine yaptığı açıklamada, TDK Yabancı Kelimelere Karşılıklar Çalışma Grubu tarafından vatandaşlardan gelen öneriler dikkate alınarak, bazı yabancı sözcüklere belirlenen yeni Türkçe karşılıklar hakkında bilgi verdi.
Kaçalin, çalışmalar kapsamında, bazen yazı dilinde “kısa mesaj” şeklinde kullanılan SMS’nin Türkçe karşılığının “kısa bilgi” veya “kısa haber” olarak belirlendiğini bildirdi.
'Doğal gaz kelimesi itici'
Yabancı kökenli “doğal gaz” ve “petrol” kelimeleri için de Türkçe karşılıklar belirlediklerini anlatan Kaçalin, şunları kaydetti: “Doğal gaz kelimesi çok tercüme ve itici bir şey, yani doğalıyla bir şey anlaşılmıyor. Havadaki gazlar da doğal gaz. Orada bir cehalet var.
Doğal gaz yerine 'yer gazı' Petrol yerine 'yer yağı'
Yer gazı anlaşılabilirlik ve anlatılabilirlik bakımından daha Türkçedir. Elbette ‘Ben istemiyorum, ben bunu kullanıyorum’ denilebilir. Yani Dil Kurumuna hem sorarlar, ondan sonra da karşı çıkarlar ya da sormazlar, söylersiniz yine karşı çıkarlar. Özetle doğal gaz yerine ‘yer gazı’ daha Türkçedir. Petrolü de Türkçeleştirebiliriz. O da eski metinlerimizde ‘yer yağı’ olarak geçiyordu.”
Smoothie yerine 'karsanbaç'
Kaçalin, “smoothie” ismiyle kafelerin menülerinde sıklıkla rastlanan ve özünde buzla meyve şuruplarının çekilmiş hali olan içeceğin Türkçe karşılığının, Anadolu’da kullanılan “karsanbaç” kelimesi olarak belirlendiğini söyledi.
İlk kez 10 sene önce bir vatandaştan duyduğu bu kelimenin bazen “kar helvası” olarak isimlendirildiğini de ifade eden Kaçalin, TDK uzmanlarının yaptığı çalışmalarda bu kelimeyi uygun gördüğünü kaydetti.
Jülyen yerine 'şerit doğrama'
Kaçalin, mutfak literatürüne bir doğrama biçimi olarak yerleşen “jülyen” için ise “şerit doğrama” karşılığının bulunduğunu bildirdi. Türkçeye Fransızca, Arapça kelimelerin de geçtiğini ve bunun normal olduğunu vurgulayan Kaçalin, dil çalışmalarında “Bu kelime başka bir dilden, o halde atalım” yaklaşımının söz konusu olmadığını, “ince ince bölme” anlamı da bulunması nedeniyle “şerit” kelimesinde karar kılındığını anlattı.
Hyperloop yerine 'hız kovanı'
Kaçalin, Amerikalı girişimci Elon Musk tarafından yeni nesil ray ötesi sistemle geliştirilmekte olan ve geleceğin ulaşım aracı gözüyle bakılan “hyperloop” için “hız kovanı” karşılığının belirlendiğini ifade etti.
“Hyperloop” kelimesinin kendilerini çok uğraştırdığını belirten Kaçalin, “kapsül”, “boru”, “yuvar” gibi tartışma ve değerlendirmelerin sonucunda “hız kovanı” kelimesinin ağır bastığını kaydetti.
Store perde yerine 'sarma perde'
Kaçalin, perdecilikte sıklıkla kullanılan ve günlük hayatta konuşma diline de yerleşen “store” kelimesine ise “sarma perde” karşılığını bulduklarını söyledi. “Gölgelik”, “yaylı perde” gibi isimlerin de tartışıldığını bildiren Kaçalin, en sonunda bu isimde karar kıldıklarını dile getirdi.
'First lady' yerine bulunan kelime 'başbayan'
Adres ararken kullanacağınız programın ismi de artık navigasyon yerine 'yolbul'
Mutfağı havalandırmak istediğinizde ise artık aspiratörü değil 'emmeç'i çalıştıracaksınız.
TDK'nın bazı yabancı kelimelere bulduğu Türkçe karşılıklar sosyal medyanın da gündeminde...
Yorum Yazın
bugun dunyaya hakim global ortak dil hangisi? tabiyki ingilizce. ayrica en genis kelime haznesine sahip dillerden birisi. peki kelimelerinin kokenlerine hic ... Devamını Gör
dünyada dengeler değişince gelecekte duruma göre ingilizcenin önemi azalıp rusça veya çince de alanını genişletecektir
“Anlamadıysan cümle içinde kullan”dan yola çıkarak ; Tv izlerken “başbayan”ı görünce “geçgeç” yaptım. Sonra canım sıkıldı mutfağa gittim “seçal” bir şeyler... Devamını Gör
benim de okurken yongam yandı amk ALSŞJDHALKJDh
doğal gaz = yer gazı? osuruğuda göt gazı deyin o zaman.