Tarantula Dünyasına Ufak Bir Gezinti
Öncelikle, bazı okurlarımıza rahatsızlık verdiğim/vereceğim için özür dilerim. Malesef çoğu insan da araknafobi mevcut, bunun en başlıca nedenlerinden bazıları da yanlış veya eksik bilgiden kaynaklanmaktadır. Burada bu bilgileri paylaşmamım sebeplerinden biri de bu yanılgıyı bir nebze de olsa azaltmaktır.
Tarantulaları diğer Arachnida(Örümceğimsiler) türlerinden ayırt etmenizi sağlayacak en belirgin özelliklerinden kimileri; uzun kıllı vücut yapısı, büyük dişler ve yapı olarak diğer örümceklerden çok daha iri olmalarıdır ve 900'e yakın türleri vardır.
Sanırım birçoğumuzu korkutan en dikkat çekici hususlar da bunlar diyebiliriz aynı zamanda. Doğa'nın karma'sı olsa gerek ki, bu şekilde evrim geçirmişler. Çoğu çizgi filmler de veya komedi filmlerinde denk geliriz, büyük ve iri olanların kafaları pek çalışmaz, sanırım Tarantulalar için de aynısını demek pek yanlış olmayacaktır. Bu nedenle kafa yerine kas gücü gelişmiştir. Birçok türün akıl almaz avlanma metodları vardır, gördüğümüzde hepimizi şaşkına çevirirler. Ama bu Tarantulalar da malesef o şekilde şaşkına çevirecek pek bir özellik bulunmamaktadır. Kurnazlıklar veya değişik teknikler yerine gayet düz bir şekilde avlanmaktadırlar, aslında ben Tarantulalara Predator demeyi daha uygun görüyorum.
(resim; ergenlik dönemindeki bir 'Avicularia Versicolor'a aittir)
Anatomi
Tarantulamız; Abdomen(kıç), Carapace(sırt), 8 adet bacak ve 2 adet Pedipalps(el)'den oluşmaktadır. Soğukkanlı canlılardır.
Abdomen; Sindirim sistemi, Kalp, Solunum sistemi, Ağ kimyasalları ve Yumurtalar burada üretilmektedir. Abdomen soğanın dış yüzeyi gibidir, zar'dan oluşur ve en hassas bölgesi burasıdır, en ufak bir baskı sonucu ölme riski bulunmaktadır. Bu hobi ile uğraşanlarların dikkatsiz ve amatörce bakımları sonucunda bazen kaza ile abdomen bölgesinde yırtılmalar meydana gelir, bu gibi durumlar da eğer yırtık çok büyük değil ise japon yapıştırıcısı ile yapıştırılıp düzeltilebilinir. Akciğer girişleri ise abdomenin altında bulunmaktadır.
Carapace; Bacakları kontrol etmesini sağlayan sinir sistemi bunun altında yer almaktadır, aynı zamanda yemini sıvılaştırdıktan sonra vakumlayabilmesi için de bir vakum sistemi içermektedir. Yapısı abdomen'den kat kat daha kuvvetlidir, eğer yakından bakacak olursanız akreplere benzer bir yüzeye sahip olduğunu görebilirsiniz. Ön tarafında gözleri, ağız girişi, dişleri ve son olarakta 2 adet kol bulunmaktadır bağlantılı olarak.
Dişiler erkeklere oranla neredeyse 1.5-2 katı daha büyük bir gövdeye sahip olurlar, dişilerin bacakları daha iri fakat daha kısadır. Erkeklerin vücutları daha çok atletik bir görünüme sahiptir, dişiye göre daha sıska ve daha uzun bacakları vardır.
Dişi Tarantulalar 20-25 yıl kadar yaşayabilmektedirler, lakin erkek Tarantulaların ömürleri malesef uzun değildir, onlar da ise ortalama ömür 4-7 yıl arasındadır.
(resim; Yetişkin Dişi 'Brachypelma Smithi'ye ait)
Çiftleşme ve Gelişim
Tarantulalar 3 evre'ye girerler.
Sling
Sub-Adult
Adult
(BONUS) RIP
Çiftleşme öncesi mutlaka Adult evrelerini tamamlamış olmaları gerekmektedir, çiftleşmeye hazır duruma geldiklerinde iki taraf da öndeki iki elleri ile yere vururlar(davul çalarmışçasına). Karşıya yollanan titreşimlerden cevap olarak aynı şekilde titreşim gelirse bu vakit birbirlerine yaklaşırlar, onun haricinde sürekli 'ALERT! ENEMY SPOTTED' ruh halindelerdir.
2-3 tür haricinde sosyal değildir Tarantulalar. Birbirlerini daima ya tehdit ya da yem olarak görürler. Hani bir 20-30 tarantula alayım da aynı teraryum içerisinde bakayım gibi bir mantık söz konusu değildir 2-3 tür haricinde. Sabahına sadece 1 tanesi canlı olarak hayatta kalır :)
Tarantulalar giyisi(kabuk) değiştirerek büyümektedirler aynı bir yılan gibi. Her giyisi değişimi sonrasında gövdeleri gelişir ve güçlenir. Yumurtadan sling olarak çıkarlar, türüne göre değişmektedir fakat ortalama 1-2 yıl içerisinde sub-adult haline gelirler, ve son süreçte ise adult olurlar. Bazı türler 2-3 yıl gibi bir süreçte adult olabiliyorkene, bazılarında bu süreç 4-5 yılı bulabiliyor. Boyut olarak türlerine ve cinsiyetlerine göre 6-20cm arasında olabiliyorlar
Adult evresine ulaşana kadar hiçbirinin cinsiyeti belli değildir, ancak sub-adult evresinin sonlarına doğru belirginleşmeye başlar. Çiftleşme sonucu yumurta sayısı türe göre değişkenlik göstermektedir, bazı türler de yumurta sayısı 60iken, bazılarında 200-300 arasını bulmaktadır.
Not: kopan uzuvları her yeni kabuk değişiminde tekrar onarılır ve oluşur.
Avlanma - Savunma ve Zehir
Şunu açık bir şekilde belirteyim ki, zehirsiz Tarantula yoktur. Tarantula türlerinin hepsi zehirlidir, ama türlerine göre dozajı ve etki oranı değişmektedir.
Örneğin X Tarantulası bir fareyi 55 dakikada öldürüyorsa, Z Tarantulası 7 saniye gibi bir süreçte öldürebiliyor.
Tarantulalar avlanmayı savaşmayı seven yaratıklardır, lakin aynı zamanda da pek çalışkan olduklarını söyleyemem. Çok ölümcül derece de acıkmadıkları sürece çoğunlukla kıytı köşede yuvalarında veya sığınaklarında beklemeyi tercih ederler avının yaklaşmasını. Ki Adult bir Tarantula zorunluğu olduğu durumda hiç yemeden ortalama 1 yıl kadar yaşayabilmektedir. Zehir etkisi düşük olan türler avlarını sersemletirler, etkisi yüksek olanlar ise avlarına bir an önce felç geçirmelerini sağlarlar. Öncelikle avlarını etkisiz duruma getirirler, ardından iç dokuyu eritecek olan kimyasalı avlarının içine salgılarlar. Bazı ender örümcek türlerinde zehir aynı zamanda doku erimesine yol açabiliyorkene, Tarantulalarda bu 2. süreç olarak işlemektedir. Yani zehir ile dokuyu eriten kimyasallar ayrı zamanlarda enjekte edilirler. Önceliği her zaman avın hareketsiz kalmasını sağlamaktır, yukarıdaki yazımda bahsettiğim gibi abdomen bölgesi aşırı hasastır ve avı ile kavga etmek onun için ölümcül olabilir.
Ağız bölgesinde 2 adet diş bulunmaktadır, bunların uzunluğu türlerine göre 1-3cm arası değişebiliyor. Avını zehirledikten sonra kaslı bacakları sayesinde avını tutup havaya kaldırır, ki avı yerden destek alıp daha güçlü şekilde hareket etmesin diye.
Son 30 yıldır Tarantula nedeniyle ölen herhangi bir insan geçmemiştir kayıtlara, lakin bu ölümcül olmadıkları anlamına da gelmemektedir. Kendim 3 yıldır bu hobi ile uğraşıyorum ve henüz ısırılmadım, ama ısırılan tanıdıklarım var ve dediklerine göre aşırı derecede bir sızlama ve şişme meydana geliyormuş. Ölümcül olup olmaması tamamen sizin bünyenize bağlı bir durum, aynı arılara karşı alerjisi olan insanlar gibi. Eğer ki Tarantula zehirine karşı alerjiniz var ise sanırım hayati tehlikesi oldukça yüksek olacaktır, çünkü edindiğim bazı bilgilere göre kalp spazmı veya vücudunun yarısında hissiyatsızlık meydana gelebiliyormuş.
Kaçmak; Tarantula türlerinin yarısından çoğu, kendisinden büyük ve güçlü bir tehdit algıladıklarında savaşmaktan kaçmaktadır. Ta ki kendilerini köşeye sıkışmış hissetikleri an'a kadar.
Uyarı; Uyarı şekli türlere göre değişkenlik göstermekle birlikte hepsi için her zaman geçerli bir yöntem değildir, bugün uyarı veren bir Tarantulamız, ertesi günü hiç uyarı vermeden dişlerini geçirebilir derinizin altına. Uyarı olarak bilindik 2 yöntem vardır. Bunlardan birisi; sanki saldıracakmış gibi 2 arka ayağının üzerinde kalkarak dişlerini size göstermesidir. Bir diğer yöntem ise; bazı türlerin abdomen bölgesinde bulunan uzun tüylerdir, en arka bacağı ile abdomenine sanki Miyagi San ile yağlama cilalama yapıyormuşcasına dokunur ve oradaki tüyleri havaya fırlatır. Havada uçuşan tüyler her ne kadar ufak ve tehlikesiz görünse de hiçte sanıldığı gibi değildir. Tüyler birnevi çengelli diken gibidir, temas ettiği yere saplanıp kalırlar. Kaşıntıya, kızarıklığa ve eğer bir canlının solunum yollarına kaçarsa uzun süreli nefes darlığı çektirebilir. İnsan tenine temas etmesi sonucu kimyasallar ile yıkamanız hiçbir fayda etmeyecektir, tek çözümü ağda yaparmışçasına koli bandını o bölgeye yapıştırıp çekmektir.
Saldırı; Tarantulalar 2 şekilde saldırırlar, bunlardan biri poke'dir. Yani dişini 1 saniyeliğine geçirir ve geri kaçar, bu aynı zamanda benden uzak dur veya 'akıllı ol' demektir. Eğer ciddi şekilde saldırmak isterse de dişlerini uzun bir süre derinizin altında bulundurarak elinden geldiğince fazla dozajda zehir enjekte eder.
Ek Bilgi: Tarantulaların çoğunda körlük vardır, çok sayı da göz'e sahip olmalarına rağmen bu yetenekleri körelmiştir. Yaklaşık 30cm'den sonrasını net şekilde algılayamazlar. Bu nedenle vücutlarındaki kıllar aynı zamanda sensör görevi görmektedir, rüzgar, titreşim vb etkenleri baz alarak avlarını yerini tespit ederler.
Ortaya Karışık Soru & Cevap
4 yıl kadar hobi olarak uğraştım, insanların merak ettiği ve sıkça sordukları soruları burada cevaplayacağım. (resim; Poecilotheria Metallica)
- Neden Tarantula ?
Çocukluğumdan beri araknafobiye sahip biriydim, sanıyorum ki küçüklüğümde TRTde siyah beyaz tv'de izlediğim bir filmden ötürü oluştu bu korku bende. Kocaman simsiyah kıllı bir Tarantula şehire saldırıp insanları yemekteydi. Bir gün hayattan bıktığım bir dönem de aklıma geldi ve uzunca araştırmalar sonucu fobim ile yüzyüze gelmek istedim. Sanırım bende adrenalin yaratıyordu, korkuyordum ama aynı zamanda haz alıyordum bu durumdan. Üstelik sıradanlaşmayı da hiç sevmem.
- Hiç ısırıldın mı, veya insanı öldürüyor mu ?
Hiç ısırılmadım, insanı öldürebilme ihtimali var. Okulun çimlerinde bir ağaç altında otururken de ölme ihtimaliniz var virüslü bir kene tarafından ısırılıp.
- Benim de ilgim var, ne tavsiye edersin ?
Bu hobiye başlayacaklar için öncelikle uzunca bir araştırma yapmalarını tavsiye ederim, ne kadar tehlikeli veya değil bunu öğrenmelerinin yanı sıra bakımları hakkında da bilgi edinmeleri gerekmektedir. Çünkü burada bahsettiklerim deve'de kulak kalır bilgi olarak. Tarantula kızartması yiyen insanlar yüzünden türleri gün geçtikçe yok olmaya daha da yaklaşıyor, böyle bir durum varken sırf bilgi eksikliği veya sorumsuzluk nedeniyle ölmelerini istemem. Her ne kadar güçlü, kıllı ve korkutucu görünseler de aslında çok hassas canlılar. Steril yemlerden tutun da yaşadığı bölgedeki nem oranına kadar birçok önemli ve dikkat edimesi gereken noktası var. Uzunca bir araştırma sonrası 'spiderling/sling' alarak başlayabilirsiniz.
- Ne yiyorlar ?
Un Kurdu, Çekirge, Hamam böceğigilleri, Sinek vb. En önemlisi bu yemlerin doğadan alınmamış olmasıdır, çünkü biliyorsunuz metropoller de veya tarım alanları ya da yeşil bölgeler sürekli kimyasal maddeler ile ya gübreleniyor ya ilaçlanıyor. Otçul bir böcek, kimyasal madde karışmış bir yeşillik yedikten sonra Tarantulamıza yem olursa, sinir sisteminde bozukluk başlayabilir. Bazı büyük Tarantula türlerine yetişkin olduklarından sonra 6 ay'da bir minik farelerden verebilirsiniz yem olarak.
Örnek; Large brutal tarantula kills mouse (Acanthoscurria geniculata)
Birkaç Güzel Tarantula Belki Fikrinizi Değiştirir
Yorum Yazın
muhteşem hayvanlar tarantulalar tamam insanda örümcek korkusu olur o ayrı da bunu görseler kalp krizi geçirirler herhalde küçücük örümcekten korkanlar neyse ... Devamını Gör
Ben küçük örümceklerden korkuyorum ama tarantulalardan korkmuyorum, hatta en yakın zamanda bir kaç adet beslemek istiyorum :)
Güzel galeri dostum. Emeğine sağlık.