“Ahmet” adını verdiğim danışanım iş yerinde yöneticisi tarafından verilen önemli bir projede çalışıyordu. Yöneticisi projeyi tamamlamak için gerekli bilgi ve kaynakları Ahmet’ten talep ettiğinde, Ahmet bu talepleri sürekli olarak erteledi ve önemsemedi. Ahmet, talepleri yerine getirmek yerine, sürekli gülümsedi ve 'Sorun değil, ben hemen hallediyorum.' dedi ama her seferinde bir şeyleri unuttu. Ancak aslında Ahmet’in bu sürekli gülümseme, istekleri tam ve eksiksiz yerine getirmemesi babası yerine koyduğu yöneticisiyle arasında gizli bir gerilimin işaretiydi…
“Ayşe” adını verdiğim danışanım ise, ailesiyle tatildeyken planların belirsizliğinden ve istemediği bir yerde tatilde olmaktan rahatsız oldu. Bunları doğrudan ifade etmek yerine, öfkesini içine attı, sürekli olarak ailesinin isteklerine uyar gibi göründü ancak bu sürekli fedakârlık ve içsel hoşnutsuzluk, ailesinin önemli isteklerini unutmasına veya yapması gereken işleri hep karıştırmasına yol açtı. Ayşe'nin annesi bir süre sonra sinirlenmeye ve küçük konularda patlamaya başladı, sanki Ayşe’nin öfkesi annesinde çıkıyor gibiydi. Aile üyeleri, Ayşe'nin aslında içsel olarak nasıl hissettiğini anlamakta zorlandılar çünkü o her zaman gülümseyen ve uyumlu bir şekilde davranıyordu…
Bu örnekler, pasif-agresif davranışların çeşitli yaşam alanlarında nasıl ortaya çıkabileceğini göstermek için kurgusal durumlar sunmaktadır. Ancak, gerçek yaşam vakaları incelendiğinde, bir psikoterapistin rehberliği ve değerlendirmesi önemlidir.
Pasif agresifleri nasıl tanırız?
Pasif-agresif kişileri tanımak bazen zor olabilir çünkü bu davranış biçimi genellikle dolaylı ve açıkça ifade edilmeyen bir öfke veya direnişi içerir. Ancak, haklıyken haksız duruma düşecek kadar birisi sizi öfkelendiriyorsa karşınızda bir pasif agresif kişi var olabilir.
Mesela;
-Görevlerini yaparken sürekli gecikir veya erteler.
-İstenen şeylere karşı isteksizdir.
-Görevlerini yaparken direnç gösterir ancak bu direncini de doğrudan ifade etmez.
-Olumlu veya istekli bir dil kullansa da davranışlarında bu isteği asla tam olarak gerçekleştirmez.
-Sözel olarak kabul etse de pratikte karşı çıkar, genel olarak yaşam koşulları, iş veya ilişkiler hakkında sürekli şikayet eder ama çözüm önermez.
-Duygusal ihtiyaçları doğrudan ifade etmekte zorlanır, dolaylı, ima yoluyla veya başka yollarla duygusal ifade eder,
-Sizi etkilemek ve kontrol etmek amacıyla manipülasyonlar yapar.
-İsteklerini, düşüncelerini veya hoşnutsuzluklarını açıkça ifade etmek yerine, dolaylı yollarla ve sizde öfke çıkartarak ifade eder.
-Tüm bunlara rağmen problemleri çözmek yerine sürekli gülümser ve yüzeyde uyum gösterir, içsel öfke ve hoşnutsuzluğunu dışa vurmak yerine gülümser…
Pasif-agresif davranışlar genellikle karmaşık ve belirsiz olabilir, bu nedenle bu belirtileri bir bütün olarak değerlendirmek önemlidir. Eğer bir kişi bu tür davranışlar sergiliyorsa ve bu durum ilişkilerini olumsuz etkiliyorsa, profesyonel yardım almak faydalı olabilir.