Osmanlı Döneminde Meşhur Olan Lokumun Anadolu'dan Avrupa'ya Yolculuğunun Lezzetli Hikâyesi
Osmanlı Döneminde Meşhur Olan Lokumun Anadolu'dan Avrupa'ya Yolculuğunun Lezzetli Hikâyesi
13.12.2022 - 11:07
Merhabalar. Özel günlerden, kahve saatlerinden eksik etmediğimiz lokumun Osmanlı'da ve dünyada meşhur olmasının basit ve zarif bir hikayesi var. Bu yazıda size İran ve Anadolu coğrafyasında vazgeçilmez olan bu lezzetin Avrupa'ya ve tüm dünyaya yayılmasını aktardım.
Keyifli okumalar dilerim.
Türk kahvesinin yanında ikram edilen harika bir lezzet lokum. Üstelik bugün dünyada "Turkish delight" adıyla herkes tarafından afiyetle yeniliyor. Peki lokumun tarihi nedir ve nasıl ortaya çıktı gelin hep birlikte bakalım.
Türk lokumu Osmanlı döneminde saray mutfağının vazgeçilmez bir parçasıydı ve dünyaca da ünlü olan bu lezzetin tarihi aslında çok daha eskilere dayanıyor. Lokum, M.Ö. 226-652 yılları arasında İran topraklarını yöneten Sasanilerin en sevdiği tatlı olan "abhisa"dır.
Lokum Anadolu'da 15. yüzyıldan itibaren yapılmaya başlanmış ve 17. yüzyılda popüler bir yiyecek olmuştur. Önce boğaz rahatlatan anlamına gelen Arapça "rahat ul-hulküm" olarak adlandırılırken sonraları "rahat lokum" evrilmiş, modern Türkçeye de lokum olarak geçmiştir.
Etimolojik olarak baktığımızda Türkçede kullandığımız lokma veya lokum kelimeleri, Arapçadaki lokma kelimesinden gelmektedir. Osmanlıcada ise Arapçadan gelen rahat ul-hulküm yani boğaz rahatlatan kelimesi kullanılmıştır. Libya, Tunus ve Suudi Arabistan'da da bu isimle bilinmektedir. Bosnalılar "rahat lokum" derken Yunanistan ise lokuma loukoumi demektedir.
Lokumun ilk üreticilerinden sayılan Hacı Bekir Efendi 1777 yılında Kastamonu'dan İstanbul'a gelerek Bahçekapı'da açtığı ufak bir dükkânda lokum ve benzeri şekerlemeler üretmeye başlamıştır. İki asırdan bu yana lokum üretimini başarıyla gerçekleştiren Hacı Bekir devrin padişahı tarafından sarayın şekercibaşısı olarak hizmet etmiştir.
Bazı kaynaklara göre ise lokum 18. yüzyıl sonunda 1.Abdülhamit'in yumuşak şekerleme isteği üzerine düzenlenen bir yarışmada icat edilmiş ve bu yarışmada da Muhiddin Hacı Bekir birinci olmuştur.
Lokumun Avrupa'daki popülaritesi ise İngiliz bir seyyahın İngiltere'ye Hacı Bekir'in lokumunu götürerek orada "Turkish Delight" olarak tanıttığı 18. yüzyıla dayanır. Günümüzde dünyanın her yerinde bu lokumlar altıgen kutularda satılmakta ve popüler kültürde pek çok alanda Türk lokumunun adını duymaktayız.
Günümüzde sade, fındıklı, Antep fıstıklı, cevizli, bademli, Hindistan cevizli, portakallı, gül yapraklı, çilekli, limonlu lokumların yanı sıra kaymaklı, naneli, vanilyalı ve zencefilli lokumlar olarak pek çok çeşit lokum üretimi yapılmaktadır. Ayrıca Safranbolu, Afyon ve Isparta gibi pek çok şehrimizin kendine has lokum türleri vardır.
Siz kahveyle ayrılmaz bir ikili olan lokumun hangi çeşidini seviyorsunuz? Yorumlarınızı bekliyorum.
Yorum Yazın