İçinizdeki Felsefe Ateşini Harlayacak Felsefe Tarihinden 14 Detay
Felsefe tarihinde bizimle 'tuhaf' bir yolculuğa çıkmak ister misiniz?
1. Çocukların eğitimi üzerine bir kitap yazan Jean Jacques Rousseau, kendi çocuklarını terk etmişti.
Tam adı 'Emile ya da Çocuk Eğitimi Üzerine' olan eğitim felsefesi kitabı kaleme almış olsa da 5 çocuğunu da doğduğu gün terk etmesiyle kötü bir üne sahipti.
'Madem terk edecektin neden beşinciye dek sürdürdün?' diye kimse sormamıştı tabii.
2. Sinoplu Diyojen'in kendisine isteği olup olmadığını soran Büyük İskender'e "Gölge etme başka ihsan istemem.” dediği hikayeyi bilirsiniz.
Şehir ortasında bir fıçıda yaşayan Diyojen'in bir diğer özelliği ise herkesin içinde mastürbasyon yapmasıydı. Hatta bu ve diğer çılgın hareketlerinden dolayı Platon onu 'Deli Sokrates' olarak adlandırmıştı.
3. Tarihin ilk açlık grevi, belki de bu grevi kendisine yapan yaşlı Demonaks tarafından gerçekleşmişti.
Yaşı ilerllediği ve kendi kendine yetemediğini anladığı zaman Demonaks çevresinin eline bakmaktansa yaşamını sonlandırmayı seçti. Bu kararı aldıktan sonra hiçbir şey yemedi fakat tam 100 yaşına dek yaşadı.
4. Hazcılık akımının öncüsü olarak bilinen Epikür'ün hayatında hazza hiç yer yoktu.
Öyle ki çağında filozofların yaşadığı lüks hayatın yanında sadece peynir, meyve ve ekmekle besleniyordu. Onun yolundan gidenler için ufak bir kolaylık da sağlamıştı: Takipçileri yılda bir kez şarap içebilirdi ama cinsel ilişki yasaktı.
5. Felsefeyle ilgilensin ya da ilgilenmesin, "Düşünüyorum o halde varım" cümlesini bilmeyen var mıdır?
Analitik geometrinin kurucusu ve bu meşhur sözün sahibi Descartes'ın rüyalarına çok şey borçluyuz. 1619 yılında bir gece kendini soğuktan korunmak için eski bir fırının içine kapandı. Anlattığına göre kutsal ruh ona yeni bir felsefenin aydınlanmasını sunmuştu, hatta fırından çıkmadan analitik geometrinin formüllerini bile kaleme aldı!
Bilgelik böyle bir şey.
6. Paranoyayı felsefesine eklemleyen Schopenhauer traş olduğu berberin onun gırtlağını keseceğinden korkuyordu.
Tabii bununla da bitmiyordu, paralarının çalınacağından öyle korkuyordu ki bu hususta kendi bankasına dâhi güvenmiyordu.
7. Felsefe tarihinin en etkili isimlerinden Immanuel Kant'ın dakikliği yaşadığı şehirde nam salmıştı.
Her günü aynı dakiklikte geçerdi: Her sabah, saat 04.55'te kalkış. Saat 07.00'de ilk dersine girer ardından çalışma odasına dönüp 12.45'e kadar çalışmalarını gerçekleştirirdi. Gününün diğer kısımları da tıpkı böyle dakikalarda belirlenmişti, öyle ki öğle yemeğinden sonra yaptığı günlük yürüyüşü esnafın ayarı bozulan saatini ayarladığı bir gelenek haline dönüşmüştü.
8. Varoluşçu Jean-Paul Sartre, ölmeden kısa süre önce verdiği röportajda kadınlar tarafından boğulmaktan korkarak bir ömürü geçirdiğini söylemişti.
Belki de bu dürtülerden kaynaklı olarak karısıyla yaşadığı ilişki kitaplara konu olmuştu. Karısı Simone de Beauvoir biseksüeldi ve birçok kadın sevgilisi oluyordu, Sartre için bu hiçbir problem arz etmemişti.
9. Jeremy Bentham'ı faydacılık akımıyla tanırsınız ama onun spor dünyasına olan katkısını çoğumuz bilmeyiz.
Hafif tempolu koşuyu, yani namıdiğer jogging'i icat etmişti.
10. Platon'un ismi aslında Aristokles idi. Ona bu ismin nasıl verildiği hakkında birçok rivayet olsa da en çok kabul gören hayli ilginçtir.
Eski Yunanca'da 'geniş' anlamına gelen platon sözcüğünün ona isim olarak verilmesinin ardında dönemin en çekici insanlarından biri olarak anılmasını sağlayan geniş omuzları olduğu söylenir.
Kim bilir?
11. Her ne kadar modern çağ filozofları bilgiyi paraya tercih ediyor olsalar da Ludwig Wittgenstein için durum biraz farklıydı.
Wittgenstein ünlü bir zenginin oğluydu ve babası öldüğünde kendisine kalan yüklü miktardaki mirası almayı reddetti. Kendi maaşıyla aldığı tek bir masa, yatak ve sandalyeden ibaret odası ona yetiyordu.
Asalete bir bakın!
12. Konu Nietzsche olunca ilginçlikler de art arda geliyor.
Nietzsche, Basel Üniversitesi Klasik Filoloji Bölümü'ne daha 24 yaşındayken profesör olarak atanmıştı. Henüz doktorası bile yoktu, yani profesör olması imkansızdı ama oldu. Üniversite tarihinin, belki de insanlık tarihinin en genç profesörü olmuştu.
13. Bilgeliğiyle tanıdığımız Soktrates 2019'da yaşıyor olsa bugünün şartlarında pek de 'bilge' olarak tanınmayabilirdi.
Nedeni ise yine yaşadığı dönemlerle ilintili görüşleri. Ona göre filozofa rehberlik eden bir daimon yani Yunanca şeytan olduğunu savlıyordu. Kendisini filozof olarak tanımlayan Sokrates'in böyle bir şey söylemiş olması ve rehberinin şeytan olduğunu anlatması haklı olarak kabul görmeyebilirdi.
14. Kim demiş filozoflar futboldan anlamaz diye? (Kimse demedi aslında.)
Eserleriyle farklı bir dünyanın kapılarını aralayan Albert Camus edebiyat tutkusunu geride bırakacak bir futbol tutkusuyla yaşıyordu. Hatta 'Ahlak ve insanın yükümlülükleri hakkında güvenebileceğim ne biliyorsam onu futbola borçluyum; çünkü ahlakta olduğu gibi futbolda da top hep beklemediğim köşeye geldi.' sözü uzun yıllar şaşkınlık yaratmıştı.
Yorum Yazın
11) Bilgiyi paraya tercih ediyor olsalar da mı? Parayı bilgiye tercih ediyor olsalar da mı? Alttaki metinle çelişiyor.
nietszche doktora yapmadan prof olarak atanmış. rektörün akrabası mı acaba?
Keşke bu tür içeriklere kaynak da eklense. :P