İslam Coğrafyasında Sıkça Merak Edilen Sünni ve Şii Mezhepleri Arasındaki Düşünce Farkları Nelerdir?
İslam dini ve coğrafyası tüm dünyada büyük bir çoğunluğa sahip. Kutsal dinlerde mezhepsel olarak da farklılıklar bulunuyor. İslam dininde bilinen ve dönem dönem aralarındaki düşünce farkı merak edilen Sünni ve Şii mezheplerine ilişkin düşünce farklarını sizler için derledim.
İslam coğrafyasında Şii mezhebi konuşulmaya başlandığında İran ilk akla gelen ülkeler arasında yer alıyor.
İslam coğrafyasında her ülkede farklı mezheplerden insanlar bulunuyor. Mezhepleri, İslam dinin daha iyi anlaşılması ve çeşitli yorum farklılıklarını içeren düşünce ekolleri olarak tanımlayabiliriz. Sünnilik içerisinde Hanefi, Hanbeli, Maliki ve Şafi mezhepleri yer alıyor. İlgili kaynak.
Mezhep nedir?
Türk Dil Kurumu'nun güncel Türkçe sözlüğüne göre mezhep 'Bir dinin görüş, yorum ve anlayış ayrılıkları sebebiyle ortaya çıkan kollarından her biri.' olarak tanımlanmıştır. İslam'da fıkhi ve itikadi olmak üzere mezhepler çeşitli kollara ayrılmıştır. İlgili kaynak.
Hz. Muhammed'in vefatı sonrasında İslam dünyasında oluşan siyasi ortam daha çok çeşitli isimlerin destekçileri üzerine gruplar oluşturmuştur.
Şia kelimesi kelime anlamı olarak 'taraftar' anlamına gelmektedir. Sünni ise sünnet taraftarları olarak adlandırılabilir. Hz. Muhammed'in vefatı sonrasında Medineli Müslümanlar yeni bir halife seçmek ve İslam'ın yayılmasının devam etmesi için toplanmışlardır. Ümmetin devamının sağlanmasının ve çok sesliliğinin olmaması için yapılan bu toplantıya Hz. Ebubekir ve Hz. Ömer iştirak etmek için yola koyulurken Hz. Ali o esnada Hz. Muhammed'in naaşı ile ilgilenmektedir. Bu nedenle seçimlere iştirak edememiştir.
Ayrıca bilindiği üzere Mekke’de baş gösteren kıtlık üzerine Hz. Peygamber amcası Ebû Tâlib’in yükünü hafifletmek için Hz. Ali'yi himayesine almıştır. Hz. Ali beş yaşından itibaren hicrete kadar onun yanında büyümüştür. Hz. Muhammed’in peygamberliğine ilk iman edenlerdendir.
Yazının bu kısmında yer alan kaynaklar için tıklayın.
Kaynak 2
İlk halifenin kim olması gerektiği ile ilgili tartışmalar ve yaşanan olayların yorumlayabilmek için o dönemin tarihinin ve İslami bilgilerin derin olarak bilinmesini gerektiriyor.
Bu tartışmalar yüzyıllardır süregelmiştir ancak bu tamamen ayrı bir konudur. Ülkelerin, çeşitli grupların ve mezheplerin bu konudaki yorumları farklıdır.
Sünni kelimesi aynı zamanda "gelenek insanı" anlamını taşımaktadır.
Günlük hayatta peygamberin yaptığı davranışları izleyen, takip eden ve uygulayan anlamına gelen 'Ehli-sünnet' kavramı buraya dayanmaktadır. Günümüzde İslam coğrafyasında kendini sünni olarak tanımlayan pek çok müslüman bulunmaktadır. Sünniler Kuran-ı Kerim'de geçen tüm peygamberlere saygı duyar ve Hz. Muhammed'i son peygamber olarak kabul ederler. Sünniler tarih boyunca devletler aracılığı ile bir arada kalmışken Şii'ler dönem dönem farklı topraklarda yaşasa da dini liderlerine bağlılık göstermişlerdir.
Alevilik de Şiilik ile aynı olarak görülse de(bu bir yanlıştır) yine aralarında yorum ve pratik farklar bulunmaktadır.
İran'da Şii'lerin İslam'ın bazı konuları ile ilgili yorum farklılıkları bulunmaktadır. Camiilerde ibadet ederler.
Şii mezhebine mensup müslümanların günde 3 vakit namaz kıldığı bilinmektedir. Bu gibi farklar Hz. Muhammed döneminde yaşanan gündelik olayların farklı yorumlanması ile ortaya çıkmıştır. Namazla ilgili farklı görüşler dönem dönem ülkemizde de konuşulmuştur. Eski Diyanet İşleri Başkanı Prof. Dr. Süleyman Ateş bu konuda farklı görüş belirten isimler arasında yer aldı.
Erken dönem İslam tarihinde Şia politik bir gruptu. Şiiler Peygamberin damadı Hz. Ali’nin ve onun torunlarının ve ailesinin peygamberin ölümünden sonra İslam dünyasının başına geçmesi gereken kişiler olduğuna inanır. İlgili kaynak.
Namaz vakitleri konusunda Diyanet'in açıklaması için tıklayın.
Ramazan ayında görülen farklar var mıdır?
Bu soruya cevabımız evet olacak. Sünniler güneşin batmaya başladığı vakti esas alırken Şiiler güneşin tamamen batmasını beklemektedir. Aynı zamanda Şiilere göre güneşin kaybolması ile birlikte ufukta güneş ışınlarının oluşturduğu parıltı ve kızıllık da kaybolmalıdır.
Şiiler Ramazan ayının 19, 20 ve 21. günlerini Hz. Ali'yi anmak için etkinliklerle süslerler. Ramazan ayının 19. gününde yaralanan Hz. Ali 21. gün yarasından dolayı vefat etmiştir. İran bu günü aynı zamanda resmi tatil günü kabul eder.
Uygulamalar, siyasi ve politik tüm yorumlar bir yana konuyu olabildiğince aktarmaya çalıştım. Yorum kısmında fikirlerinizi paylaşabilirsiniz.
Yazıda da belirttiğim gibi bazı konular oldukça hassas ve derin bir İslam ve İslam tarihi bilgisi gerektirmektedir.
Yorum Yazın