İnanmayı Bırakmamız Gereken 9 Panik Atak Efsanesi
Caddede yürüdüğünüzü hayal edin. Köşeyi döndünüz ve gözlerinize inanamadınız; bir kamyonet son sürat üstünüze geliyor. O anda içgüdülerinizin sesine kulak veremezsiniz, çünkü stres düzeyiniz tavan yapmıştır. Elinizden geldiğince hızlı hareket edip yoldan çekilmek zorundasınız. Bunu başardınız; ancak sonraki birkaç dakika, hayatınız pamuk ipliğine bağlıymış gibi hissedersiniz. Bu gibi anlar, panik atak ve panik bozukluğu bulunan kişilere oldukça tanıdık gelecektir. Michigan Üniversitesi psikiyatri profesörü Ricks Warren' a göre ruh sağlığıyla ilgili sorunları çoğu insan anlamıyor. Warren, bu problemden muzdarip olanların bile inandığı, yaygın olarak bilinen 9 yanlışın altını çiziyor:
1. Panik ataklar, strese karşı verilen aşırı tepkilerdir.
Panik ataklar, 'fazla endişeli' ya da 'çok sinirli' olmaktan daha fazlasıdırlar. Birkaç dakikadan 10 dakikaya kadar sürebilen ataklar, kişiyi güçsüzleştiren, adeta takatini kesen durumlardır. Sonuç olarak, bu probleme sahip insanlar tehlikedeymiş gibi hisseder ve ne pahasına olursa olsun, sorunun kaynağını önlemeye çalışırlar. Hatta kimi zaman bundan utandıklarını ekleyen Warren, bunun gerçekten çok büyük bir problem olduğunu belirtiyor.
2. Panik ataktan bayılabilirsiniz.
Bayılma kan basıncınızın düşmesi sonucu meydana gelir; ancak panik atak durumlarında, aslında kan basıncınız yükselmektedir. Tüm kontrolünüzü kaybedecekmiş gibi hissedebilirsiniz ; ama bu her zaman gerçekleşmez.
Diğer yandan panik atağın gerçekten fiziksel belirtileri vardır. Kan basıncının yükselmesi sonucu kalp krizi geçiyormuş gibi hissedebilirsiniz. Göğüs ağrısı, baş dönmesi ve nefes almada güçlük yaşayabilirsiniz.
3. Panik atak ve anksiyete aynı şeydir.
İkisiyle de başa çıkmak oldukça zor. Profesör Warren birkaç seferlik atakların ve bozuklukların birbirinden ayrılması gerektiğini vurguluyor. Anksiyete, panik bozukluğunu, genel anksiyete bozukluğunu, obsesif kompulsif bozukluğu ve daha fazlasını kapsayan genel bir terimdir. Anksiyete sahibi olanlar, yakın ya da uzak gelecek fark etmeden, kötü bir şey olacağından daha çok endişe duyarlar. Panik durumu ise hayatınızı etkiler, bir sonraki ataktan endişelenmenize neden olur ve sıkıntıları önlemek için bu durumdan kaçmaya başlarsınız; o zaman da panik bozukluk denilen rahatsızlık ortaya çıkar.
4. Bu rahatsızlık hayatınızın geri kalanında da peşinizi bırakmayacak.
Warren' a göre, panik bozukluk teşhisi konduktan sonra, insanlar ömür boyu ilaç kullanacakları gibi bir yanılgıya düşer. Ruh sağlığıyla ilgili sıkıntı yaşayanlar bile yardım almayı sürdürürken, bu düşünce gerçekten doğru değildir. Tedaviye ne kadar erken başlarsanız, ataklarınızı o kadar daha çabuk kontrol altında tutarsınız.
Araştırmalar ilaçların etkili olduğunu, ilaçlar olmadan terapilerin işe yaramayacağını; ikisinin birlikte faydalı olacağını gösteriyor. Etkili bir tedavi yöntemi olmadığı düşüncesinin de sadece bir efsane olduğunu belirten Warren, doktorunuzun sizin için en iyi yöntemi belirlemede yardımcı olacağını söylüyor.
5. Panik ataklı bir kişiyle ilişki kurmak zordur.
Önceki kamyonet senaryosunu hatırladınız mı? Bir an önce harekete geçmeniz gereken benzer durumlardaki şansınız, zamanla alakalıdır. Bunlar çeşitli panik atak versiyonlarıdır ve senaryoyu yazabilmek bazıları için hiç kolay değildir.
Bu deneyimi yaşayan, sevdiğiniz insanlara karşı merhametli olun diyen Warren ekliyor: '' Onu dinleyin ve başına gelenleri anlatmasına müsaade edin. Empati kurun, hayatınızda kendinizin de korktuğu anlarınızı düşünün. Çok alakası olmayabilir; ama en azından korkunun ne demek olduğunu hatırlayacaksınız. ''
6. Panik, daha ciddi ruhsal hastalıklara açılan bir kapıdır.
Pek çok insan, panik atak ya da panik bozukluk teşhisi konmuş kişilerin, manik depresif bozukluk ya da şizofreni gibi ciddi ruh hastalıklarına sahip olacağını düşünür. Panik bozukluk kendi başına bir türdür. Eğer endişeleniyorsanız, bir ruh sağlığı uzmanıyla görüşüp kaygılarınızı anlatabilirsiiz.
7. Derin nefes almak atağınızı yatıştırır.
Çok endişeli olduğunuzda, derin derin nefes alın sözünü herkesten duyarsınız. Ancak panik atak durumundaki kişilerde derin nefes alış, hipervantilasyona yani kandaki karbondioksit azalışına bağlı spazmlara neden olur; vücuda fazladan karbon girer. Baş dönmesi ve hissizleşme oluşur, bu da sizi daha çok boğar. Bu yüzden daha sığ ve az bir biçimde nefes almalısınız.
8. Sevdikleriniz, panik atak anında size yardımcı olamazlar.
Panik ataklar kişisel bir deneyimdir ve sizinkiyle diğerlerinin arasında farklılıklar olabilir. Bazı kişiler onlarla konuşmanızı isterken bazıları da onları rahatsız etmemenizi isteyebilir. O yüzden, karşınızdakinin bakış açısıyla bakmalı ve onu yargılamamalısınız.
9. Atağa neden olan durumlardan kaçınmalısınız.
İçgüdüleriniz öncelikle acıya sebep olan durumlardan kaçınmanızı söyleyecek; fakat Warren tam tersini yapmanızı tavsiye ediyor. Çünkü panik atak geçireceğinizi düşündüğünüz yerlerden uzaklaşmak, hayatınızı kısıtlamak anlamına geliyor. Atağınızı tetikleyecek yerlerden uzak durmak, hatta adrenalin yüseltecek filmleri izlememek, size korkacak bir şeyiniz olmadığını öğretmeyecektir. Başa çıkmanın en iyi yolu, bilişsel davranış terapisi (CBT) ve bir uzmanın tavsiye ettiği diğer yöntemler olacaktır.
