HIV ve AIDS Hakkında Çığ Gibi Büyüyen Soru İşaretlerini Dünya Sağlık Örgütü Yanıtladı!
HIV ve AIDS günümüzde halen korkulan hastalıklar. Ancak bu korkunun kaynağı bilinmiyor oluşu ile ilgili olabilir. Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO/World Health Organization) geçtiğimiz yıllarda HIV ve AIDS hakkındaki tüm bilinmeyenleri yanıtladı. HIV ve AIDS hakkında uzmanından yapılan bu açıklamalar kamuoyunun aklındaki tüm soru işaretlerini ortadan kaldıracak şekilde detaylandırılmış görünüyor.
Bizler de HIV ve AIDS konusunda aklınızda yer eden muhtemel soruları ve WHO'nun resmi açıklamalarını sizlerle paylaşıyor olacağız!
11. "HIV nedir?"
HIV'in açılımı 'İnsan immün yetmezlik virüsü' olarak yapılır. HIV virüsü vücuda bulaştıktan sonra zamanla enfeksiyona bağlı olarak bağışıklık sistemine zarar verir. Vücut virüs nedeniyle enfeksiyon ve hastalıkla mücadele işlevini tamamen yitirir. Bu nedenle bağışıklık sistemi yetersiz olarak kabul edilir.
10. "AIDS nedir ve AIDS, HIV'den farklı mıdır?"
AIDS'in Türkçe karşılığı 'Edinilmiş bağışıklık yetmezliği sendromu' olarak bilinir. HIV'in en ileri rahatsızlıklarından birisidir. Yani, aslında HIV'in vücutta yayılması ve enfeksiyonun gelişmesine bağlı olarak ortaya çıkar. Şiddetli bağışıklık yetmezliği yaşayan kişiler 'fırsatçı enfeksiyonlar' olarak bilinen hastalıklara yakalanabilirler. AIDS de 20'den fazla fırsatçı enfeksiyon veya HUV ile ilgili kanserlerin herhangi birinin ortaya çıkması durumu olarak tanımlanabilir.
9. "Kimler HIV riski altında? HIV yalnızca cinsel yolla mı bulaşır?"
HIV, taşıyıcı bir kişi ile korunmasız vajinal ve anal ilişki ile bulaşabilir. Ayrıca oral seks esnasında da enfeksiyon kapılabilir. Diğer yandan HIV kan yolu ile de bulaşabilen hastalıklardandır. Yani, kirli iğnelerin, şırıngaların, cerrahi ekipmanın veya diğer keskin aletlerin ortak kullanımı ile bulaşabilir. Ek olarak HIV taşıyıcı bir kişi hamile kaldığında, doğumda veya emzirirken hastalığı bebeğine bulaştırabilir.
8. "HIV taşıyan kaç insan var?"
WHO ve UNAIDS'in açıkladığı verilere göre dünya genelinde,
2017 yılında 36.9 milyon insan HIV ile yaşıyordu. Bunlardan 1.8 milyonu 15 yaş altı çocuklardan oluşuyordu.
Aynı yıl, yaklaşık 1.8 milyon insanın daha hastalığa yakalandığı ve 1 milyon kişinin HIV kaynaklı sebeplerden öldüğü açıklandı.
2019 yılında ise 38 milyon kişi HIV ile yaşadığı açıklandı.
Aynı yıl 1.7 milyon kişi daha hastalığa yakalandı.
7. "HIV bulaşmış bir kişi ne kadar sürede hastalanır/belirti gösterir?"
HIV bulaşmış bir kişiye teşhis konulduktan sonra hiçbir müdahalede bulunulmazsa ortalama 5 ila 10 yıl içerisinde hastalık belirtilerini göstermeye başlıyor. Bu süre kişiden kişiye göre daha kısa ya da uzun olabilir. Kişinin HIV ile enfekte olduktan sonra AIDS'e yakalanması ise yaklaşık 10-15 yıl arası olarak saptanmıştır.
6. "HIV ile yaşayan insanlar başka hastalıklara karşı savunmasız mıdır?"
HIV bulaşıcı hastalığına yakalanmış birisi bağışıklık sisteminin çökmesi nedeniyle birçok hastalığa karşı savunmasız hale gelebilir. Ancak HIV hastalarının en büyük düşmanı tüberkülozdur.
WHO'nun verilerine göre,
Tüberküloz dünya genelinde HIV'li hasta popülasyonunda önde gelen ölüm nedenlerinden bir tanesidir.
2016 yılında HIV ile yaşayan 400 bin kişinin tüberküloz nedeniyle öldüğü tespit edilmiştir.
En çok Afrika'da HIV'li insanlar arasında ölüme neden olduğu bilinmektedir.
5. "Erkek sünneti HIV bulaşmasını önler mi?"
Yoğunlukla Müslüman ülkelerin erkeklerine uygulanan erkek sünneti HIV gibi bulaşıcı cinsel hastalıklara karşı yüzde 60 koruma sağladığı bilinmektedir.
4. "Prezervatif HIV'i önler mi?"
WHO sünnetin yalnızca kısmi zamanlı bir koruyucu olduğunu bunun yerine kapsamlı bir koruma sağlamak için cinsel ilişki sırasında partnerlerin prezervatif kullanması gerektiğinin altını çiziyor. Cinsel ilişkide doğru şekilde kullanıldığında prezervatifin kadınlarda ve erkeklerde HIV enfeksiyonunu önlemenin kanıtlanmış bir yolu olarak aktarılıyor.
3. "HIV nasıl tedavi edilir?"
HIV'in saptanmış kesin bir tedavisi yoktur. Ancak HIV teşhisi koyulan bir hastanın vücuduna virüsün hızla yayılmasını engellemek için virüsün çoğalmasını engelleyen tedaviler uygulanabilir. Enfekte bir kişinin kanındaki viral yük, yani virüs miktarı azaltılarak hastalığın ilerlemesi yavaşlatılabilir. Bu nedenle Antiretroviral ilaçlar HIV tedavisinde ve önlenmesinde kullanılır.
2. "HIV hastaları Antiretroviral tedaviyi deniyor mu?"
WHO'nun açıklamalarına göre dünya genelinde,
- 2017'de 20.9 milyon kişi HIV Antiretroviral tedavi alıyordu. Ancak halen HIV hastalarının yaklaşıl yarısı tedavi olmak için bekliyor.
1. "HIV ile yaşayan insanların başka hangi bakım ihtiyaçları vardır?"
WHO, HIV'li hastaların fiziksel tedavinin yanı sıra danışmanlık ve psikososyal desteğe ihtiyaç duyduklarını da belirtiyor. HIV bulaş olmuş kişiler yaşam kalitesini sürdürebilecek şekilde iyi beslenmelidir, temiz suya ve temel hijyene de dikkat etmelilerdir.
Yorum Yazın