Dünyadan Tepkiler Yükseliyor: İngiltere'nin AB'den Ayrılma Kararına Kim Ne Dedi?

İngiltere'de düzenlenen referandumda Avrupa Birliği'nden ayrılma kararı çıkınca piyasalar güne Brexit şokuyla uyandı, borsalar çakıldı ve beklenmeyen karar endişeyle karşılandı.  Karara ilişkin 'bilinen Avrupa’nın sonu'  yorumları yapılıyor ve bu sonucun Avrupa’yı siyasal ve ekonomik açıdan etkilemesi bekleniyor. Uzmanlara göre yıllık 3 trilyon dolarlık ekonomisi olan İngiltere’nin çıkış kararının ardından Avrupa ülkelerinde artçı dalgalar kapıda... 

AB'den yapılan ilk ortak açıklamada 'İngiltere ile Avrupa Birliği'nden ayrılmasının koşulları ve hükümleri konusunda hızlı bir şekilde görüşmelere başlamaya hazırız' ifadeleri kullanıldı ve İngiliz halkının Avrupa Birliği'nden ayrılma isteklerinin üzüntüyle karşılandığı ancak saygı duyulduğu ifadesi yer aldı.  AB Konsey Başkanı Tusk, sonucu 'dramatik' olarak nitelerken birlik ülkelerindeki sağ partilerden 'ayrılık' sesleri yükselmeye başladı. Hollanda ve Fransa'dan aşırı sağcı liderler kendi ülkelerinde de referandum düzenlenmesi çağrısı yaptı. 

Peki kim ne dedi? Sizler için derledik...

İngiltere'de halk referandumuyla AB'den ayrılma kararının alınması, Avrupa siyasetinde endişe yarattı. 

Tepkileri derledik:

Almanya Başbakanı Angela Merkel, basın toplantısı düzenledi ve şöyle konuştu:

'İngiltere'nin AB'den ayrılma kararını büyük üzüntüyle karşılıyoruz ama metanetli olmalıyız. Sadece İngiltere'de değil, başka üye ülkelerde de AB projesine inancın sorgulandığını görüyoruz. Bu sorunlar karşısında gerekli adımları atmalıyız.

Avrupa Birliği fikrinin aynı zamanda Avrupa barışı kavramıyla eşdeğer olduğunu unutmamalıyız. 

AB projesinden önce Avrupa'da ne kadar yıkıcı savaşlar yaşandığını biliyoruz. Almanya, Avrupa entegrasyonunun başarıyla gerçekleşmesi için çalışmaya devam edecek. Avrupa Birliği bugün karşı karşıya olduğu sorunları çözecek güçtedir.'

Merkel, pazartesi günü AB Konseyi Başkanı Donald Tusk, Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande ve İtalya Başbakanı Matteo Renzi'yi Berlin'e davet ettiğini, salı günü de Alman hükümetinin tutumu konusunda bilgilendirmek üzere Federal Meclis'te özel bir oturum düzenleneceğini de sözlerini ekledi.

Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande, İngiltere'nin kararının “Avrupa’yı ciddi bir sınava tabi tuttuğunu” söyledi.

Hollande “Bu acı seçime saygı duyuyorum. Fransa bu dost ülke ile çalışmayı sürdürecek” dedi.

Almanya Dışişleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier İngiltere'deki referandumda sandıktan AB'den ayrılmayı isteyenlerin çıkmasını, 'Avrupa ve İngiltere için üzücü bir gün' şeklinde yorumladı.

Almanya Dışişleri Bakanlığı Twitter hesabından yaptığı açıklamada, Steinmeier'in açıklamalarına yer verdi. Steinmeier İngiltere'den gelen haberleri 'gerçekten hayal kırıklığı' diye tanımladı.

Avrupa Parlamentosu Başkanı Martin Schulz referandum sonucunun ardından İngiltere'nin AB'den ayrılma süreciyle pazarlıkların hızlı bir biçimde başlayacağını belirtti. 

Schulz, Alman 2. Televizyon kanalı ZDF'e verdiği demeçte, 'Sonuca saygı duyuyoruz. Ancak İngiltere ayrılma yönünde karar verdi' dedi. Schulz AB'nin İngiltere ile ciddi bir müzakere yürüteceğini söyleyerek, 'İngiltere gelecekte artık 3. ülke muamelesi görecektir' dedi.

Avrupa Parlamentosu Başkan Yardımcısı Alexander Graf Lambsdorff, sonuçtan İngiltere Başbakanı David Cameron'un sorumlu olduğunu söyledi. 

Hür Demokrat Partili (FDP) Lambsdorff Alman 2. Televizyon kanalı ZDF'e yaptığı açıklamada, '10 yıl boyunca Avrupa eleştirilip sonrasında altı hafta içinde herşeyin tersine döneceği umut edilemez. Seçmenlerin algısı var' dedi.

Avrupa Parlamentosu'ndaki muhfazakar EVP Grubu'nun Başkanı Manfred Weber ise İngilizlerin kararının hem İngiltere, hem de AB için büyük zarara yol açacağını söyledi.

Weber twitter hesabından yaptığı paylaşımda, 'AB değişmek zorunda. Daha iyi, akıllı bir Avrupa gerekli' dedi. Weber İngiltere'den AB'den ayrılma konusundaki pazarlıkları en fazla önümüzdeki iki yıl içinde sona erdirme talebinde de bulundu.

Avrupa Parlamentosu'ndaki Yeşiller Grubu'nun Başkanı Rheinhard Bütikhofer de İngiltere'den gelen haberleri üzüntüyle karşıladı. Bütikhofer dpa'ya yaptığı açıklamada, '23 Haziran Avrupa tarihine çok kara bir gün olarak geçecektir' dedi.

Avusturya Dışişleri Bakanı Sebastian Kurz ORF televizyonuna yaptığı açıklamada, referandum sonucunun ardından AB içinde büyük bir değişime ihtiyaç olduğunu belirtti. Kurz, 'AB'nin en büyük ülkelerinden biri Birlik'ten çıkıyorsa, o zaman her şey tamamen yerle bir olacak demektir' diye konuştu.

ABD Başkanı Obama, İngiltere’deki referandum sonucuyla ilgili yaptığı yazılı açıklamada, “Birleşik Krallık halkı sözünü söyledi ve onların kararına saygı duyuyoruz. ABD ile Birleşik Krallık arasındaki özel ilişki kalıcıdır ve Birleşik Krallık’ın NATO üyeliği Amerikan dış, güvenlik ve ekonomi politikasının hayati bir köşe taşı olmayı sürdürmektedir” ifadesini kullandı.

AB ile olan ilişkilerinin de bu özellikleri taşıdığını vurgulayan Başkan Obama, bu ilişkinin kıta ve ötesinde istikrarı destekleme, ekonomik büyümeyi canlandırma, demokratik değerler ve ideallerin yayılmasını güçlendirmede çok miktarda katkılar ortaya koyduğunu kaydetti.

Obama, İngiltere ve AB’nin, ABD’nin “vazgeçilmez ortakları” olmaya devam edeceğinin de altını çizdi.

ABD’nin Kasım ayında yapılacak başkanlık seçimlerinde muhafakarların adayı olması kesinleşen Donald Trump, Britanyalıların ayrılma kararıyla ‘ülkelerinin kontrolünü geri aldıklarını’ savundu, “Tıpkı bizim de Amerika’yı geri alacağımız gibi. Oyun yok” dedi.

Anne tarafından aslen İskoçyalı olan Trump, Turnberry bölgesinde bir golf sahasının açılışı için İskoçya’da bulunuyordu. Britanya’nın ayrılık kararını “Bu harika bir şey” diye tanımlayan Trump, şöyle devam etti: “Tüm dünyada insanlar öfkeli. Hudutlara, ülkelerine gelip ele geçiren insanlara öfkeli. Kim olduklarını bile kimse bilmiyor. Birçok şeye öfkeliler.” Amerika’yı mı yoksa Britanya’yı mı kast ettiğinin sorulması üzerine de Trump, “Daha birçok yer var. Bu son olmayacak” dedi.

Trump’ın ata toprağı İskoçya’da nüfusun yüzde 62’si AB’de kalmaktan yana oy kullandı.

Avrupa'daki aşırı sağ ise Brexit sonucunu zafer olarak nitelendirdi. Fransa'da aşırı sağcı Ulusal Cephe'nin lideri Marine Le Pen, Fransa'nın AB üyeliği konusunda da bir referandum talep etti. Le Pen twitter hesabından yaptığı açıklamada, 'Yıllardır talep ettiğim gibi artık biz de nihayet Fransa ve diğer AB ülkelerinde aynı referandumu düzenlemek zorundayız' dedi.

Hollanda'dan da benzer bir talep geldi. Hollanda'da aşırı sağcı Özgürlükler Partisi (PVV) lideri Geert Wilders referandumla ilgili yaptığı açıklamada, Hollanda'da da benzer bir referandum yapılması çağrısında bulundu. Wilders, 'Hollandalıların da böyle bir referandum yapma hakkı var' dedi. Wilders'in partisi Hollanda'nın da AB'den çıkmasını istiyor.

İtalya başbakanı Matteo Renzi, yaptığı ilk açıklamada Brexit’in ardından birliğin daha ‘adil ve insani’ olacak şekilde yön değiştirmesi gerektiğini söyledi, “Avrupa bizim evimiz, geleceğimiz” diye konuştu.

Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras, daha iyi bir Avrupa için yeni bir vizyona ihtiyaç olduğunu söyledi.

Avrupa Konseyi Başkanı Donald Tusk, İngiltere'nin birlikten ayrılma kararının ardından 27 üye ülkenin liderlerinin AB'de birliği korumaya kararlı olduğunu ve AB'nin böyle bir karara hazırlıklı olduğunu söyledi.

Tusk, yaptığı açıklamada, 'Öldürmeyen şey sizi güçlendirir' dedi.

Tusk İngiltere'nin AB'den ayrılma kararı aldığı referandumun siyasi sonuçlarını, özellikle de İngiltere'ye etkilerini kimsenin kestiremeyeceğini ancak şu anda 'histerik tepkiler' verilmemesi gerektiğini belirtti.

Tusk açıklamasında, 'Bugün, 27 AB lideri adına birliğimizi korumaya kararlı olduğumuzu söyleyebilirim. Bu olumsuz senaryoya da hazırlıklı olduğumuzdan herkesin emin olmasını istiyorum' dedi.

Açıklamada salı günü yapılacak olan zirvede konu hakkında gayrı resmi toplantılar için Avrupa Birliği devletler başkanlarına davetiye gönderildiğini ifade eden Tusk, 'Liderlere Birliğin geleceği konusunda geniş kapsamlı bir muhasebeye başlamamızı teklif edeceğim' dedi.

Pazar günü seçimlerin tekrar edileceği İspanya’nın başbakanı Mariano Rajoy ise ‘AB’nin ekonomik büyüme, istihdam ve daha sıkı bir entegrasyon için reforme edilmesi gerektiği’ yorumunu yaptı.

Rajoy, sonucun ardından tüm üyeleri birliğin arkasındaki ruhu anımsamaya ve güçlendirmeye sevk etmesi gerektiğini de belirtti, pazar günkü seçim sonuçlarının da İspanya’nın birlikte kalma iradesine etki etmeyeceğini vurguladı.

Avusturya Başbakanı Kern, Brexit oylamasının ardından bir domino etkisi olması için kaygılanmaya gerek olmadığını söylerken, Avusturya’da ‘AB’de kalmak ya da ayrılmaya’ yönelik bir referandum gerçekleşmeyeceğini söyledi.

Kuzey ülkelerinden de genel olarak birlik ruhuna işaret eden açıklamalar geldi.

İsveç Başbakanı Stefan Löfven, Brexit kararının AB için bir ‘uyanış’olması gerektiğini ifade ederek, blogun insanların beklentilerine karşılık verebileceğini göstermesi gerektiğini dile getirdi.

Estonya Başbakanı Taavi Roivas, Avrupa Birliği’nin Britanya’nın ayrılmasının ardından kaybedilmemesi gereken birliğini ‘muhafaza etmek’ için çok çaba gerekeceğini söyledi.

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Avrupa Birliği'nden ayrılma yönünde oy kullansa da İngiltere'nin NATO'da öncü bir rol oynamaya ve güçlü bir partner olmaya devam edeceğini söyledi.

Stoltenberg, yaptığı açıklamada, NATO'nun yeni ortaya çıkan güvenlik sorunları konusunda AB devletleri arasında sürekli bir işbirliği için bir platform sağlamayı sürdüreceğini kaydetti.

NATO Genel Sekreteri, “Bugün daha fazla istikrarsızlık ve belirsizlikle karşı karşıyayız. NATO Avrupalı ittifak üyeleri arasında ve Avrupa ile Kuzey Amerika arasında bir işbirliği platformu olarak eskisinden çok daha büyük öneme sahip“ ifadelerini kullandı.

Stoltenberg, ittifakın AB ile yakın işbirliğine bağlı olduğunu bir kez daha vurguladı.

Hollanda başbakanı Mark Rutte, referandumdan çıkan kararın ‘geri dönülemez’ olduğunun altını çizerek, kararın birlik içinde tatminsizlik yaşayan diğer ülkeleri de kışkırtma tehlikesi taşıdığına dikkat çekti, bunlardan birinin de kendi ülkesi olduğunu söyledi. 

Rutte’nin başkanı olduğu liberal parti, seçim anketlerinde Geert Wilders liderliğindeki sağ popülist AB karşıtı partinin gerisinde gözüküyor. Kararın birliği daha fazla refah için reforma yönlendirmesi gerektiğini dile getiren Rutte, ülkenin birlikten ayrılma sürecinin önümüzdeki yıl yapılacak Almanya seçimlerinden sonra gerçekleşeceği tahminini paylaştı.

DW Türkçe, Diken, BBC Türkçe, Reuters ve Onedio