Modern Ayrılık Nedenlerimiz: Bizim Zamanımızda Yoktu Böyle Ayrılıklar
İlişkilerin değiştiğini, eskiden böyle birlikteliklerin olmadığını sık sık duyarız. Değişen dünya düzeni ve sosyal medyanın hayatımızdaki yeri nedeniyle günümüzdeki ilişkilerin dinamiği de değişti. Yanı sıra çevresel faktörlerin etkisini göz önünde bulundurursak ilişkilerde sorunlar bambaşka bir hal aldı. Bu değişimle birlikte dilimize yeni yeni bazı kelimeler dahil olmaya başladı. Bu kelimeler sosyal medyalarda ve sosyal ortamlarda sıkça kullanılmaya başlandı. Dizi/Filmlerdeki başrol oyuncuları, romantik ilişkilerimizdeki partnerlerimiz, okuduğumuz/izlediğimiz haberlerdeki kişiler ve ilişkileri ile ilgili bu terimleri kullanır olduk.
Son zamanlarda sıklıkla duyduğumuz, dilimize pelesenk olmuş ve belki de ilişkilerimizde yaşadığımız veya yaşattığımız terimler olan; Ghosting, Love Bombing, Gaslighting terimlerine yakından bakalım isterim.
Ghosting: Bir varmış birden yok olmuş
Ghosting, biriyle olan tüm iletişimi birden durdurmak, onu görmezden gelmek veya aniden ortadan kaybolmak anlamına gelir.
Türkçe karşılığı hayalet gibi ortadan yok olmak anlamına gelen ghosting, kişinin ilişkide aniden ortadan kaybolduğu, yok olduğu durumdur.
Özellikle gençlerde görülen “Ghosting” bir psikolojik şiddet türüdür.
İlişkilere ciddi zararlar veren bu şiddet türü, genellikle bağlılığın kurul(a)madığı ilişkilerde görülür. Önce her şey yolunda görünür. Kişilerin iletişimleri ve paylaşımları vardır. Ardından herhangi bir problem olmaksızın kişilerden biri bir anda yok olur, erişilmez ve ulaşılmaz bir hal alır. Bu kaybı deneyimleyen kişi ise belirsizlik içerisinde kalarak zihnindeki pek çok senaryo ile boğuşmaya, olanları anlamlandırmaya çalışır. İşte yaşadığı bu ruhsal zorlanma, durumu bir psikolojik şiddet boyutuna taşır.
Bu kavramları açıklarken “Böyle bir duruma maruz kaldığımı nasıl anlarım?” sorusu da akılları kurcalar. Kısaca açıklamam gerekirse karşı taraf; ilişki içerisindeyken aniden ortadan kayboluyorsa, sorumluluk almaktan kaçınıyorsa, en ufak problem karşısında kestirip atıyorsa, hayal kırıklığı yaşatıyorsa, aramalara veya mesajlara dönmüyorsa, görmezden geliyorsa hayatınızdaki kişi tarafından Ghosting’e uğruyor olabilirsiniz.
Ghosting’ e maruz kalan kişiyi “ghostee”, ilişkiyi aniden bitirip, ortadan kaybolan kişiyi ise “ghoster” olarak tanımlayabiliriz. Bu koşullarda Ghosting’e maruz kalan kişiler ilişkide en çok yıprananlardır. Bu kişiler, kendine olan güvende azalmalar yaşar, yetersiz ve değersiz hisseder, benlik saygısı azalır, maruz kaldığı duygusal şiddet nedeniyle kendini suçlar, yoğun öfke, üzüntü, huzursuzluk ve hayal kırıklığı hisseder, ağlama krizleri yaşar, stres, anksiyete, depresyon, uyku bozuklukları ve TSSB (Travma Sonrası Stres Bozukluğu) yaşayabilir.
Love bombing: Aşk bombardımanı
“Love Bombing”in Türkçe karşılığı aşk/sevgi bombardımanıdır.
Duygusal şiddetin farklı bir türü olarak kendini gösterir.
Narsisistik özelliklere sahip bir partnerin ilişkinin en başında partnerine karşı kontrol ve güç elde edebilmek için kurmuş olduğu yoğun bir iletişim biçimidir. Romantik ilişkinin en başında yaşanan aşırı ilgi ve sevgi ile bulutların üzerinde gibi hissettirme, sık sık alınan şık hediyeler, partnerine hiç yaşamadığı şeyleri yaşatmak, uzun vade için yapılan romantik planlar gibi yüksek düzeyde olumlu görünen durumların ilişkide belirli bir süre geçtikten sonra tam tersine dönmesine denir. Bu davranışları sergileyen kişinin amacı partnerinin hayatındaki en önemli kişi olmaktır. Bu duygusal yatırım ise kişiye kendini oldukça değerli hissettirdiği için love bombing yapan kişi amacında başarılı olabilir.
Love Bombing ile ilişkiye bağımlılık geliştiren kişi ilerleyen süreçte yani ilişkinin devamında yaşanan bütün olumsuzluklara rağmen ilişkiyi bitir(e)mez. Partnerden kopabilmek, olumsuzlukların ardından uzaklaşabilmek oldukça zordur. Bunun sonucunda da özgüven problemleri yaşayarak, ruhsal açıdan zorlayıcı süreçlere girebilir. Ayrılık onun için korkulu bir hal almaya başlar ve o ilk ilgiyi tekrar alabilmenin umuduyla ilişkide boyun eğici bir rol üstlenir.
Love Bombing yapan kişinin kullanabileceği cümle kalıplarından bazıları; “Biz birbirimiz için varız.”, “Bugüne kadar neden karşılaşmamışız?”, “Birbirimizin ruh ikiziyiz.” şeklinde olur. Kısa sürede böylesine sevilebilir/değerli olduğunu hissetmek, kişiye iyi gelir. Adeta ayakları yerden kesilmiş gibidir. Her şey bu kadar iyi görünürken, kişilerin bunun bir psikolojik şiddet olduğunu anlayabilmesi de giderek imkansızlaşır. Böyle bir durumda akıllara gelen diğer bir soru “Bunun gerçek bir sevgi mi, yoksa Love Bombing mi olduğunu nasıl anlarım?” oluyor. Bu noktada Love Bombing’e maruz kaldığınızı nasıl anlayacağınızdan bahsetmem gerekir.
İlişki başlarında kendinizi bir rüyanın içinde gibi hissediyorsanız ve partnerinizin size olan yoğun ilgisini kaybedeceğine dair korkularınız başladıysa, partnerinizin eleştirilecek hiçbir durumu olmadığını yani onun kusursuz biri olduğunu düşünüyorsanız veya partnerinize muhtaç/bağımlı hissediyorsanız, partnerinizin sevgi bombardımanı özellikle diğer bireylerin bulunduğu ortamlarda artıyorsa, partneriniz tek ilgi odağının kendisi olmasını istiyorsa ve ayırmadığınız zaman sizi suçlu hissettirmeye çalışıyorsa, onun istediği gibi davrandığınız sürece sizi sevgi bombardımanına tutuyorsa ve davranmadığınızda bu ilgi ve sevgiyi sizden çekip tam tersi davranıp sizi cezalandırıyorsa, ilişkinizdeki değişimleri kabul etmeyip bunlardan sizi sorumlu tutuyorsa Love Bombing denilen sağlıksız aşk bombardımanına maruz kalmış olabilirsiniz.
Love Bombing her ne kadar yorucu ve yıpratıcı olsa da bu durumdan korunmak ve yola sağlıklı bir şekilde devam etmek için dikkat edebileceğiniz birtakım noktalar var.
Bunlar; ilişki içerisindeki sınırları net bir şekilde belirlemek, hızlı ilerlediğini düşündüğünüz şeylerdeki rahatsızlığınızı partnerinize karşı dile getirmek, çevrenizdeki insanların ilişki içerisinde bulunduğunuz partnerinizle ilgili yaptığı yorumlara kulak verip, değerlendirmek olabilir. Bu yakınlığın ve yüksekte hissetme halinin gerçek dışı olduğunun farkında olarak hızı yavaşlatmak ve içinde bulunduğumuz ilişkiyi gerçekçi değerlendirmek gerekmektedir.
Unutmamız gerekir ki, hiç kimse ve hiçbir ilişki kusursuz değildir. Eğer ilişkinizde bazı şeyler size kusur veya ayıp olarak geliyorsa bu konuları tekrar düşünmeniz ve ilişkinizi tekrar değerlendirmeniz gerekiyor olabilir. İlişkilerde değeri hak ettiğinizi unutmadan, sevgi ve ilgiyi karşı taraftan talep etmeden önce kendi kendinize de veriyor olmanız gerekir. İnsan kendine sevgi veremedikçe sevilebilir olduğuna da inanamıyor. Bu nedenle önce kendime verebildiğimiz ilgi ve sevgiyi sonra diğerinden talep etmeliyiz. Ancak dikkat etmemiz gereken diğer bir nokta, karşı tarafın kendi istediği durumlarda değer vermesi ve bunu tutarlı bir şekilde yapmamasıdır. Böyle bir durumda “dur” demeyi bilmeliyiz. Kendinizi ilişki içerisindeyken “değersiz” hissettiğinizi fark ettiğinizde bu ilişkinin size iyi gelmediğini anlamış olmanız gerekir ve bu noktada ilişkiyi gözden geçirmek, ilişki için büyük ölçüde fayda sağlayacaktır.
Eğer bir ilişkiyi iyi gelmediği halde sürdürmekte ısrarcı davranıyorsanız bu ilişkiye karşı bir bağımlılık geliştirmiş olabilirsiniz. İçerisinde bulunduğunuz bu travmatik ilişki zaman içerisinde yaşam kalitenizi etkileyip, ruh sağlığınıza ciddi düzeyde zarar verebilir. Bu nedenle yolunda gitmeyeni fark ettiğinizde sorgulamalı, daha iyi hissederek devam edebileceğiniz başka bir süreç planlamalısınız.
Tüm bunların yanı sıra tabi ki gösterilen her aşırı ilgili davranış ve alınan her hediye Love Bombing yani sevgi bombardımanı demek değildir. Bunu ayırt etmek için ilişkimizi bütünüyle gözlemlememiz gerekir. Eğer partnerinizin söyledikleri ile davranışları birbiriyle uyumluysa burada sevgi bombardımanından söz edemeyiz.
Gaslighting
Gaslighting ismini Gas Light (Gaz Lambası) adlı 1938 yapımı bir oyundan almaktadır. Filmde, eşini delirdiğine ikna etmek için onu manipüle eden bir kocanın yaptıkları anlatılmaktadır.
Gaslighting, romantik ilişkilerde daha çok erkek tarafından kadına uygulanan bir istismar yöntemidir. İnsanlar farkında olarak ya da olmayarak diğer tarafı manipüle etmeye çalışır ve gerçeklik algısını değiştirmeyi planlar. Bunu yaparken ki amaçları ise karşı tarafa düşüncelerini kabul ettirerek onların da kendisi gibi düşünmesini sağlamaktır. Bunu yaparken karşı taraf için en doğrusunu düşünüyormuş gibi göstermeye de özellikle gayret ederler. Bu şekilde davranarak bireyin zaman içerisinde kendisinden şüphe duymasına neden olur.
Bu yöntemin mağdurları maruz kalmış oldukları bu psikolojik manipülasyon sebebiyle kendilerini sorumlu tutabilirler ya da tam tersi karşı taraftaki kişi tarafından böyle düşünmeye zorlanabilirler. Yaşanan bu psikolojik işkenceden sonra mağdurlarda kendilik algısını, kimlik duygusunu ve özsaygıyı yitirme gibi durumlar gözlemlenebilir.
Gaslighting’e maruz kalındığını fark etmek, birey için kimi zaman zorlayıcı olabilir. Birtakım belirtileri bulunmaktadır. Kişi ilginç bir biçimde kendi davranışlarına bakarak da bu duruma maruz kalıp kalmadığını anlayabilir. Bunun sebebi ise mağdurun sergilediği bazı davranışlardır. Bu davranışlar; sürekli özür dilemek, istismarcının sergilediği davranışlar için bahaneler üretmek, kendini sorgulamaktır.
Gaslighting sadece romantik ilişkilerde yaşanmaz. İş yerinizdeki işvereniniz, aileniz, okulunuz, arkadaşınız ya da herhangi biri tarafından, uygulanabilir.
İlişkilerinizde maruz kaldığınız bu durumlar da yeni bir yola ve bakış açısına ihtiyacınız var. Hem insanları buna maruz bırakmak hem de buna maruz kalmak istemiyorsak bireysel bir keşfe ihtiyacımız vardır. Kendimizi tanımak, anlamak, değerlendirmek ve yorumlamak gerekmektedir.
'Bu makalede öne sürülen fikir ve yaklaşımlar tamamıyla yazarlarının özgün düşünceleridir ve Onedio'nun editöryal politikasını yansıtmayabilir. ©Onedio'
Yorum Yazın