Mehmet Şakiroğlu Yazio: Eyvah Okullar Açılıyor! Ya Uyum Sağlayamazsam?
Sevgili dostlar merhaba,
Okula uyumu kolaylaştıran psikolojik faktörleri sizler için kaleme aldım.
Okula uyum çalışmaya başladığımda korkunç bir pandeminin dünyayı sarıp yüz milyonlarca insanı 1.5 yıl eve kapatacağını ve öğrencilerin okullarına gidemeyeceğini düşünmemiştim. Ama tam okullar açılırken elimde bir mücevher var: OPAP, Okula Psikolojik Adaptasyon Programı. Bu program okula başlayan/geri dönen öğrencilerin sürece hızlı adapte olup, duygusal iyi oluş ve akademik başarılarını arttırıyor.
OPAP 4 aşamalı bir çalışma ile 5 yılda oluştu. Önce geniş bir literatür taraması. Toplanan bilgiden OPAP’ın oluşturulması. OPAP’ın üniversite 1. sınıf öğrencilerine uygulanması ve sonuçların analizi.
OPAP ekibinde harika psikolog ve akademisyenlerle beraber çalıştım. Hepsi doktorada dersimi alan öğrencilerdi ve şimdi çoğu psikoloji doktoru. Dr. Ece Sağel Çetiner, Dr. Neslihan Akhunlar Turgut, Dr. Özge Sarıot Ertürk, Uzm. Psk. Feyza Karslı, Dr. Gözde Sayın Karakaş, Uzm. Psk. Sinem Öztürk, Uzm. Psk. Ozan Can Selçuk ve Uzm. Psk. Neslihan Yortan ve diğer dostlar.
Bu yazıda size uyarılar ve önerilerde bulunacağım. Ayrıca OPAP makalelerimize bazı referansları da sona ekleyeceğim.
1) Problem Çözme Becerisi: Bir buçuk yıl aradan sonra her aşamada öğrencilerin okulda karşısına çıkan problemleri çözme becerisinin azalmasını bekliyoruz.
- Hocam yanlış yazdım ne yapayım.
- Silginle sil çocuğum.
- Hocam Deniz benimle konuşmaya çalışıyor?
- Sen onunla konuşma, kafanı bana doğru çevir, somurt.
- Hocam çay içmek istiyorum.
- Kantinden al, ağzına doğru götür ve höpürdet.
Peki ne yapalım? Problemlerini bırakın kendileri çözsünler, bu beceriler yok olmadı sadece üzeri örtülü. Problemle karşılaşan zihin birinin problemi onun yerine çözmesinden çok hoşlanır. Bu olmazsa arşive gider, çözümü bulur, örtüsünü kaldırır ve uygular.
2) Sosyal Sorunlar: Sosyalleşme-dijitalleşme kavgasını 1.5 yılda dijitalleşme kazanmış gibi görünüyor. Öğrencilerin elinden tablet ve akıllı telefonlar düşmedi. Bugün itibarıyla 16-24 yaş arası gençlerin %37’si online oyun bağımlılığı tanısı alabilecek durumda. Peki en iyi dostum tablet telefonsa okulda neler olacak? Olması gereken şu ki, akıllı telefonları bırakıp sosyalleşmeye yeniden geçiş yapacağız. Öğrenci işleri, okul yönetimleri, zümreler ortak aktiviteler düzenleyecek, kampüslerde bol bol sergiler, tiyatro ve müzik etkinlikleri planlanacak, geziler ve oyunlar ile etkileşim artırılacak.
3) Duygu Düzenleme: Pandemide evde kalan 10-22 yaş grup için 3 büyük sorun var: Obezite/abur cubur; aşırı alışveriş; teknoloji bağımlılığı. Hepsi iyi hissetme arayışımız kaynaklı belirtiler. Duygu düzenleme sorunları bunun nedeni. Kendini kötü hissetmeye tahammülün yoksa , of dediğin anda elin telefona gider. O kırmızı ayakkabıyı alınca dertler unutulur. Yapılması gereken duygu düzenleme becerilerinin arttırılması. Can sıkıntısı ve olumsuz denen hissiyata tahammülün geliştirilmesi. Çünkü okulda bol can sıkıntısı var ama bunun yanında telefon, abur cubur, alışveriş yok. Duygu düzenleme becerisi artmazsa okuldan firarlar artar.
4) Mizah: Mizah etkileşimi arttırır, olaylara farklı perspektiften bakmayı sağlar, kendi değerini abartmaktan kurtarır. Böyle uyum gerektiren durumların ilacıdır. Komik olması da gerekmez. Sen dene elinden geldiğince, gülümseyerek dene. Çevrende daha fazla insan olduğunu göreceksin.
5) Yavaşlamak: İnsanlarla etkileşimi arttırarak sağ salim çıkabileceğimiz bu zorlu adaptasyon sürecinin sloganı derinlik olmalı. Derinleştikçe sosyal destek artar. Ne kadar yüzeyselse ilişkilerin, o kadar yalnızsındır. Kalabalıklar içindeki yalnızlık tam da budur. Binlerce takipçinin hiçbiri uçağa geç kaldığında seni havalimanına bırakmaz. İlk fırsatta bir kahve içelim dediklerinin hiç biriyle o fırsat yakalanmaz. Yavaşladıkça derinleşir, derinleştikçe insana ulaşırsın. Bitki ve hayvanlarla ilişki için de aynısı geçerli. Uyum için yavaşlamak yazının son önerisi.
Daha sonra bu uyum konusuna tekrar değinmek üzere tüm dostlara huzurlu bir hafta diliyorum. Bahsettiğim çalışmalardan bazılarının referansı aşağıda:
• SAĞEL ÇETİNER ECE, SAYIN KARAKAŞ GÖZDE, SELÇUK OZAN CAN, ŞAKİROĞLU MEHMET (2018). Perceived Stress and University Adaptation Process: The Mediating Role of Mindfulness. Nesne Psikoloji Dergisi, 6(13), 289-309., Doi: 10.7816/nesne-06-13-03 (Kontrol No: 4747528)
• SARIOT ERTÜRK ÖZGE, KARSLI FEYZA, AKHUNLAR NESLIHAN ŞAKİROĞLU MEHMET (2018). Algılanan Stres ve Üniversite Yaşamına Uyum İlişkisinde Bir Aracı Değişken: Ayrılık Anksiyetesi. Hacettepe University Journal of Education, 33(4), 1-19., Doi: 10.16986/HUJE.2018044072 (Yayın No: 4747755)
• GÜLADA GÜLTEN, UĞURCAN SEÇKIN, KARA NESRIN, GANDUR TARıK, ŞAKİROĞLU MEHMET, (2017). The mediator effect of mindfulness Awareness on the relationship between nomophobia and academic university adjustment levels in college students. International Journal of Psycho-Educational sciences, 6(3), 1-11. (Yayın No: 4144903)
• SAĞEL ÇETİNER ECE,SAYIN KARAKAŞ GÖZDE, ŞAKİROĞLU MEHMET (2019). Be Mindful and Adjust University. Europen Conference on Developmental Psychology (Özet Bildiri / Sözlü Sunum) (Yayın No:6455724).
Yorum Yazın