Güle Güle Godot! Tiyatrodan Sinemaya Ferhan Şensoy'un Sanat Dünyasına Kazandırdığı Değerli Eserler
Duayen sanatçı Ferhan Şensoy'un aramızdan ayrılışının acısını yaşıyoruz. 70 yıllık yaşamının büyük kısmını tiyatroya adayan, sinema ve dizilerde rol alan ve 15'ten fazla kitap yazan usta sanatçıyı, sanat dünyamıza kazandırdığı değerleri eserleriyle anıyoruz. İşte 'Şahları da Vururlar'dan 'Ferhangi Şeyler'e, 'Varsayalım İsmail'den 'Pardon'a Ferhan Şensoy'un bize armağan ettiği birbirinden değerli yapıtlar;
Not: Dizi ve film açıklamalarında Sinemalar.com ve Beyazperde'den faydalanılmıştır.
Ortaoyuncular'ın kurucusu olan Ferhan Şensoy, 1989 yılında büyük usta Münir Özkul'dan teslim aldığı kavuğu 2016'da Rasim Öztekin'e devredene kadar neredeyse 30 yıl muhafaza etti.
1979'da 'Dedikodu Gösteri' adlı kabareye imza atan Şensoy'un Türk tiyatrosuna kazandırdığı önemli eserlere birlikte bakalım:
1. "Şahları da Vururlar" (1980-1985)
Bir politik güldürü olan 'Şahları da Vururlar' İran devrimine, bugünden örneklerle göndermeler yapıyor.
2. "İstanbul'u Satıyorum" (1980-1985)
'İstanbul'u Satıyorum'da rant ve plansız kentleşmenin, bir şehrin kültürel dokusunu ve estetiğini yok edişi eleştiriliyor.
3. "Kahraman Bakkal Süpermarkete Karşı" (1981-1983)
'Kahraman Bakkal Süpermarkete Karşı'da süpermarketlerin revaçta olmaya başlamasıyla git gide önemini yitiren bakkalların durumunu ele alırken, ekonomiye de göndermeler yapılıyor.
Şensoy 1982'de de 'En Büyük Romülüs Başka Büyük Yok'u seyirciyle buluşturuyor.
4. "Anna'nın 7 Günahı" (1983-1984) / Bertolt Brecht
Ferhan Şensoy'un, toplumsal gerçekçi yazar Bertolt Brecht'in '7 günah' parodisi şiirinden uyarladığı oyunda Anna'ya Zeliha Berksoy hayat vermişti.
5. "Fırıncı Şükrü, Deli Vahap, Nuri ve Ötekiler" (1983)
'Fırıncı Şükrü, Deli Vahap, Nuri ve Ötekiler' Şensoy'un yazıp yönettiği bir diğer oyun. Rasim Öztekin, Mehmet Keskinoğlu, Sedef Bediz ve Ulvi Alacakaptan aynı sahneyi paylaşıyor.
Yine bu dönemde 'Kiralık Oyun' (1983) ve 'Eski Moda Komedya'yı (1983) sahneliyor.
6. "Eşek Arıları" (1986) / Aristophanes
Antik Yunan komedya yazarı Aristophanes'in aynı adlı kitabından Ferhan Şensoy'un uyarladığı 'Eşek Arıları'nda adalet sistemi tiye alınıyor.
'Hayrola Karyola' da 1985-1986 da sahnelediği bir başka oyun.
7. "İçinden Tramvay Geçen Şarkı" (1986) / Karl Valentin, Ferhan Şensoy
'İçinden Tramvay Geçen Şarkı' ünlü komedyen Karl Valentin’in hayatından yola çıkarak İkinci Dünya Savaşı’nın izlerine göz kırpan bir kara komedi.
Haldun Taner'in 1964'te bize armağan ettiği 'Keşanlı Ali Destanı'nı pek çok sanatçı gibi Şensoy da sahneledi. Oyun 1986'da İstanbul Şehir Tiyatroları'nda seyirciyle buluştu.
'Muzır Müzikal' (1986) de bu dönemde dikkat çeken bir başka Şensoy oyunu.
8. "Ferhangi Şeyler" (1987-)
Şensoy'un 1987'den beri aralıksız oynadığı tek kişilik oyunu 'Ferhangi Şeyler'de gündelik olaylar Ferhan Şensoy mizahıyla ele alınıyor.
9. "Don Juan ile Madonna" (1988-1989) / Anca Visdei
Şensoy, Anca Visdei'nin Fransızca oyunundan Türkçeye uyarladığı oyunda Derya Baykal ile rol aldı.
10. "Soyut Padişah" (1989-1990)
'Soyut Padişah', sarayda dönen entrikaların dışında kalan, söz sahibi ve yetkinliği olmayan bir padişahın dünyasını anlatıyor.
Şensoy'un 'Yorgun Matador'u da 1990-1991 sezonunda perde açtı.
11. "Aşkımızın Gemisi Fındık Kabuğu" (1991) / Cihan Öksüz, Ferhan Şensoy
Bir Karadeniz güldürüsü olan 'Aşkımızın Gemisi Fındık Kabuğu', Anadolu geleneklerinin gölgesinde yaşayan ve birbirine sevdalanan iki gencin, aşması gerek zor engelleri konu alıyor.
12. "Güle Güle Godot" (1992-1993)
Samuel Beckett'in 'Godot’yu Beklerken'ine atfen Ferhan Şensoy'un yazdığı 'Güle Güle Godot', baskıcı ve otoriter yönetime eleştiriyor.
13. "Parasız Yaşamak Pahalı" (1993)
'Parasız Yaşamak Pahalı'; içimizden birinin, Şakir Bey'in inanılmaz normal yaşamında hayatta kalabilme mücadelesini ele alıyor.
14. "Köhne Bizans Operası" (1993)
'Köhne Bizans Operası', Bizans döneminde yaşananları ele alan bir saray güldürüsü.
15. "Kırkambar-Gece Tiyatrosu" (1994)
'Kırkambar-Gece Tiyatrosu', Ferhan Şensoy'un bir geminin içinde gerçekleştirdiği, sıra dışı bir tiyatro örneği.
Yine bir Şensoy oyunu olan 'Seyircili Seyir Defteri' 1994-1995 yıllarında oynandı ve beğeniyle karşılandı.
16. "Şu Gogol Delisi" (1994-1996)
Rus yazar Nikolay Vasilyeviç Gogol'ü odağına alan 'Şu Gogol Delisi', yazarın eserlerinden ve zihninden yansıyanları sahneye taşıyor.
17. "Üç Kurşunluk Opera" (1995-1996)
Brecht'in aydı adlı eserinden Ferhan Şensoy'un uyarladığı 'Üç Kuruşluk Opera', Beyoğlu'nda nam salmış bir mafya babasının hikâyesini aktarıyor.
18. "Felek Bir Gün Salakken" (1995)
'Felek Bir Gün Salakken', evli ve üç çocuklu bir babanın aile reisi kimliğiyle gözlemlerini aktarıyor.
19. "Aptallara Güzel Gelen Televizyon Dizileri" (1996) / Anca Visdei
Ferhan Şensoy'un bir başka Anca Visdei uyarlaması olan 'Aptallara Güzel Gelen Televizyon Dizileri', kanallara 'aptallara' güzel gelen aşk dizileri yazan Katrin'in psikiyatristiyle diyaloglarını içeriyor.
20. "Çok Tuhaf Soruşturma" (1998-2000)
'Çok Tuhaf Soruşturma'; yanlışlıkla hapse düşen ve suçsuz yere yıllarca hapis yatan bir adam üzerinden adalet sisteminin işleyişini eleştiriyor.
'Haldun Taner Kabare' (1997-1998) ile 'Şu An Mutfaktayım' (1999-2000) da bu dönemin dikkat çeken diğer oyunlarıdır.
21. "Fişne Pahçesu" (2000-2002)
Anton Çehov'un Rsuya'daki toplumsal değişimleri anlattığı 'Vişne Bahçesi'ne atfen 'Fişne Pahçesu' adını alan oyun, bir Karadeniz güldürüsü.
Bir ekonomik güldürü olan 'Kökü Bitti Zıkkım Zulada' (2001-2002) ve teknolojiyi tiye alan 'Sahibinden Satılık 1. El Ortaoyunu' (2001-2002) yine bu dönemin seyirciyle buluşan güzide oyunlarından.
22. "Biri Bizi Dikizliyor" (2002-2003)
'Biri Bizi Dikizliyor' oyunu 1 trilyona sahip olmak için evine kameraların döşenmesini kabul edip hayatlarını afişe eden bir aileyi merkeze alıyor.
Sanatçının 'Kahraman Osman' (2002-2003) ile 'Beni Ben mi Delirttim' (2003) oyunları da aynı dönem perde açtı.
23. "Uzun Donlu Kişot" (2004-2005)
Don Kişot'un Karadeniz uyarlaması olan 'Uzun Donlu Kişot', Trabzon'un bağımsızlığı için fikrini takiben yaşananları konu alıyor.
Bu dönemin bir diğer Şensoy oyunu ise 'Kiralık Oyun' (2005) olmuştur.
24. "Fernâme" (2007-2009)
TDK Türkçe Sözlüğü'ne göre 'fer': ışık, 'nâ-me' ise mektup anlamına geliyor. Ferhan Şensoy 'Fernâme'de seyircisine ışıklı bir mektup gönderme derdinde.
Bir önceki sezon 'Aşkımızın Son Durağı'nı (2006) seyirciyle buluşturan Şensoy'un bu dönemki bir diğer eseri ise 'Kötü Çocuk' (2007 - Ali Çatalbaş) olmuştur.
25. "Boşgezen ve Kalfası" (2008-2009)
'Boşgezen ve Kalfası', boş gezen bir adamın, kendisi gibi boş gezen arkadaşlar arayışı, buluşu ve sonrasında yaşananları konu alıyor.
26. "2019 - Bilimsiz, Kurgusal Güldürü" (2009-2010)
'2001: Bir Uzay Yolu Macerası' misali... '2019 - Bilimsiz, Kurgusal Güldürü' Türkiye'de gerici zihniyetin baskın olduğu öngörülen 2019 yılında yaşanan olaylar üzerinden, ülkenin oyunun yazıldığı tarihteki siyasi durumunu eleştiriyor.
27. "Ruhundan Tramvay Gecen Adam" (2010-2011)
Şensoy'un Karl Valentin'in skeçleri ile kendi skeçlerini iç içe geçirdiği 'Ruhundan Tramvay Geçen Adam'da Almanya'da Hitler dönemi ve seçimle başa gelen faşizmin hikâyesini konu alıyor.
Bu dönemde üretilen bir diğer oyun ise 'İşsizler Cennete Gider' (2010) olmuştur.
28. "Nasri Hoca ve Muhalif Eşeği" (2012)
'Nasri Hoca ve Muhalfi Eşeği', HVÇP adlı partiyi kuran Nasri Hoca, partinin amacını basit hırsızlıkları suç olmaktan çıkarmak ve onu savunmak olarak belirler. Ancak neden böyledir?
29. "Masal Müfettişi" (2013)
Ferhan Şensoy 'Masal Müfettişi'nde, masalların teftiş edilmesini merkezine alarak incelikli bir sistem eleştirisi yapıyor.
30. "Nereye de Gidiyor Lan Bu Gemi?" (2017)
'Nereye de Gidiyor Lan Bu Gemi?' Türkiye'nin nereye gittiğini konu alan bir sistem eleştirisi.
Usta sanatçı, tiyatronun yanı sıra sinema ve dizi alanında da üretim gösterdi. Belki az sayıda projede yer aldı ama hepsi hafızalara kazındı...
1. "Aşk Dediğin Laf Değildir" (1976)
Çevresinde yardımseverliği ile tanınan Yakup, cankurtaranlık yapmaktadır. Kendisine iyi bir gelecek planlayan Yakup, bu yüzden çok çalışıp para biriktirmeye çalışır. Bu sırada çalıştığı yerin patronunun kızı olan Belma ile tanışır. Belma ile Yakup, birbirlerinden ilk görüşte etkilenir. Ancak Belma'nın ailesi, Yakup ile Berna'nın yakınlaşmasından rahatsız olur ve çiftin ayırmak için ellerinden geleni yapar.
2. "Kızını Dövmeyen Dizini Döver" (1977)
Bir foto-model genç kızla, komşu ailenin doktoru arasında geçen aşk öyküsü.
3. "Köşedönücü" (1985)
1984'te TRTde yayımlanan aynı adlı diziden uyarlanan film; her zaman hızlı bir şekilde zengin olma planının peşinde olan sevimli bir alçağın hikâyesini anlatıyor.
Şensoy, 1986'da da 'Bir Bilen' adlı filme imza attı.
4. "Büyük Yalnızlık" (1989)
Boşanmak üzere olan evli bir çift, yağmurlu bir geceyi son kez beraber geçirir ve ilişkilerini analiz ederler. Filmde Ferhan Şensoy'a başrolde Sezen Aksu eşlik etmiştir. Müzikleri Onno Tunç tarafından yapılan filmin bir diğer özelliği iki başrol dışında oyuncu kullanılmamasıdır.
5. "Varsayalım İsmail" (1991)
Kompresör bey, biçimcil hanım ve davlumbaz bey gibi çok komik karakter isimlerine sahip Ferhan Şensoy'un yazıp başrolünü oynadığı komedi dizisi. Varsayalım İsmail işsiz güçsüz, tembel fakat akıllı bir adamın saftirik, salak vatandaşları kafaya alıp hayatını sürdürürdü. ben senin şuradan akrabanım, askerlik arkadaşınım derdi ve bu insanların evinde kalırdı.
6. "Şans Kapıyı Kırınca" (2004)
Şans Kapıyı Kırınca medya dünyasına eleştirel bakan bir yapım. Günümüzün televizyon sektörüne nüktedan bir üslupla yanıt veren film, televizyonun en popüler yarışma programlarından biri olan ‘Şans Kapıyı Kırınca’ya katılarak büyük ödülü kazanmaya çalışan Yurdum ailesinin trajikomik hikayesini anlatır. Aile reisi Kuddusi’nin yarışmayı kazanması için yapması gereken tek şey kendisine verilen tablodaki yiyeceklerin kalori miktarlarını ezberlemektir. Yarışma anı geldiğinde tüm soruları yanıtlayıp son soruda yanlış cevap verir. Ama yine de bir teselli hediyesi vardır; Yurdum ailesini daha önce adını bile duymadıkları bir adada eğlenceli bir tatil beklemektedir. Başrolde Zeki Alasya gibi efsane bir oyuncuya da yer veren filmin bazı çekimleri Küba'da yapıldı.
7. "Pardon" (2005)
Tiyatro fenomeni, yazar, meddah ve sinemacı Ferhan Şensoy'un, gerçek bir olaydan esinlenerek sinemaya aktardığı bu ilginç film, üç yakın arkadaşın talihsiz hayatlarının hikayesi. Sıradan birer vatandaş olan üç kafadarın yaşamı, içlerinden birinin bir hatası yüzünden tamamen değişecektir. Her zamanki gibi akıp giden günler artık hiçbir zaman eskisi gibi olmayacaktır. Vaktinden çok sonra askerliğini yapan İbrahim nerede bir resmi kıyafet görse hemen oradan kaçar olmuştur. Sadece masum bir korku gibi gözüken bu fobisi yüzünden sevdiği arkadaşları ve kendisinin başına gelmeyen kalmaz. Arkadaşlarıyla beraber kendini mahkeme salonlarından, hapishaneye kadar uzanan bir yolculukta bulur. Neler olup bittiğini anlamadan cezaevine düşen, üç arkadaşın akılları hep dışarıdadır. Ama geride kalanlar yavaş yavaş kendi yollarını çizmektedir.
8. "Son Ders: Aşk ve Üniversite" (2008)
Son Ders: Aşk ve Üniversite filminin yönetmenleri Mustafa Uğur Yağcıoğlu ve Iraz Okumuş, kameraları bu defa Türk sinemasında pek işlenmeyen bir konuya, kent insanının hayatında geçen en değerli zamanlarını verdiği kampüs yaşamının bir kesitine çeviriyor. Büyük sanatçı Ferhan Şensoy'un başrolde yer aldığı 'Son Ders: Aşk ve Üniversite'nin mesajı şu: 'Hayatta söylemek istediklerini, duygularını, sevdiğini söylemeyi erteleme. Çünkü hayat planladığın gibi gitmeyebilir, yarın hiç olmayabilir.' Memlekete dönen bir Türk öğretim görevlisinin üniversiteli gençlere öğretecekleri, okuldaki standart müfredatla sınırlı kalmayacaktır. Oysa iddiasızdır bu yeni hoca ve fakat yenilikçidir: 'ilk dersimiz kimsenin buradan alınacak derse ihtiyacı olmadığı' şeklinde, bir hayli devrimci bir çıkışla başlar dersine. Ancak öğrencilerin ve özellikle de bir tanesinin onu fark etmesi ile bambaşka bir dünya açılır önlerinde. Ulaş’ın, Saffet Hoca'nın geçmişini öğrenmesiyle birlikte hayatı Saffet Hoca’nınkiyle garip bir şekilde örtüşür.
9. "Muhalif Başkan" (2013)
Kahramanımız Zafer'in belediye başkanı olduğu kasabada, göç almış yürümüştür. Kasabanın nüfusu neredeyse yarı yarıya inince, Zafer beldesini kurtarmak için pek çok yola başvurur. Ancak Fakat başvurduğu her çözüm yöntemi eski rakibi Cengiz'in oyunlarına kurban gider. Zafer, danışmanı Özkan'ın ısrarını kıramaz ve kasabanın tanıtılması için festival düzenlemeyi kabul eder. Diğer cephedeyse Cengiz ve yardımcı Raci bu girişimin de önünü kesmek için planlarını hızlandırırlar. Fakat tam da bugünlerde iki rakibin çocukları arasında babalarının haberi olmayan büyük bir aşk yaşanmaktadır. Ozan ile Meltem'in sevgisi babalarının husumetini yenebilecek midir?
Filmin başrolünde Ferhan Şensoy yer alırken kendisine kadroda Yusuf Atala, Dost Elver, Ali Yaylı, Serkan Kuru, Türkan Kılıç, Meltem Parlak, Cansel Kula, Ferdi Atuner, Ali Uyandıran ve Nizamettin Şimşek gibi isimler eşlik ediyor. Filmin yönetmeni ise ilk uzun metrajlı işine imza atan Yüksel Torun.
Büyük ustanın yer aldığı diğer diziler ise şöyle:
'İşler Güçler' – final kısmı (2013)
'Şey Beyefendi' (1986)
'Sizin Dersane' (1979)
'Evdekiler' (1978)
'Giysi Kuşam Dünyası' (1978)
'Bizim Sınıf' (1978)
'Caniko' (1976)
Bu içerikler de ilginizi çekebilir;
Usta Sanatçı Ferhan Şensoy Hayatını Kaybetti
Yorum Yazın
Neler sığdırmış ömrüne! Mekanı cennet olsun.
Çok güzel bir derleme. Teşekkürler.
Sanat yaşamı kadar ömür yaşamamış ROK gibi medya fareleri de arkasından atıp tutar anca.