Duygu Özkan Kılıç Yazio: Eğitimde İklim Krizi
Eğitimde iklim kavramını ele alamayışımızın maalesef iki yönü var;
birincisi biyoçeşitlilik krizi, sağlık krizi, iklim krizi gibi birçok eş zamanlı gerçekleşen krizin eğitim ile ilişkilendirilememesi, çözümsüz ama trend topic kalma hedefiyle, yüzeysel ders modülleriyle, sosyal medyatiklik mertebesinde kalması; ikincisi ise okul iklimi değerinden uzaklaşmamız.
Birincisi için ikinciden başlamamız gerektiğini düşünüyor, eğitim krizi öncesi okul iklimi krizini çözmeyi öneriyorum; çünkü okul iklimi derinleşmenin, başarının ve sürdürülebilirliğin yapı taşıdır.
Okul iklimi, okulun yaşam kalitesidir ve öğrencilerin, öğretmenlerin, yöneticilerin, çalışanların ve ailenin okulun günlük işlerine ilişkin algılarını, paylaşılan değerleri, belirlenen ve kararlaştırılan kuralları, önerilen hedefleri, öğretme ve öğrenme gelişimini kişilerarası ilişkileri ve organizasyon yapılarını yansıtır.
Çok sayıda araştırma, akademik performansın öğrenme motivasyonuna, davranış biçimlerinin aidiyet duygusuna, okul yaşamına bağlılığın takdir/teşekkür etme kültürüyle olan bağlantısallığına vurgu yapmaktadır. (Takdir - teşekkür bir belge değil, kültürdür aslında.)
Okul iklimindeki nitelik başarı niteliğine eşittir.
Bu kapsamda okul iklimindeki nitelik öğrencinin nitelikli başarısına eşittir;
okul iklimi ile ölçme-değerlendirme arasında dual bir etki alanı vardır.
Okul iklimi ne kadar olumluysa ölçme değerlendirme sonuçları yüksek ve derindir. Okul iklimi ölçme-değerlendirme uygulamalarının hedef alanı olmalı ve okul iklimi de değerlendirilen ve verilerle geliştirilen bir alan olarak da tanımlanmalıdır.
Okuldaki pozitif iklim ile yüksek başarı arasında doğru bir orantı olması nedeniyle eğitim ekosisteminde yer alan her dinamiğin okul iklimi kalite standartları ve pozitifliğine odaklanması gerekmektedir.
Okul iklimi ölçme değerlendirme uygulamalarının çatısı olmalıdır ki bizler yatırımımızı öğrenmeye ve başarıya katkı sağlayan sonuçlarla öğrencilerimizin gelişimlerine onlara ait verilerle pusula olabilelim.
Okul iklimine en fazla katkı sağlayan ölçme değerlendirme uygulamasının gözlem ve anekdot kaydı olduğunu ayrıca vurgulamak istiyorum; gerçek bir bağı, çocuğu birey olarak görmeyi, bireye dair tüm doğal etkileşimleri içeren gözlem gücü, okul iklimi için inanılmaz bir etki alanı.
Ve tekrar tekrar belirtmek gerekir ki öğrencinin okul ikliminde gözlemlediği her şey nasıl ki onun bütün hayatına tesir ediyor ise, öğretmenin öğrenciye dair gözlemi de hem okul iklimini hem de bireyin gelişimsel hikayesini yapıcı bir şekilde etkilemektedir.
Okul iklimi öğrenme iklimidir.
Öğrenme iklimini öğrenci başarısının güvenlikçisi olarak da yorumlayabiliriz. Ve aslında güçlü okul kültürlerinin öğrenciye en büyük mesajının “başarının önemi değil, öğrencinin kendi yapabilirlikleriyle bu iklimde ne kadar değerli olduğu ve asıl olanın başarı değil öğrenme keyfidir.” olmasıdır.
Bu nedenle okul iklimi skoru değil öğrenmeyi ve kişinin potansiyelini ön planda tutuyorsa, okul ikliminin sahiplendiği bu perspektif ölçme değerlendirme uygulamalarını olumlu yönde etkilemektedir.
Örneğin şöyle bir okul iklimi düşünün; öğrencileriyle karşılaştığı ilk andan itibaren bu okulda ölçme-değerlendirme uygulamalarının kapsamını, ne olduğunu ve ne için olduğunu anlatıyor. Yani aslında katılımcı, şeffaf ve iş birlikçi yaklaşım öğrencilerle ölçme-değerlendirme arasındaki duvarın oluşmasına engel oluyor.
Mesela öğrencilere ödevin tarihçesi anlatılsa, hangi ödev çeşitlerinin neden önemli olduğu söylense, bir önceki senenin örnek ödev içerikleri öğrencilere anlatılsa ölçme-değerlendirme uygulamaları öğrenmenin bir parçası olur.
Şu an bizim gelenekselde sunduğumuz her hafta ödev, x günü ödevsiz gün, ödev sorumluluk geliştirir, evde öğrendiklerini tekrar etmelisin tarzındaki bir anlatım biçimi başta duygu olarak çocuklara aitlik ve dahil olma duygusu oluşturmamaktadır. Bu nedenle ölçme değerlendirme ve pozitif okul ikliminin aynı niteliği taşıması öğrenmeye nitelik kazandırır.
Okul iklimi dediğimiz unsur aynı zamanda sınıf iklimini ve ebeveynlerle olan iletişim iklimini de kapsamaktadır.
Bu anlamda ölçme değerlendirme uygulamalarından beklediğimiz öğrenmeyi kazanmak için okul toplumundaki herkesin çıkarsız bağa odaklanması gerekmektedir. Çıkarsız bir yapılanma ve etkileşim kurma hepimiz için güven, sağlık, aitlik ve bağlılığı sağlayacaktır.
Buna ek olarak birlikte hedef belirleme iklimi de ölçme değerlendirme uygulamalarının yükseliş göstermesi gereken alanlar arasında.
Bizler öğrencilerimizle birlikte her ölçme aracında birlikte bir hedef koyarsak, birlikte değerlendirme aşamasında öz değerlendirmeyi okul ikliminin unsuru yaparsak ve birlikte aslında bir sonraki uygulamaya kadar geri bildirim ve iyileşme alanları belirlersek ölçme değerlendirmeye fonksiyonel bir alan açmış oluruz.
Okul iklimi değerlerinde bugünün ihtiyacı olan yaratıcılık ve derinlik de mutlaka yer almalı.
Ölçme değerlendirme uygulamalarının gerçek amacını nicel tanımlamalardan uzak tutarsak, odağı kalıcı ve gerçek öğrenme olarak tanımlarsak, öğrencilerimiz ölçme değerlendirme uygulamalarıyla derinleşmeye ve kendi yaratıcılık perspektifleriyle kişisel öğrenme süreçlerine yön vereceklerdir. Ölçme değerlendirme ancak yapabilirliklere değer tanımlaması yaparsa öğrencilerin hayatında anlamlı bir uygulama olacaktır.
Öğrenme sonuç olarak anlam arayışımızın kaynağıdır ve ölçme değerlendirme okul ikliminde anlamı olan bir destek olarak algılandığında çocukların öğrenmeye anlamlı bağlanmasını sağlayacaktır.
Öğrenme ve anlam ilişkisindeki ölçme değerlendirme ve okul ikliminin rolü bu nedenle yapabilirlikler odaklı olmalıdır.
Okul iklimimizde başarıyı
Bir öz değerlendirme gücü,
bir dönüşümlü düşünme becerisi,
ben ben olduğum için özelim hissi,
ben ben olduğum için potansiyelim başarımda etkin bilinci ve
ben tüm yapabilirliklerimle güçlü bir başarı hikayesine sahibim
farkındalığıyla anlamlı kılmalıyız.
Özetle;
Önce okul iklimini tasarlamakla, bu iklimi tasarlarken ölçme değerlendirme uygulamasını bu iklimin bileşenleriyle modellemek ve hem okul ikliminin hem ölçme değerlendirmenin öğrenmeye hizmet etmesini sağlayarak eğitimin kişinin kendine ait bir süper güce dönüşmesine fırsat verebiliriz.
Eğer her birimiz için eğitim bir süper güce okul ikliminin gücüyle dönüşürse, eğitimdeki iklim krizine okul iklimi ve ölçme-değerlendirme arasındaki anlamla çözüm bulmaya başlayabiliriz.
Sürdürülebilir okul iklimlerine…
Yorum Yazın