AFP: Alfa- Fetoprotein Nedir? Yüksekliği ve Düşüklüğü Ne Anlama Gelir? Değerleri Kaç Olmalıdır?
Özellikle hamilelikte oldukça önemli olan alfa fetoprotein, fetüsün karaciğerinde üretilir. Bebek gelişirken bu protein plasenta yolu ile annenin kanına geçer. Hamileliğin ortalarına doğru yapılan AFP testi, bebek ve annenin sağlığıyla ilgili birçok bilgi verebilmektedir. Eğer anne adaylarının kanında olması gerekenden yüksek veya düşük oranda fetaprotein bulunuyorsa birtakım kusurlar ve rahatsızlıklar meydana gelir. Ayrıca hamile olmayan kadın ile erkek bireylerde bu değerlerde oynama görülebilmektedir. Yetişkin insanlarda AFP değerlerindeki yükseklik kanser hastalığının ve bazı karaciğer hastalıklarının habercisi olabilmektedir. Bundan dolayı bu test aynı zamanda bir tümör belirteci olarak da kullanılır. Peki, alfa fetoprotein nedir? Yüksekliği ve düşüklüğü ne anlama gelir? Değerleri kaç olmalıdır? İşte detaylar...
Tümör markerları da denilen tümör belirteçleri, kanserli hastalarda kanda saptanan, çoğu proteinin yapısında bulunan kimyasal maddelerdir. Vücut dokularında ya da sıvılarında, idrarda bulunabilirler. Ancak çoğunlukla kandaki düzeyleri incelenmektedir. Normal sağlıklı kişilerin kanında belirli bir değere kadar var olabilirler. Bu yapılar kanser hücreleri tarafından üretilebildikleri gibi organizmanın bir reaksiyonu sonucu da ortaya çıkabilirler. Hiçbir zaman tümör belirteçleri kanser tanısı koymada yeterli değildir. Hastadan alınan kanserli dokunun patolojik olarak değerlendirilmesi ile tanı koyulabilir. Bundan kaynaklı bu belirteçler, hastalığın tedavisine yardımcı olacak tetkiklerdir. Ayrıca hastalığın nükselerin saptanmasında, tedaviye cevap alınmasında veya bazı hastalıkların taramasında kullanılır. Sık kullanılan tümör belirteçlerinden biri olan AFP (Alfa Fetoprotein) hakkında merak edilenleri sizler için derledik...
Alfa Fetoprotein Nedir?
Alfa fetoprotein, anne karnında bulunan bebeğin sindirim sistemi ve karaciğerinde az miktarda bulunan bir protein çeşididir. Doğumdan sonra ilk 3 ayda bebeklerin kanındaki temel proteinlerden biridir. Zamanla bu protein azalır ve 1 yaşında çok küçük değerlere gelir. Yetişkinlerde ise bu protein kanser hücreleri tarafından salgılanır.
Yüksekliği ve Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?
Hamile kadınlarda bu proteinin değeri 150 ng/ mL'nin üstüne çıkarsa yükseklik anlamına gelmektedir. Bebeğin kusurlu doğma ihtimali ise oldukça fazladır. Ailesinde doğum kusuru olanlarda, diyabet hastalarında ve 35 yaş üstü kişilerde bu değerlerin yükselmesi görülebilir. AFP testinin yüksek çıkması sonucunda gelişen durumlar ise şunlardır:
Böbrek hastalıkları
Omurganın normal olarak kapalı olmadığı bifid spine hastalığı
Ciddi derecede oluşmuş cilt sorunları
Down sendromu gibi kromozom anormallikleri
Beynin tamamının veya bir parçasının olmaması durumu, beynin yetersiz gelişimi
Yutak problemleri
Bebeğin ölümü
Amniyotik sıvının çok az olması durumu olan oligohidraminos
Tansiyonda ciddi yükseklikler ve şişlikler olarak görülen preklambsi
Plesentanın rahimden ayrılması
Eğer hamile kadınlarda AFP değerleri 10 gn/ mL'nin altına inerse bu düşüklük anlamına gelmektedir. İkiz veya çoklu doğumlar, erken doğum, bebeğin karın duvarında kusurlar, down sendromu gibi semptomlar görülebilir.
Diğer kadın ve erkeklerde görülen AFP yüksekliğine ise; meme, kolon, pankreas mide gibi birçok kanser türü, ataksi telenjiektazi hastalığı, siroz, alkolden kaynaklı diğer karaciğer hastalıkları, hepatit gibi durumlar neden olabilmektedir. Kronik akciğer hastalıklarında bu değerlerin yükselmesi ise normal kabul edilmektedir.
Değerleri Kaç Olmalıdır?
Alfa fetoprotein değerleri cinsiyete ve gebelik durumuna göre farklılık göstermektedir. Ayrıca testin yapıldığı laboratuvarlara göre de değerlerde çok az oynamalar olabilmektedir. Yetişkin sağlıklı bir erkekte ve hamile olmayan kadınlarda olması gereken değer miktarı 0- 40ng/ mL arasıdır. Gebelik durumu olan kadınlarda ise bu değerler 10- 150 ng/ mL arasında olması beklenir.
Yorum Yazın