Savaşlar İnsana Mahsus Değil! 4 Yıl Boyunca Süren Kanlı “Gombe Şempanze Savaşı”
Savaşlar hep insanlığa özel bir kavram olarak düşünülmüştür; ancak tarih, şempanzelerin arasında geçen kanlı bir savaşı da yazar.
İnsanlar olarak doğadan sandığımız kadar farklı ve bağımsız olmadığımızın çok güzel bir kanıtı olan bu savaşı mercek altına alıyoruz.
Gombe Şempanze Savaşı, 1974-1978 yılları arasında Tanzanya'daki Gombe Ulusal Parkı'nda yaşayan iki şempanze komünitesi arasında geçiyor.
Savaşın tarafları arasında Kasakela ve Kahama komüniteleri bulunmakta.
Kasakela grubu parkın kuzeyini kendi kontrolünde tutarken, Kahama grubu parkın güney bölgesini yönetiyor.
Savaştan yıllar öncesinde, parkta tam bir barış ortamı bulunuyor. 1974 senesinde ise ünlü primatolog Jane Goodall, bu iki grubu incelerken ters giden bir şeylerin olduğunu fark ediyor. İki grup arasında gruplaşmaların olduğunu görüyor. Bu sürtüşmeleri iyice mercek altına alan Goodall, hayvan davranışları bilimine çok değerli bir sayfa ekliyor: Gombe Şempanze Savaşı.
Her ne kadar Goodall, grup içi ayrışmayı 1974 yılında tespit etmiş olsa da, Goodall'ın arazi notları üzerinde yapılan bilgisayar-destekli analizler, ayrışmanın tarihinin 1971'e kadar gittiğini ortaya koyuyor.
Notlara göre, Kahama grubu içerisinde 6 yetişkin erkek bulunmaktaydı. Ayrıca 3 dişi şempanze ve onların yavruları ile 'Sniff' isimli 1 adet çocuk şempanze daha vardı.
Öteki grup olan Kasakela ise daha büyüktü: 12 dişi şempanze ve yavruları ile birlikte 8 yetişkin erkek şempanze...
7 Ocak 1974 tarihinde olaylar patlak veriyordu.
Bu tarihte Kasakela grubundan 6 yetişkin erkek, Kahama erkekleri arasında bulunan 'Godi' isimli şempanzeye vahşice saldırarak öldürmüş ve böylelikle savaşın ilk vahşi saldırısını gerçekleştirmişlerdir.
Resmi ve bilimsel kayıtlar içerisinde bu, bir şempanze grubunun kendi türlerinden olan bir diğer bireyi kasti olarak ilk öldürüşüdür.
Sonraki 4 sene boyunca Gombe Ulusal Parkı şempanzeleri barış yüzü görememiştir.
4 yıllık savaş sırasında Kahama grubunun 6 erkek şempanzesi de Kasakela savaşçıları tarafından katledilmiştir. Kahama dişilerinden ise 1 tanesi öldürülmüş, 2 tanesi kaybolmuş, 3 tanesi ise Kasakela erkekleri tarafından dövülmüş ve kaçırılmıştır. Bu süreçte yaşananlar, kan dondurucudur ve Jane Goodall'ın kitaplarından şu şekilde okunabilir:
'Gombe Şempanze Savaşı boyunca gördüklerimi hazmedebilmek için yıllarca çaba sarf etmem gerekti. Birçok gece uykumda korkuyla uyandım ve savaşın korkunç görüntülerini aklımdan çıkarmaya çabalamak zorunda kaldım. Şempanzelerden biri olan Satan'ın, Sniff'in yüzüne aldığı derin yaradan çenesinden akan kanları içmek amacıyla ellerini bir bardak gibi kullanması... Normalde son derece zararsız olan yaşlı Rodolf'un 2 kiloluk bir taşı Godi'nin yere yığılmış vücuduna vuruşu... Jomeo'nun Dé'nin baldırından bir deri parçasını koparıp atışı... Figan'ın durmaksızın, tekrar tekrar, acımasızca Goliath'ın titreyen bedenini yumruklaması... Ki Goliath, Figan'ın küçüklüğündeki kahramanlarından birisiydi!'
Bu başarılı saldırılar sonrasında Kasakela grubu, Kahama grubunun elindeki tüm alanı yavaş yavaş ele geçirmeyi ve kendi topraklarına katmayı başarmıştır.
Ne var ki Kasakela'nın bu zaferi kalıcı olmamıştır. Kahama grubunun ortadan kalkışı, Gombe Ulusal Parkı'ndaki güç dengelerini bozmuştur. Kasakela, yeni edindiği topraklar sayesinde bir anda Kalande isimli bir diğer şempanze komünitesi ile komşu haline gelmiştir. Kasakela'nın bu hızlı ve güçlü ilerleyişi, Kalande grubundaki şempanzelerin korumacı bir strateji izlemesine neden olmuştur.
Ne var ki Kalande şempanzeleri hem fiziksel güç bakımından, hem de sayısal olarak Kasakela şempanzelerinden üstündü.
Kasakela'nın ilerleyişini durdurmak ve Kasakela'nın toprak kazanmak konusunda ne kadar istekli olduğunu tespit etmek adına Kalande şempanzeleri birkaç defa Kasakela'nın yeni topraklarına saldırı düzenledi. Kasakela, bu güçlü saldırılar sonucunda kısa sürede Kalande'ye boyun eğdi ve kazandığı toprakların büyük bir kısmından çekilmek zorunda kaldı.
Böylece Gombe Şempanze Savaşı, insanlığın resmi olarak tanıklık ettiği ilk şempanze savaşı olarak bilim tarihindeki yerini aldı.
Her ne kadar bu anlatımlar bazı bilim insanları tarafından 'aşırı insanlaştırılmış bir dil kullanmak' ile suçlanmışsa da, sonradan yapılan analizlerin hepsi, Gombe'de yaşananları doğrulamakla kalmadı, Goodall'ın müdahalelerinin hiçbirinin şempanze komüniteleri arasındaki savaşa etki etmediğini, tarafların tamamen doğal nedenlerle bu savaşı başlattığını ortaya koydu.
Yorum Yazın
Bütün primatlar aynıyız ya...
Galiba maymundan geldiğimiz teorileri kanıtlanıyor
Maymundan gelmedik amk. Maymunun geldiğinden geldik.
Korkunç hayvanlar lan