Rakamların Diliyle: Erdoğan'ın Boykot Çağrısı ABD'yi Ne Kadar Etkiler?

Ankara-Washington arasındaki ilişkiler karşılıklı yaptırımlarla geriliyor. Dün Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan ABD'nin elektronik cihazlarına boykot kararı geldi. Peki ABD menşeli elektronik ürünlerin ABD-Türkiye ticaret hacmindeki payı ne kadar ve Türkiye'nin bu hamlesi ABD'yi ne ölçüde etkiler? Rakamlarla yakından bakalım...  

Erdoğan boykot açıklamasında detay vermemişti. Erdoğan'ın bu açıklaması, Türkiye ile ABD arasında son olarak Pastör Andrew Brunson'ın serbest bırakılmamasıyla derinleşen krizde yeni bir aşama.

BBC Türkçe'den Berza Şimşek'in haberine göre,Türkiye-ABD ilişkileri siyasi düzeyde çalkantılı ilerlerken, iki ülke arasındaki ticaret hacmi son 2 yılda arttı.

ABD Ticaret Bakanlığı verilerine göre, 2016 yılında 8 milyar 37 milyon dolar olan ABD'nin Türkiye'den ithalatı, 2017'de 9 milyar 412 milyon dolara çıktı. ABD'nin Türkiye'ye ihracatı ise 2016 yılında 9 milyar 350 milyon dolar olurken, bu rakam 2017 yılında 9 milyar 741 milyon dolara yükseldi.

2018'in ilk 6 ayında, ABD'den Türkiye'ye 5 milyar 75 milyon dolarlık ihracat, Türkiye'den ABD'ye de 5 milyar 78 milyon dolarlık ihracat yapıldı.

Peki Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ABD'nin elektronik ürünlerine yönelik boykot çağrısı ikili ticari ilişkileri ne kadar etkileyecek?

Türkiye Ticaret Bakanlığı'nın verilerine göre, ABD 1,5 trilyon dolar ile Çin'den sonra dünyanın ikinci en büyük ihracatçı ülkesi konumunda. 2017 yılında ABD'nin ihracatında en önemli ülkeler ise sırasıyla, Kanada, Meksika, Çin, Japonya ve İngiltere oldu.

Türkiye ise yaklaşık 9,8 milyar dolar ile ABD'nin en çok ürün ihraç ettiği ülkeler listesinde 28. sırada yer aldı.

ABD'nin başlıca ihraç kalemleri endüstriyel ve teknolojik ürünler. Elektronik ürünlerin yanı sıra endüstriyel makine, ham petrol ve akaryakıt ürünleri, otomotiv sanayi ürünleri, havacılık sanayi ürünleri, silah ve askeri ekipman ile tıbbi cihazlar ve ürünleri de listede üst sıralarda yer alıyor.

Ancak uzmanlar çoğunlukla, ABD'nin Türkiye'ye elektronik ürün ihracatının büyük bir paya sahip olmadığı, dolayısıyla bu boykotun büyük bir etkisinin olmayacağı görüşünde.

Düşünce kuruluşu German Marshall Fund'ın Ankara bürosunun direktörü Özgür Ünlühisarcıklı, 'ABD'den Türkiye'ye yapılan ihraçlara bakarsanız, şunu görürsünüz. Çok büyük kalemler, silah sanayi, sivil havacılık ve makine. Bunun dışında kalanlar, doğrusu çerez' diyor.

Ünlühisarcıklı, 'Eğer Türkiye 'Ben bundan sonra ABD'den hiç uçak almayacağım' dese, bu ABD'nin canını yakar. Ama diyemez. Boykot çağrısına da gerek yok. Türk Hava Yolları'nın alacağı bir karardır bu. Veyahut 'Ben bundan sonra ABD'den silah alımı yapmıyorum' dese, bu ABD'nin canını yakar. Ama pratik olarak bunları diyemiyoruz' diye konuşuyor.

ABD Ticaret Bakanlığı'nın verilerine göre, 2017 yılında ABD'nin Türkiye'ye 9 milyar 741 milyon dolar değerindeki ihracatının 1 milyar 543 bin dolarlık kısmını sivil hava aracı, motoru, ekipmanı ve parçaları oluşturdu.Askeri kamyon, zırhlı araç, füze, roket, silah ve cephane ihracatı ise 2017 yılında 150 milyon 460 bin dolar değerinde gerçekleşti.

• Telekomünikasyon ekipmanı: 182 milyon 616 bin dolar

• Elektrik cihazları: 157 milyon 712 bin dolar

• Bilgisayar: 62 milyon 837 bin dolar

• Bilgisayar aksesuarları: 52 milyon 998 bin dolar

• Cep telefonu ve diğer ev eşyaları: 32 milyon 416 bin dolar

ABD Başkanı Donald Trump, geçen hafta Türkiye'den satın alınan çelik ve alüminyumda gümrük vergisinin iki katına çıkarılmasına onay verdi. Bunun sonucu Türk Lirası'nın yılbaşından beri süren değer kaybı hızlandı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın boykot kararını, Trump'ın gümrük vergilerini artırmasına bir yanıt olarak değerlendiren Kadir Has Üniversitesi Öğretim Görevlisi Soli Özel, 'Çelik ve alüminyum ürünlerine getirilen vergi artırımı, Türkiye'deki bu ürünleri ihraç eden sanayicinin canını acıtıyor. Amerikan elektronik ürünlerine getirilen Türkiye'deki yasaklamanın benzer bir can acıtıcı etkisi olacağını sanmıyorum' diyor.

Türkiye'nin 2017 yılında demir çelik ihracatının toplam değeri 9,5 milyar dolardı.Bunun 1 milyar doları ABD'ye gerçekleşti.

Türkiye'nin alüminyum cevherleri ve alüminyum oksit ihracatının toplam değeri ise 2017'de 18 milyon dolar oldu. Bunun 3 milyon doları da ABD'ye yapıldı.