İnsanlığın Evrimi İçin Önemli Bir Gelişme Olan Buz Devri: Pleistosen Dönem
Pleistosen dönem, yaklaşık 2.6 milyon yıl önce başlayıp 11.700 yıl önce sona eren jeolojik bir dönemi ifade eder. Pleistosen, daha büyük bir zaman ölçeği olan Neojen'in son dönemi olan Kuvaterner'in bir parçasıdır. Pleistosen, esas olarak dünya üzerinde gerçekleşen büyük buzul döngüleri ile karakterize edilir ve bu döneme 'Buz Devri' de denir.
İnsanlık için önemli bir dönüm noktası olan bu Buz Devri'nin detaylarını keşfedelim. 👇
Pleistosen dönemin başlangıcındaki süreçler ve nedenler karmaşıktır ve çeşitli faktörlerin bir araya gelmesiyle meydana gelmiştir.
Kıtaların yer değiştirmesi ve bu değişimin iklim üzerindeki etkileri, Pleistosen dönemine yol açan faktörlerden biridir.
Özellikle Antarktika'nın Güney Kutbu'na hareket etmesi ve Kuzey Amerika ile Güney Amerika'nın birleşmesi, okyanus dolaşımını etkileyerek buzul döngülerini başlatmıştır.
Pleistosen dönemin başlamasına yardımcı olan diğer bir faktör ise atmosferdeki sera gazı seviyelerinin düşmesidir.
Azalan karbondioksit ve metan seviyeleri, yeryüzündeki sıcaklığın düşmesine ve buzulların oluşumuna neden olmuştur.
Milankovitch döngüleri olarak adlandırılan astronomik faktörler de Pleistosen döneminin başlamasında önemli bir rol oynamıştır.
Bu döngüler, Dünya'nın yörünge ve eksen eğikliğindeki değişikliklerle ilgilidir ve bu değişiklikler, Dünya'nın yüzeyine gelen güneş radyasyonunun miktarını ve dağılımını etkiler. Sonuç olarak bu faktörlerin birleşimi Pleistosen dönemini başlatmıştır.
Pleistosen Dönem, yaklaşık 2.58 milyon yıl önce başlayıp 11.700 yıl önce sona eren jeolojik bir dönemdir.
Bu dönemde büyük buzullar ve buz tabakaları dünya üzerinde yayıldı ve geri çekildi. Dünya genelinde ortalama sıcaklık, şu ankinden yaklaşık 5°C daha düşüktü.
Buzulların genişlemesi ve çekilmesi sırasında deniz seviyeleri de önemli ölçüde değişti.
Buzullar en geniş alanlarını kapladığında deniz seviyeleri 100-120 metre düşerken buzulların çekilmesiyle deniz seviyeleri yükselmiştir.
Pleistosen Dönemi, dünya üzerindeki flora ve fauna açısından büyük değişikliklere sahne olmuştur.
Bu dönemde meydana gelen iklim değişiklikleri nedeniyle bitki ve hayvan türleri coğrafi yayılımlarını değiştirmiştir.
Pleistosen, insan evrimi ve göçleri açısından da önemli bir dönemdir.
Bu dönemde Afrika'dan dünyanın dört bir yanına yayılan Homo habilis, Homo erectus ve Homo neanderthalensis gibi erken insan türlerinin evrimi yaşandı. Bu dönemin sonlarına doğru, modern Homo sapiens'in de evrimi ve yayılışı gerçekleşti.
Bu dönemde buzullar ve iklim değişiklikleri, yeryüzündeki pek çok coğrafi yapıyı da etkilemiştir.
Buzulların geri çekilmesi sırasında yeni göller, nehirler ve vadiler oluşmuştur. Aynı zamanda bu dönemde, kıtalararası köprüler oluşarak hayvan ve insan göçlerine olanak sağlamıştır. Örneğin Bering Köprüsü'nün ortaya çıkması, Asya'dan Kuzey Amerika'ya göçlerin gerçekleşmesine imkan tanımıştır.
Dönemin insan türü açısından belki de en önemli gelişmesi, Homo sapiens ve diğer insan türlerinin alet kullanımı ve sosyal yapılar geliştirmeye başlamalarıdır.
Taş aletler, avcılık ve toplayıcılık yöntemleri bu dönemde yaygınlaşmıştır. İlk insan yerleşimleri ve mağara resimleri gibi kültürel kalıntılar da Pleistosen Dönemi'ne tarihlenmektedir.
Dönemin sonuna doğru nesli tükenen büyük memeli hayvanlara "Pleistosen Megafauna" denir.
Bu hayvanlar arasında mamutlar, mastodonlar, dev tembel hayvanlar, dev kıyı ayıları ve dev kangurular gibi türler bulunmaktadır. Bu türlerin neslinin tükenmesine iklim değişiklikleri, habitat kaybı ve insan etkisi gibi faktörlerin katkıda bulunduğu düşünülmektedir.
Özetle Pleistosen Dönemi, önemli iklim değişiklikleri, büyük buzulların ilerlemesi ve geri çekilmesi, flora ve faunanın değişimi, insan evrimi ve göçleri, coğrafi yapıların yeniden şekillenmesi ve büyük memeli türlerin neslinin tükenmesi gibi önemli olaylara ev sahipliği yapmıştır. Bu dönem, insanlık tarihi ve dünya tarihi açısından büyük öneme sahiptir.
Yorum Yazın