İlk 6 Ayda BİST Dünyayı Solladı! Altın Işıltı Kaybetti, Petrol Enflasyonu Ateşledi: Dolar/TL Yükselişi Sürüyor
2022'nin ilk altı ayını geçen hafta geride bırakırken, yıl başından bu yana yaşananlar gerek Türkiye'de gerek dünyada ekonomik anlamda baş döndürmeye devam ediyor. uzmanlar genel olarak küresel ekonomide kötü günlerin geride kaldığını ancak sırada daha kötü günlerin olduğunu söylüyor. Enflasyondaki yükseliş tüm dünyayı etkisi altına alırken, bizde durumun negatif yönde ayrıştığını bilmeyen yok diyelim. Kurlardaki yükseliş geçen yıla oranla 2022'de ilk altı ayda hız keserken, enflasyon tırmanışa geçti. Borsa yatırımcıları ise ülke bazında ayrışırken, dünyada geçerli altın ve petrol gündemden etkilenmenin yanı sıra yer yer gündemi de belirliyor.
2022 başlarken, geçeceği düşünülen enflasyonun 6. ayın sonunda kalmaya geldiği anlaşılırken, merkez bankaları şahin olunca, faizler de yuvadan uçtu. Şubat sonunda başlayana ve hala süren Rusya-Ukrayna savaşı emtia fiyatlamalarını bozarken, tedarik zincirindeki sıkıntılar da herkesi zorladı.
Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, küresel borsalarda ayı piyasaları, çöküşler havada uçuşurken, 2022'nin ilk 6 ayında pozitif ayrıştı
BIST 100 endeksi yılın ilk yarısında yüzde 29,48 oranında kazanç sağladı.
Sektörel bazda enflasyondaki yükselişine paralel olarak ulaştırma sektörü yüzde 116,77 ile en fazla kazandıran endeks oldu. Onu yüzde 60,06 ile elektrik ve yüzde 49,97 ile gayrimenkul yatırım ortaklıkları izledi.
Pandemi sonrası, savaş, kur ve enflasyonla vurularak en çok kaybettiren sektör yüzde 16,06 ile turizm oldu.
Rekor karlar açıklayan ve endekste de ağırlığı yüksek olan bankacılık endeksi yüzde 21,72 oranında yükseldi. Kaynak: AA
Hisse bazında ise en çok kazandıran hisselerin başında yüzde 370 oranında yükselişle İş Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı geldi. Onu da yüzde 245 ile Çan2 Termik ve yüzde 167 ile Alarko Holding izledi.
Stratejist Cüneyt Paksoy, küresel ekonomilerdeki risklere rağmen yaklaşan bilanço döneminde banka hisselerinin öncü olarak yüksek kar potansiyeli taşıyan şirketler ile endeksi yukarı taşıyabileceğini AA muhabirine yaptığı açıklamada söyledi.
Küresel piyasalarda temmuz ayının daha zor ve daha sıcak geçebileceği konusunda uyaran Paksoy, Fed ve ECB'nin hamleleri ile borsalarda baskının süreceğini de belirtti.
BIST 100 endeksinde tarihi dip seviyelerinde olan yabancı payına karşı yerli yatırımcının rekor seviyelerde rolü olduğunu belirten Paksoy, her yükselişin düzeltmesi olacağına da dikkat çekti.
Paksoy, teknik bazda ise rekorlara rağmen dolar bazında endeksin ucu kaldığını ancak potansiyel sunmaya devam ettiğini de eklerken, 2.400-2.485 bandının üzerinde son dönemde satışla karşılaşıldığına dikkat çekerek, 2.500-2.600 bandının geçilmesinin yükseliş için önemli olduğuna vurgu yaptı. Dolar bazında da 1.40-1.60 sent bandı içinde güç arayışı ile 2.00-2.50 sent potansiyelinin hala geçerli olduğunu söyledi.
Dünyanın dört bir yanında merkez bankaları, gıda ve enerji fiyatlarındaki yükselişin getirdiği enflasyonla başa çıkmaya çalışırken, faiz oranlarındaki yükselişin de dünyanın en büyük ekonomisi ABD'de başta olmak üzere küresel bir resesyon ihtimali yükseliyor.
ABD'de ise ayı piyasası geçen haftalarda ana başlık olurken, hisse senetleri enflasyona karşı yapılan hamleler ile resesyon korkusu birleşince 1970 sonrası en kötü 6 ayı performansı görüldü. ABD'nin en büyük şirketlerinin listelendiği S&P 500 endeksi yüzde 20,6 oranında düştü.
Dow Jones Sanayi Endeksi, 1962'den bu yana görülen en büyük düşüş ile yılın ilk yarısında yüzde 15'ten fazla düşerken, teknoloji şirketlerinin bulunduğu Nasdaq endeksi de yılın ilk yarısında şimdiye kadarki en büyük düşüş ile yaklaşık yüzde 30 oranında değer kaybetti.
İngiltere, Avrupa ve Asya borsaları da büyük kayıplar yaşadı. İngiltere'de FTSE 250 endeksi yüzde 20'nin üzerinde, Avrupa'nın Euro Stoxx 600 endeksi yaklaşık yüzde 17 ve Asya-Pasifik MSCI endeksi yüzde 18'den fazla değer kaybetti. Kaynak: BBC Türkçe
Borsa İstanbul'da işlem gören spor hisseleri içinde yılın ilk yarısını yüzde 48,1 oranında değer kazancıyla Fenerbahçe tamamlayarak, yatırımcısına en fazla kazandıran hisse oldu.
Spor endeksi ilk yarıda yüzde 5,4 oranında artarken, transfer sezonu ile hareketlenmeler görülüyor. Sponsorluk anlaşmaları ise hisseleri olumlu etkileyen en önemli faktörler arasında alırken, Galatasaray hisseleri ilk altı ayda yüzde 14,8 oranında yükselirken, Beşiktaş yüzde 0,7 oranında ve şampiyon olmasına karşın Trabzonspor yüzde 24,1 oranında değer kaybetti.
Trabzonspor hisseleri şampiyonluğa ilerlerken, 2021 yılını yüzde 148,4 oranında değer kazancıyla tamamlayarak 2022'de ise konjonktürden etkilendi.
Borsada işlem gören spor şirketleri arasında en fazla piyasa değerine de Fenerbahçe ulaştı. Fenerbahçe, haziranda 4 milyar 127 milyon 466 bin lira, Trabzonspor, 2 milyar 300 milyon lira, Galatasaray, 2 milyar 14 milyon 200 bin lira ve Beşiktaş ise 988 milyon 800 bin lira piyasa değerine sahip oldu. Kaynak: AA
Borsada işlem gören 4 spor şirketinin Aralık 2021, Mayıs 2022 ve Haziran 2022 kapanış fiyatı, yüzde değişimleri ve piyasa değeri 👇
Yılın ilk yarısında dalgalı bir seyir izleyen altında ikinci yarıda yön arayışına enflasyon ve merkez bankalarının para politikaları ile resesyon dalgasında boyutun etki edeceğini açıkladı.
Enflasyondaki yükseliş ile merkez bankaları agresif para politikalarına geçerken, yılın ilk 6 ayında yatırımcı tercihleri değişti. Küresel çapta enflasyonda yükselişin henüz zirveyi görmediği düşüncesi ile belirsizlikler zirve yaptı. Ons altın ilk çeyrekte 2.070 dolar seviyelerine kadar yükselirken, ikinci çeyrekte ise merkez bankalarında agresyon artınca artan dolar talebi ile altın da 1.800 dolar seviyelerine kadar geriledi.
Ons altındaki düşüş, resesyon ihtimaline dikkat çekerken, cuma günü 1.785 doların altı görüldü. Altın ilk çeyrekte yüzde 5,9 oranında artarken, ikinci çeyrekte bu seviyeden yüzde 6,7 oranında geriledi ve yıl başına göre yüzde 1,2 düşüş kaydetti. Kaynak: AA
Uzmanlar, altına yönelik iştahın olumsuz etkilenmeye devam edeceğini belirtti.
Gram altın ise yurt içinde doların da seyrinden fazlasıyla etkilenirken, ons altına oranla daha güçlü bir yükseliş sergiledi. Yıla başlarken 786 liradan işlem gören gram altın haziran ayını 970 liradan tamamladı. 2021 yılında sadece 20 Aralık'ta görülen bin liranın üzerinde ise haziran ayında 12-13 gün seyretti.
Enflasyon endişelerini petrol yaktı: Tüm kötülüklerin başı oldu
Brent petrol varili, 2021 yılına 51,47 dolardan başladı. Pandemi bitişi etkisiyle talepte artış beklentisi yıl boyunca petrolde yükselişi seyrine neden oldu. Kasım ve aralık aylarında gerileyen petrol fiyatları Rusya-Ukrayna gerginliği ile yeniden yükselişe dönerken, savaşın başlaması ise tuz biber ekti.
2022 yılına 78,17 dolardan başlayan petrol, 133 dolara kadar yükseldi.
Bu da dünya çapında enflasyonda yükselişe neden oldu. Yılın ilk ayında neredeyse soluksuz yükselen petrol, sonrasında da dalga boyunu yükselterek oynaklığını sürdürüyor. Haziran ayını 110 doların altında 109,23 dolardan tamamlayan emtia 111 dolardan işlem görüyor.
JPMorgan tarafından cuma günü yayımlanan raporda, batılı ülkelerin Rus petrolünde fiyat sınırlaması çabalarının sonuç vermesi ve Rusya'nın petrol ihracatının azalması halinde fiyatların fırlayacağını öngördü. Senaryoya göre, petrol arzında günlük 3 milyon varil azalış Brent petrolde varili 190 dolara, 5 milyon azalış ise 380 dolara çıkarabilir.
Dolar/TL, 2021'deki hızını ilk aylar kaybederken, mayısta yeniden canlandı.
2021 Eylül ayında başladığı yükselişi kasım ayında tırmanışa çeviren dolar/TL, hem yurtiçindeki dinamikler hem de küresel çapta doların durumundan etkilenerek, 20 Aralık 2021'de 18,40 seviyesinden tarihi zirvesine ulaşmıştı. Ekonomi yönetimine göre KKM'nin açıklaması ile ekonomistlere göre ise arka kapı satışları ile 18,40'ı gördüğü günü 13,43'ten kapatırken, yılın son günlerinde 11 liranın altını da görse 13-14 aralığında 2022 yılının ilk aylarında dengelendi.
Mart ayında KKM'nin ilk dönüşleri ve makroekonomik dengelerin de baskısıyla 14 seviyesine kontrollü yerleşen dolar/TL, mayıs ayı başı itibarıyla yeniden yükseliş trendine girerek Fed'in de desteğiyle 15 seviyesini aştı.
2022 yılına 13,37'den başlayan kur, haziran ayını 16,69 seviyesinden tamamladı.
Yorum Yazın