Her Gün Defalarca Kontrol Ettiğimiz, Zamanın Aynası Olan Saatlerin Tarihi
Bazılarına göre zaman, hayattaki en kıymetli şeylerden birisidir. Filhakika zaman bir kez kaybedildiğinde telafisi asla mümkün olamaz. Peki zamanın aynası olan saatlerin tarihini hiç merak ettiniz mi?
İlk Örnek Güneş Saati
İlk saatin hikayesini takip ettiğimizde bizi günümüzden yaklaşık 6000 yıl evvele, yani M.Ö. 4000'li yılların Mısır'ına götürmektedir. Mısırlılar bu tarihlerde güneşin sadece belirli zamanlarda doğup battığını keşfetmişlerdi. Bununla birlikte güneşin yeryüzüne bıraktığı gölgelerin de farkına varmışlardı. Bu gölgelerin yerlerini tayin için güneş saatini icat ettiler. Bu saat gayet ilkel bir yolla çalışıyordu. Temel prensip dik duran cisme gelen güneş ışığının oluşturduğu gölgeleri incelemekti. Bu şekilde gölgelerin boyuna bakılarak zaman hesap edilmeye çalışılıyordu.
Heredotos'un Büstü
Antik Yunan Tarihçisi Heredotos, Yunanlıların güneş saatini Babil'den öğrendiklerini söylemektedir. Buna göre Mısır'da icat edilen güneş saatinin Mezopotamya ve oradan da Anadolu topraklarına kadar ulaştığını öğrenmekteyiz. Fakat güneş saatinin birçok kötü yanı vardı. Güneşin olmadığı kapalı havalarda veya gecelerde zamanı tespit etmek mümkün olmuyordu. Bu sebeple zamanı tespit için daha kullanışlı saatler icat edilmeliydi.
Su Saati ve Mum Saati
Su saatinin de tıpkı güneş saati gibi Mısır'da icat edildiği tahmin edilmektedir. Mum saatinin ise tam olarak nerede icat edildiği bilinmemekle beraber ekseriyetle doğuda kullanıldığı anlaşılmaktadır. Bu iki saatin çalışma mekanizmaları gayet karışık olup, elde edilen veriler de çok sağlam değildi. Su saati kaplardaki sıvıların boşalma süreleriyle alakalı olmakla beraber mum saati de mumun yanma hızıyla elde edilen verilerle zamanın tespiti için kullanılıyordu. Fakat bu iki saatin de kullanması gayet karmaşıktı. Bu sebeple zamanı tespit edebilmek için daha yaygın ve basit yöntemler gerekliydi.
Kum Saati
Çoğu insanın hayatında bir veya birkaç kez görmüş olabileceği kum saati de su saatine benzer bir yöntemle çalışıyordu. Ancak burada su yerine kum kullanılıyordu. İki tarafı balon biçiminde şişkin ve ortasında sadece bir kum tanesinin geçebileceği kadar yer bırakılmış olan cam materyalin bir yanına kum konulmaktaydı. Kumun diğer tarafa akma süresiyle zaman tespit edilmeye çalışılırdı. Kum saatleri içerisinin net görülebilmesi için daima camdan yapılırdı.
Modern Saatlerin Kökeni
Bu denli ilkel saatlerin ardından bugün kullandığımıza yakın olan saatlerin ilk örneklerine 16. yüzyılda rastlamaktayız. 1509 yılında Alman saatçi Peter Henlein ilk cep saatini icat etti. Bu saat altından üretilmişti ve yumurta şeklini andırıyordu. Bu sebeple üretildiği şehrin adıyla ''Nürnberg Yumurtası'' olarak anıldı. Nürnberg Yumurtası günümüzde Philadelphia Memorial Hall'da muhafaza edilmektedir.
17. ve 18. yüzyıllarda Sanayi Devrimi vasıtasıyla demiryolları büyük bir önem kazandı. Demiryollarının inşaatında ve sonrasında zamanlama çok önemliydi. İnşaat sırasında patlatılan dinamitlerin zamanı çok iyi ayarlanmalıydı. Ulaşımda ise trenlerin kalkış saatleri ve tarifelerinin tam zamanında yürütülebilmesi için demiryollarında çalışan işçilerin birer köstekli saate sahip olmaları zaruriydi.
Bu gelişme sürecinin neticesinde saat üretiminde hızlı bir yükseliş oldu. 21. yüzyıla yaklaşıldığında köstekli cep saatleri artık antika vasfına ulaşmıştı.
Günümüz teknolojisinde ise havanın derecesi, basıncı, bulunduğunuz konumun yüksekliği, gün batımı ve doğum saatini dahi bildiren su ya da toz geçirmeyen akıllı saatler üretilmeye başlandı.
Akıllı saatlerin en yenisini de geçtiğimiz günlerde Gear S3 olarak Samsung piyasaya sürdü. GPS, hız ölçer, barometre gibi özelliklere de sahip olan olan Gear S3, rakım ve atmosfer basıncından hava durumundaki ani değişikliklere kadar, kat edilen mesafeye ve hıza kadar pek çok bilgiyi takip etmemizi sağlıyor.
Zamanı ölçmek için M.Ö. 4000'lerde güneşin yeryüzünde bıraktığı gölgeleri izleyen insanoğlu, artık akıllı saatlerle bundan çok daha fazlasına sahip olmuş durumda...
Yorum Yazın
ghkghk