Dünyanın Öğrenilmesi Epeyce Zor Olan 25 Dili
Dünyanın Öğrenilmesi Epeyce Zor Olan 25 Dili
Farklı bir dil öğrenmek pekala eğlencelidir. İngilizce, Almanca, Fransızca gibi rahatlıkla eğitimlerine ulaşabileceğimiz dillerin öğrenilmesi kolaydır, ancak bu içerikteki dillerin öğrenilmesi her açıdan oldukça zordur. Bu dillerden herhangi birini öğrenen biri çıkarsa, büyük başarıdır deyip tebrik ederiz.
25. Tagalogca
Avustronezya dili Tagalogca, Filipinler'in resmî dili olan Filipincenin temelini oluşturan ve Tagalogların anadili olan dildir. Filipinler'in toplam nüfusunun dörtte biri bu dili konuşmaktadır.
Tagalogca, tagá (yerlisi) - ílog (nehir) kelimesinden gelmiştir ve bu yörenin Müslümanları tarafından nehirde yaşayanlar anlamında kullanılırmış.
Tagalogca dilinden birkaç kelime:
anak na babae - kız
gagamba - örümcek
kulay-rosas - pembe
maganda - görgüsüz, kaba, anlayışsız, terbiyesiz ve uyumsuz kimse
buhangin - kum
24. Navahoca
Atabask dillerinden Navahoca, Amerika'nın güneybatı kesiminde konuşulan bir Kızılderili dilidir. Güney Atabask dilleri alt grubunda sınıflandırılan Navahocanın en yakın akrabası Apaçi dilleridir. 2007 yılı rakamlarına göre konuşanı 170,717 kişidir.
II. Dünya Savaşı'nda Amerikan ordusu zorlu kriptolama yöntemlerine bir çözüm olarak Navaho dilini kullanmıştır.
Navahoca dilinden birkaç kelime:
ayęęzhii - yumurta
nimasii - patates
shá - güneş
łichííʼ - kırmızı
béeso - para
23. Norveççe
İskandinavca da denen Kuzey Cermen dil ailesine bağlı Norveççe, Danca ve İsveççe ile çok yakındır ve birini bilen bir kişi diğerlerini de anlayabilir. Bunun temel nedeni ise iki dilin gramerinin tamamen aynı yapıda ve kalıpta olması.
Norveççe harf okunuşları:
æ-Æ - uzun e
ø-Ø - ö ya da ou
å-Å - uzun o olar
c - se
u - ü
o - u
j - y
sj , skj , kj - ş
gj , hj - y
Norveççe dilinden birkaç kelime:
vår - ilkbahar
granateple - nar
rødt - kırmızı
lepper - dudak
ku - inek
22. Farsça
İran, Afganistan, Tacikistan, Özbekistan ve Basra Körfezi ülkelerinde konuşulan, Hint-Avrupa dil ailesinin bir kolu olan Hint-İran dillerinin İran öbeğine bağlı Farsça, yaklaşık 110 milyon kişinin anadilidir.
Farsça da Türkçe gibi Orta Asya civarlarında (güney batısında) doğmuştur. Antik Pers halkının konuştuğu dilden türemiştir.
ز بس که وقف نظر کرده ام بعارض تو
شدست در نظرم هر چه هست آن تاریک
کسی که در نگرد آفتاب را پیوست
ز فر او شودش در نظر جهان تاریکSenin yüzüne o kadar çok bakmışım ki,
Var olan her şey gözüme görünmez oldu.
Sürekli güneşe bakan kişinin gözünde,
Onun ışığından dolayı dünya karanlık olur.
21. Endonezce
Endonezya'nın resmî dili Endonezce, 1945'te Endonezya'nın bağımsızlığını ilan etmesinden sonra standartlaştırılmış bir Malayca şivesidir. Bugün Malayca ve Endonezce farklı diller olarak kabul edilmelerine rağmen neredeyse aynıdırlar.
Endonezya dünyanın en kalabalık dördüncü ülkesidir ve nüfusunun çokluğundan dolayı Endonezce dünyanın en çok konuşulan dillerinden biridir.
Endonezce dilinden birkaç kelime:
keluarga - aile
plum - erik
rumah - ev
beruang - ayı
abu-abu - gri
20. Hollandaca
Felemenkçenin Hollanda'da konuşulan lehçesi olan Hollandaca, Belçika'nın Flaman bölgesi ile Hollanda'nın güneyinde konuşulan Flamancaya çok benzer. Arasındaki fark İngiliz İngilizcesi ile ABD İngilizcesi arasındaki fark kadardır.
Dünyada yaklaşık 24 milyon insanın ana dil olarak Hollandaca konuştuğu tahmin edilmektedir.
Hollandaca dilinden birkaç kelime:
bedroefd - mutsuz
lui - tembel
noord - kuzey
overdag - gündüz
waarschijnlijk - olanaklı
19. Slovence
Bir Slav dili olan Slovence, çoğunluğu Slovenya'da yaşayan 2 milyon kişi tarafından konuşulmaktadır. Çok karışık bir dil olup değişimlere açıktır.
Slovence dilinden birkaç cümle:
ali govorite anglesko? - ingilizce konuşur musunuz?
samo govorim slovensko - sadece slovence konuşurum
ali razumete - anlıyor musunuz?
ne razumem - anlamıyorum
malo razumem - biraz anlıyorum
18. Afrikaanca
Afrikaanca esas olarak Güney Afrika ve Namibya'da, daha çok Hollanda'dan göç etmiş Avrupa kökenli beyazlar Afrikanerler tarafından konuşulan Batı Cermen dil ailesinden, Hollandaca'nın bir lehçesidir.
Anadili Afrikans olanların sayısı 6 milyon kişi kadar, ikinci dil olarak konuşanların sayısı 10 milyon kişi ya da daha fazladır. Güney Afrika Cumhuriyeti'nin 11 resmi dilinden biridir.
Afrikaanca dilinden birkaç kelime:
aksie/handeling - eylem
bed - yatak
reën - yağmur
skool - okul
winter - kış
nege - dokuz
17. Baskça
Baskça, dil bilimcileri tarafından Hint-Avrupa dilleri Avrupa'ya yayılmadan önce Avrupa'da konuşulan dillerden arta kalan biri olarak kabul edilir. Bu sebepten bu dilin dünyada konuşulan başka hiçbir dille yakından akraba olmayan çok eski bir dil olduğu düşünülür.
Bask topraklarının toplam nüfusunun neredeyse %27'si Baskça konuşmakta.
Baskça dilinden birkaç kelime:
emakume - kadın
gizon - erkek
txori - kuş
arrautza - yumurta
begi - göz
zuri - beyaz
16. Danca
Danca Danimarka'da konuşulan, İskandinavca olarak da bilinen Kuzey Cermen dil ailesinden bir dildir. Dünya çapında, 5,5 milyon kişi tarafından konuşulur.
Ayrıca Danimarka'nın eski sömürgeleri olan İzlanda, Grönland ve Faroe Adalarındaki okullarda da zorunlu ikinci dil olarak öğretilir.
Danca dilinden birkaç kelime:
blåbær - yaban mersini
demokrati - demokrasi
eddike - sirke
bækørred - dere alabalığı
amøbe - amip
15. Galce (Welsh)
Sakson sözcüğü olan Welsh, yabancı demek. Halk dilindeki adı Cymraeg olan Galcenin anlamı ise language of kinsmen, yani akrabaların dili.
Birleşik Krallık'a bağlı Galler'in resmî dili Galce, Hint-Avrupa dil ailesinin Kelt koluna ait bir dildir. Tarihçilere göre Galce, Avrupa'daki en eski dillerden birisi.
Galce dilinden birkaç kelime:
democratiaeth - demokrasi
geirdarddiad - etimoloji
cucumer - salatalık
ffenigl trymsawr - dere otu
cyfieithu - tercüme etmek
14. Urduca
Urduca, Pakistan ve Hindistan'ın resmî dili olup Türkçedeki 'ordu' kelimesinden gelmektedir, ki bu yüzden ordu dili de denir. Bazen Orduca diye de adlandırılmaktadır ve ordunun konuştuğu dil manasına da gelir.
Hintçeye çok benzemekle beraber Urduca özellikle Hindistan'ın kuzeyinde Müslümanların daha yoğun olduğu yerlerde konuşulmaktadır.
13. İbranice
Afro-Asyatik dillerin Kuzeybatı Sami dil grubunun Ken'an koluna bağlı ve 7 milyon kişi tarafından konuşulan İbranice, İsrail'in resmî dilidir. 22 harflik İbrani Alfabesi sağdan sola doğru yazılır.
Bununla birlikte Eski Ahid de denilen Tanah ve 3.300 yıl önce Musa zamanında indirildiğine inanılan Tevrat Kutsal Kitap İbranicesi ile yazılmıştır. Yahudiler bu sebeple İbraniceye Laşon HaKodeş, yani kutsal dil derler.
12. Korece
Kuzey Kore ve Güney Kore'nin resmî dili Korece, dünyada 80 milyondan fazla kişi tarafından konuşulmaktadır.
Ayrıca konuşulan dilin adıdır Korece, tarih boyunca Hanja adını verdikleri Çince yazı karakterlerini kullanmıştır Koreliler. Günümüzde ise ağzın ve dilin aldığı şekle göre karakterize edilen Kore alfabesi Hangul kullanılmaktadır. Güney Kore'de çocuklara halen 1800 adet Çince karakter öğretilmektedir.
11. Sanskrit
Sanskrit, Hint-Avrupa dil ailesinin Hint-İran koluna bağlı en eski belgeli dilidir. Sözcük olarak cilalanmış, düzenlenmiş, kusursuzlaştırılmış manalarını taşımaktadır.
Sanskrit dili, yapı bakımından hem çekime hem de eklemelere imkân tanıyan bir dildir. Birçok dilden farklı olarak sözcüklerin birbirlerine defalarca eklenmeleri mümkündür. Bu dilde sözcük kombinasyonları sonsuzdur. A sözcüğü, B sözcüğü ve C sözcüğüyle ABC, AABC, BCA vb. şeklinde türetilebilecek yüz binlerce sözcük vardır ve hepsinin manaları birbirinden farklıdır. Bu yüzden Sanskrit, sözcük bakımından yeryüzünün en zengin birkaç dilinden biridir.
Sanskrit'in en son halinde 15'i ünlü, 37'si ünsüz olmak üzere toplam 52 harf vardır.
10. Hırvatça
Hırvatça, Slav dillerinin güney grubundan, Hırvatların konuştuğu dildir. Sırpça ile birlikte 'Sırp-Hırvat dili' olarak da bilinirdi. Hırvatistan Cumhuriyeti'nin ve Avrupa Birliği'nin resmî dilidir.
Hırvatça, Boşnakça gibi Latin a-be-ce-siyle yazılır. 900 yıllık bir geçmişi vardır.
Alfabede 30 harf + 2 (i+e=ie, r+r=ŕ) vardır:
a, b, c, č, ć, d, dž, đ, e, f, g, h, i, j, k, l, lj, m, n, nj, o, p, r, s, š, t, u, v, z, ž.
q, w, x, y harfleri sadece yabancı özel isimlerde kullanılır.
9. Macarca
Macarca, Ural Dillerinden, Macaristan ve çevre ülkelerde konuşulan bir dildir. Yaklaşık 14.5 milyon konuşanı vardır ve bunların 10 milyonu Macaristan'da yaşar. En büyük topluluk, 1.5 milyon konuşanı ile komşu Romanya'daki Transilvanya bölgesindedir.
Macarlar kendi dillerine özgü bazı sesleri gösteren işaretleri de ekleyerek Orhun abecesindeki harflere çok benzeyen harflerden meydana gelen bir tür oyma yazısı kullanmışlardır. Hıristiyanlığı kabul ettikten sonra bu abece yerini Latin abecesine bırakmış olmakla birlikte bugünkü Romanya'nın Doğu Erdel bölgesinde oturan bir Macar boyu olan Székely'ler tarafından yüzyıllar boyunca kullanılmıştır.
Macarca dilinden birkaç kelime:
antropológia - antropoloji
dalszerző - bestekar / dal (şarkı) + szerző (yazar)
demokrácia - demokrasi
angóranyúl - ankara tavşanı
8. İskoçça (Kelt Dili)
İskoçça, Hint-Avrupa dil ailesinin Kelt dilleri koluna aittir. Birleşik Krallık'a bağlı İskoçya'nın İngilizce yanında bir resmî dili.
İskoç dili bugün İç ve Dış Hebridler'de, Highlands bölgesinde ve Glasgow şehrinde konuşulmaktadır. Bugün İskoç dilini bilen herkes İngilizce de bilmektedir.
İskoç alfabesi yalnızca 22 harften oluşur:
A, B, C, D, E, É, F, G, H, I, L, M, N, O, P, R, S, T, U, Ë, Ä, Õ
7. Japonca
Japonca, 125 milyonun üzerindeki Japonya'da insanlar ve Japon göçmen toplulukları tarafından konuşulan bir dildir.
Japoncada Hiragana, Katakana ve Kanji olmak üzere üç farklı yazı sistemi kullanılır:
Hiragana, kökeni Japonca olan kelimelerin ve ek, bağlaç ve edatların yazımında kullanılmaktadır.
Japoncaya diğer dillerden geçen sözcüklerin ve ses veya durum taklit eden yansımaların (şırıl şırıl, çatır çutur, vb.) yazımında ise Katakana alfabesi kullanılır.
Kanji ise kelime köklerini yazmakta kullanılır.
Ayrıca, Ural-Altay Dil Ailesi'inden; yani aynı aileden olan Türkçe ve Japoncanın dil mantığı birbirine benzediği için Türklerin Japoncayı, Japonların da Türkçeyi öğrenmesi, Türkiye dışındaki diğer Avrupa ülkeleri ve Afrikalılara göre daha kolaydır.
6. Arnavutça
Arnavutça, Hint-Avrupa dil ailesi içinde özgün bir dildir.
Günümüz modern Arnavutçasında Latince kökenli sözcüklerin sayısı giderek artmaktadır. Modern Arnavutça, ulusal Arnavut eğitim politikası gereğince Osmanlı döneminde Türkçe ve Arapçadan geçen sözcüklerden neredeyse tamamen arındırılmıştır.
Arnavutça dilinden birkaç kelime:
dhëndër - damat
shkollë - okul
mish - et
djalë - erkek evlat
5. İzlandaca
İzlandaca, Cermen dillerinden biri. İzlandacaya en yakın diller, Faroe Adaları'nda konuşulan Faroe dili ile Sognamål gibi Batı Norveç lehçeleridir.
İzlanda, anakaraya uzak bir ada devleti olmasından dolayı, diğer ülkelerle arasında kayda değer oranda kültür alışverişi gerçekleşmemiş, bunun sonucunda dile çok az yabancı sözcük girmiştir.
Norveç kıyılarından adaya varan İskandinav kökenliler, adada yüzyıllar boyu izole kaldıklarından dil çok az değişmiştir. Dolayısıyla bugün İzlandalılar Orta Çağ İskandinav saga ve metinlerini fazla zorlanmadan okuyabilmektedirler.
İzlandacayı yazmak için kullanılan İzlanda alfabesinde toplamda 32 harf vardır ve bu harflerin 10 tanesi Türk alfabesinde yer almaz. İzlanda alfabesi şu harflerden oluşur:
A, Á, B, D, Ð, E, É, F, G, H, I, Í, J, K, L, M, N, O, Ó, P, R, S, T, U, Ú, V, X, Y, Ý, Þ, Æ, Ö
a, á, b, d, ð, e, é, f, g, h, i, í, j, k, l, m, n, o, ó, p, r, s, t, u, ú, v, x, y, ý, þ, æ, ö
İzlandacada en çok kullanılan harf n, en az kullanılan harf ise í harfidir.
İzlandaca dilinden birkaç cümle:
Ég tala tyrknesku - Türkçe biliyorum
Hvað segirðu gott? - Nasılsın?
Til hamingju með afmælið - Doğum günün kutlu olsun
Gott kvöld - İyi akşamlar
4. Tayca
Tayca, Tayland'ın millî ve resmî dili. Tayca, Tai-Kadai dil ailesinin Tai grubuna ait bir dildir. Tai-Kadai dillerinin kökeninin güney Çin'de olduğunu inanılıyor, ve bazı dilbilimciler Avustroasyatik, Avustronezyan ve Sino-Tibet dil ailelerine bağlantı olduğunu belirttiler.
Ses perdeli ve analitik bir dildir. Tonlama, karmaşık ortografi ve belirgin fonolojisi ile, bağlantılı bir dil konuşmayanlar için Tayca öğrenmek zor olabilir.
3. Vietnamca
Vietnamca, Vietnam Cumhuriyeti'nin ulusal ve resmî dilidir. Vietnam'da yaşayan insanların %86'sının ve deniz aşırı ülkelerde yaşayan azınlık durumunda yaklaşık 3.000.000 kişinin ana dilidir.
Yakın tarihe kadar Çince yazı sistemini kullanmakta olan Vietnamcanın sözcük dağarcığı büyük ölçüde Çinceden etkilenmiştir. Vietnamcanın bugünkü yazı sistemi Latin abecesinin uyarlanmış biçimine dayanır.
Vietnam abecesinde 29 harf vardır. Birçok dilde kullanılan F, J, W ve Z harfleri yoktur. Bunların yerine bazı harf birleşikleri kullanılır.
A, Ă, Â, B, C, D, Đ, E, Ê, G, H, I, K, L, M, N, O, Ô, Ơ, P, Q, R, S, T, U, Ư, V, X, Y
a, ă, â, b, c, d, đ, e, ê, g, h, i, k, l, m, n, o, ô, ơ, p, q, r, s, t, u, ư, v, x, y
Vietnamcada bu harflerin haricinde bir üçlü harf birleşiği, on da ikili harf birleşiği vardır:
CH GH GI KH NG NGH NH PH QU TH TR
2. Arapça
Arapça, Hami-Sami Dilleri Ailesi'nin Sami koluna mensup bir dildir. Standart Arapça olarak kabul edilen bu dil Arabiyyet-ül fushâ (Fasih, Düzgün Arapça) olarak ifade edilir ve tüm Arap devletlerinin resmi dilidir.
Arap alfabesi, Osmanlı İmparatorluğu dahil İslam dininin yayıldığı coğrafyada büyük ölçüde benimsenmiş, Latin alfabesinden sonra dünyada yazı dili olarak en çok kullanılan yazı sistemidir. 28 harften oluşur. 28 harfli şimdiki alfabe temel olarak harflerin üzerine ya da altına koyulan işaretlerle (hareke) belirtilen sesli ya da sessiz harflerden oluşur. Bu işaretler genelde kullanılmamalarına rağmen, ortaokul kitaplarında ve Kuran'ın tüm basımlarında yer alır. Diğer Semitik diller gibi Arapça da sağdan sola doğru yazılır. Konuşulan Arapça ise doğal olarak ülkeden ülkeye değişir. Fakat klasik Arapça olan Kuran dili, 7. yüzyıldan beri büyük ölçüde değişmeden kalabilmiştir.
دَعِ الأ يَّامَ تَفْعَلْ مَا تَشَ ءُ
وَطِبْ نَفْسَاً إِذَا حَكَمَ القَضَا ءُ
وَلأ تَخْزَعْ لِحَا دِثَةِ اللَّيَالِي
فَمَا لِحَوَا دثِ الدُنْيَا بَقَا ءُBırak günler dilediğini yapsın
Kader hüküm verdiğinde gönlünü hoş tut
Gecenin olayı için sabırsızlanma
Dünya olaylarının bakiliği yoktur
1. Çince
Çince, Çin'de ve çevresinde yaşayan bir milyardan fazla kişi tarafından konuşulan binlerce ufak dilin tümüne birden verilen addır ve bunlar tek bir dil sayılırsa, Dünya'da en çok konuşulan dildir.
Dünyadaki her beş kişiden birinin anadili olarak konuştuğu Çince, tamamen ayrı birer dil olarak kabul edilebilecek kadar farklı 'dilcik'lerden oluşmuştur. Bu yüzden Çincenin bir dil değil, bir dil ailesi olduğu iddia edilir. En çok konuşulanı Mandarin, yaklaşık 850.000.000 kişi tarafından konuşulur. Daha sonra Şanghay ve civarındaki 90.000.000 insan tarafından konuşulanı Wu lehçesidir. Göçmen topluluklarda en çok Kantonca kullanılır. Bunun sebebi göç eden Çinlilerin genelde güney kesimlerden olmasıdır. Bu dil, Çin-Tibet dilleri ailesinin koluna dahildir.
Çince, dünyanın en çok konuşulan dili olduğundan Birleşmiş Milletler'in aynı zamanda resmî dillerinden biridir.
Çin yazısı bu dile has bir yazı sistemidir. Bu sistemin 3500 yılı bulan bir tarihi vardır. Çin dilindeki karakterler yan yana gelerek kelimeyi oluşturmazlar. Çin dilinde her kelime için farklı bir karakter vardır. Çincenin geleneksel ve Mao tarafından yaptırılan basitleştirilmiş karakterleri vardır. 1954 yılından önce Çince, geleneksel karakterler ile yazılıyordu. Çin Halk Cumhuriyeti bunları kolaylaştırmış ve basitleştirilmiş karakterlere dönüştürmüştür. İyi eğitim almış bir Çinli okuyucu 5.000 ilâ 7.000 karakter bilir. Çince bir gazete okuyabilmek için en az 3.000 karakter öğrenilmelidir.