Üniversite Sınavının Açıklanmasına Günler Kala Neden Sosyoloji Okumamız Gerektiğini Anlatan 5 Madde!

Bu yıl üniversite sınavına giren öğrencilerin sınav sonuçlarının açıklanmasını “eli kulağındadır” edasıyla beklediği bu günlerde çok severek okuduğum ve sahada çalışırken çok kez deneyimleme fırsatı bulduğum Sosyoloji bilimi hakkında bir şeyler yazmak istedim. “Toplum Bilimi” olarak da adlandırabileceğimiz Sosyoloji’nin bizlere kazandırdığı o kadar çok şey var ki ben bu yazımda sadece 5 madde olarak derleyebildim. Araştırma kurumlarından şirketlerin insan kaynakları departmanlarına kadar geniş bir istihdam alanına sahip olan Sosyoloji; bireysel değil toplumsal sorunlarla ilgilenen, olması gerekeni değil olanı inceleyen bir bilimdir. Bize nasıl insanlarla daha iyi anlaşacağımızı, hangi insanı eş olarak seçmemiz gerektiğini öğretmediği gibi en doğru etik değerin hangisi olduğunu ya da hangi toplumun geleneklerinin daha iyi olduğunu da öğretmez. Peki neleri öğretir, bize neler kazandırır gelin birlikte okuyalım…

Sosyoloji bilgisi ve ilgisi, insanlara ve topluma gündelik bakış açımızın daha dışına çıkarak bakmamızı ve sorunları fark etmemizi sağlar. Bu açıdan bakabilen kimse dünyanın daha farklı bir yer olabileceğini de özümser ve çözüm önerileri arayan gruplar içerisinde yer alır. 

Aslında basit bir algı şekli olan farkındalık; anda kalamayan, koşuşturma içinde kaybolan biz insanlar için zorlu bir deneyime dönüşür ama sosyoloji sayesinde gözümüze farklı bir gözlük takmış oluruz.

Başka insanları ve toplumları inceleyen bu bilim toplumların sınırlarını ve imkanlarını da gözlemler. Bu gözlem diğerleri hakkında bilgimizi arttırır ve böylece sorunlar, krizler, ilişkiler bir hoşgörü çerçevesinde incelenir. Yani oyunun kurallarını ne kadar iyi anlarsak iyi oyuncu olma ihtimalimiz o kadar artar.

Farklı toplumların kültürlerini bilmemiz, sistemlerinin işleyişini anlamamız, onları kabul etmemizi kolaylaştırır. Bu kabulleniş de sosyal davranışlarımızı şekillendirir. Çünkü davranışlarımız toplumsal ve kültürel farklılıklardan etkilenir. Tarımla geçimini sağlayan bir topluluk içerisinde meslek olarak çiftçiliği seçmemiz ya da kahvehane kültürü olan bir toplumda boş zamanlarımızı burada değerlendirmemiz ait olduğumuz kültüre göre davranışlarımızı şekillendirmemizin birer örnekleridir. Aynı zamanda bu farklılıkların bilincinde olmamız yaptıkları eylemlerden ötürü diğer insanları yermemiz ya da boş yere yüceltmemiz gibi durumları ortadan kaldırır.

Sosyoloji eğitimi almış ya da sosyoloji okumaları yapmayı seven bir kişinin diğer insanlara kıyasla sorgulama yetisi daha gelişmiştir. Sorunları ve ihtiyaçları daha iyi analiz eden kişi hızla değişen toplumsal dinamiklere daha kolay uyum sağlar. Bu uyum süreci geleceği daha iyi inşa edebilmemiz konusunda daha güçlü bir konumda olmamızı sağlar.

Toplumların geçmişten beri süregelen insanları bir arada tutma ve kendilerine bağlama hususunda kendi ürettikleri normlar ve değerler sisteminin Sosyoloji bilimi sayesinde büyüsü bozulur. Örneğin Afrika toplumlarında güzellik anlayışı ve Türkiye’de güzellik anlayışı farklıdır. Bu duruma sosyoloji bilen biri gözüyle baktığımızda yıllardır bildiğimiz güzellik algısının aslında kanıtlı olmadığına ve değişebildiğine şahit oluruz. Bu da özgürlük alanımızı genişletir.