YAPAY ZEKA

Jetgiller'in bundan 50 yıl önce öngördüğü akıllı ev sistemi, temizlik robotları, uçan arabalar ve bir çok gelecek tahmininden bazıları gündelik hayatımıza çoktan girdi.

IBM, insan beyninin mimarisini taklit eden bilgisayar işlemcisi geliştirdi. 1 milyon elektronik sinir içeren TrueNorth adındaki çip, beyin gibi algılayabilen işlemcilerin geliştirilmesi adına çok önemli bir adım olarak görülüyor. IBM'in dünya genelindeki 12 laboratuvarından oluşan Ar-Ge birimi IBM Research, insan beynine en çok benzeyen bilgisayar işlemcisini üretmeyi başardı. TrueNorth adı verilen çip, 1 milyon programlanabilir sinir, 4 bin 96 bireysel nörosinaptik çekirdek ve 5.4 milyon transistör içeriyor. İnsan beynini taklit etmesi için geliştirilen işlemci, sahip olduğu milyonlarca transistöre rağmen sadece 72 miliwatt gücünde enerji harcıyor. Science dergisinde yayımlanan araştırmayla duyurulan TrueNorth, birbirine bağlı transistör ağıyla insan beyninin karmaşık sinir ağını model alıyor. Çip, bu sayede beyin gibi algılama özelliği kazanıyor. New York Times'ın haberine göre, TrueNorth'un sahip olduğu elektronik sinirler, ışık gibi verileri belli bir eşik değerini geçtikleri zaman fark etme ve birbirlerinden ayırt etme özelliğine sahip. Programlanabilir sinirler, veriyi desenlere içinde organize ederek ışığın parlaklığının artması, renginin veya şeklinin değişmesi gibi değişimleri fark edebiliyor. Bu özelliği, işlemcinin bir videoda yer alan insan hareketlerini algılayabilmesini sağlıyor. Örneğin, bir kadınının cüzdanını çıkartması hareketini insan beyni bilinçli düşünce olmaksının algılayabilirken, günümüzde robotlar ve bilgisayarlar bu hareketleri yorumlayamıyor. TrueNorth, taklit ettiği yapısıyla, beyin gibi yorum yapabilen ilk işlemci olabilir. Tartışmaları beraberinde getirdi ExtremeTech sitesinin verdiği bilgiye göre, Samsung'un 28 nanometre yongaları kullanılarak üretilen TrueNorth, watt başına saniyede 400 milyar sinaptik işlem yapabiliyor. Bu miktar, TrueNorth'a kadar geliştirilen beyin mimarisi taşıyan modern işlemcilerden 176 bin kat daha etkin. Modern bir silikon işlemci, evrendeki en gelişmiş bilgisayar olarak kabul edilen ve toplam enerji tüketimi 20 watt olan insan beynine kıyasla milyonlarca kat daha fazla enerji harcıyor. IBM'in, TrueNorth ile insan beyni gibi çalışan ilk bilgisayar işlemcisine giden yolda önemli bir adım attığı kabul ediliyor. New York Times'a konuşan Facebook yapay zeka araştırmaları direktörü Yann LeCun ise IBM'in günümüzün en hızlı işlemcilerini geçebileceği konusunda şüpheli olduğunu belirtti. LeCun, 'TrueNorth'un birçok açıdan limitli olduğunu ve performansının görüldüğü kadar yüksek olduğunu sanmadığını' belirtti. LeCun, makine öğrenimi alanında TrueNorth'un etki yapabileceğini düşünmediğini ifade etti. Salk Enstitüsü Bilgisayımsal Sinirbilim Laboratuvarı'ndan Terrence T. Sejnowski ise TrueNorth'un uzun bir gelişim süreci geçireceğini ancak bir gün akıllı telefonlara eklenebilecek bir teknoloji haline geleceğini savundu. İki amaca hizmet edecek TrueNorth, Pentagon'un Ar-Ge kurumu DARPA tarafından desteklenen SyNAPSE programı kapsamında geliştirildi. Programın direktörü Gill PRatt, DARPA'nın makine öğrenimi çalışmalarıyla iki amacı olduğunu belirtti. İlk olarak askeri drone'ları otomatik hale getirmek istediklerini söyleyen Pratt, böylece kontrol etmesi için yeterli insan bulunmayan verilerle baş edebileceklerini belirtti. İkinci amaç ise beynin nasıl çalıştığını daha iyi anlamak için bilim insanlarının laboratuvarlarda kullanabileceği yeni bir teknoloji geliştirmek olarak açıklandı. IBM'in ilk başarısı değil IBM, insan beyni gibi çalışan işlemci konusunda yaptığı çalışmalarda ilk önemli başarıyı Kasım 2012'de göstermiş ve en büyük beyin simülasyonunun oluşturulduğunu açıklamıştı. DARPA'nın desteklediği projede, 10 milyar sinir hücresi ve 100 trilyon sinaps kullanılarak bilinen en büyük beyin simülasyonu hazırlamıştı. IBM, Mart 2013'te ise silikon çiplerden çok daha etkin olacak yeni nesil transistör geliştirildiğini açıklamıştı. Al Jazeera

Bir yazılım geliştirici olmam ve kendi işimde çalışamamamla yazıya başlıyorum. Kendi işimde çalışamıyorum çünkü ülkemizin yazılım sektörü ne tam yerine oturdu ne de zihniyetimiz değişti çok şükür.Neyse lafı fazla uzatmayalım resimlerle anlatıma geçelim...

19 Ağustos 2004'te Google, hisse başına 85 dolardan Nasdaq'ta işlem görmeye başladı. O zamandan bu yana da şirketin hisseleri değer kazanmaya devam ediyor. Şirket yaklaşık iki hafta sonra halka arzının 10. yıldönümünü kutlayacak. İşte Google hakkında bilmeyebileceğiniz 10 önemli nokta Şirket gelirlerinin çoğunu reklamlardan elde ediyor. Google'ın AdWords, AdSense ve Checkout ürünleri gelirlerin yaklaşık yüzde 90'ını oluşturuyor. Yakın çeyrekte şirket yaklaşık 16 milyar dolar gelir açıkladı. Bu gelirin çoğunluğu reklamlardan elde edildi. Silikon Vadisi'nde birçok kişi Google'ın halka arzı konusunda negatifti . Apple'ın ortak kurucularından Stephen Wozniak, Google'ın halka arzı öncesinde bu şirketin 'hisselerini almayacağını' söylemişti. Teknik sorunlar nedeniyle halka arz gecikmişti. Ayrıca ilk halka arz fiyatının 108 ila 135 dolar arasında gelmesi bekleniyordu ki bu bir teknoloji şirketi için astronomik bir rakam idi. Bu nedenle bazı yatırımcılar şirketin hızlı gelir büyümesinin yavaşlayacağından korkarak halka arza soğuk yaklaşmıştı. Google'ın ortak kurucuları Sergey Brin ve Larry Page hala şirketi kontrol ediyor. Google A sınıfı hisselerini 4 Nisan 2014'te ayırdı. Şirket bunun için yatırımcılara daha önce sahip oldukları A sınıfı her bir hisse karşılığı bir C sınıfı hisse verdi. Bu da şirketin o zaman 1000 doların üzerinde olan hisse fiyatını yarı yarıya indirerek küçük yatırımcıların bu hisseleri almasına olanak tanıdı. Ancak C sınıfı hisseleri oy hakkı vermediğinden Brin ve Page, şirkette azalan hisselerine rağmen Google'daki kontrollerini sürdürdü. Google'ın halka arzı sayesinde bin çalışan anında milyoner oldu. Google sayesinde milyoner olanların sayısını şu an kimse bilmiyor. Ancak şirketin ilk halka arzı sırasında bin çalışanın anında milyoner olduğu tahmin ediliyor. En azından kağıt üzerinde. Google, dünyanın ücra köşelerine de interneti taşımak istiyor. Şirket bunun için 180 adet yüksek kapasiteli uydu için 1 milyar dolardan fazla bir yatırım yapmayı planlıyor. Bu uydular geleneksel uydulara kıyasla daha alçak mesafede dünyanın etrafında dönecek ve boyutları da daha küçük olacak. Google'ın ilk ofisi garajda idi. Hewlett-Packard ve Apple gibi, Google'da Susan Wojcicki'nin Santa Margarita'daki garajında dünyaya geldi. Susan Wojcicki şu an YouTube'un başında. Şirket ofisini 1999 Şubat'ında büyüterek Palo Alto'daki ilk resmi yerine taşındı. Larry Page'in babası Carl Page bilgisayar bilimin öncülerinden birisidir. Carl Page, bilgisayar bilimi ve yapay zeka alanında öncü araştırmacılardan birisi. 1965 yılında yeni yeni oluşan bilgisayar bilimi alanında doktora yaptı. Daha sonra Michigan Üniversitesi'nde bilgisayar bilimi ile ilgili eğitim verdi. Google 60 trilyondan fazla web sayfasını endeksliyor. Ayrıca bu rakam her gün daha da büyüyor. 60 trilyon saniye 1.892.760 yıl yapıyor. Bu tarifi olmayan büyük bir rakam. Google'ın 90'larda nasıl olduğunu merak mı ediyorsunuz? Google'a 'Google in 1998' yazarak bir arama yapabilirsiniz. Böylece sayfanın ilk kurulduğu 1998'de nasıl göründüğünü görebilirsiniz. Bunun için buraya tıklayabilirsiniz. Google'ın ilk şirket köpeğinin ismi Yoshka. Bu köpek 1999 yılında Urs Holzle ile birlikte şirkete geldi. Holzle şu an Google'ın teknik altyapısından sorumlu başkan yardımcılığını yapıyor. Yoshka'nın ilk işi şirketin bahçesinde UPS'den gelen kuryeleri beklemekti.WSJ

Yapay zeka ve giderek aratan oranda robot kullanımı gelişmiş dünyada çalışma yaşamını tehdit etmeye başladı.Geçtiğimiz aylarda Oxford Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırma, teknolojinin ABD'de gelecek 10 ile 20 yıl içerisinde çalışanların yüzde 47'sini işsiz bırakacağını ortaya koymuştu. Aynı araştırmanın 28 AB ülkesi için yapılan hesaplamaları da teknolojinin yakın gelecekte çok sayıda kişiyi işsiz bırakacağını gösteriyor. London School of Economics (LSE) tarafından yapılan araştırmaya göre, gelecek 10 ile 20 yıl içerisinde teknoloji her iki Alman'dan birininin (yüzde 51,1) işsiz kalmasına neden olacak. Avrupa Birliği'nin lideri Almanya gibi Fransa da robotlaşmadan etkilenecek ülkeler arasında. Teknolojinin Fransa'da çalışanların yüzde 49, 5'ini işsiz bırakması bekleniyor. Araştırmaya göre İsveç'te yüzde 46,7, İngiltere'de yüzde 47,2, Portekiz'de yüzde 59, Romanya'da ise yüzde 61,9 oranında kişi teknolojik gelişme nedeniyle işsiz kalacak. Ahmet YILDIRIM - DORTMUND / DHA

Apple şirketi, Çin'de bir hükümet kuruluşu ve teknoloji şirketine karşı açtığı patent ihlali davasını kaybetti.Apple, Devlet Fikri Mülkiyet İdaresine bağlı Patent İzleme Komitesi ve Şanghay Cıcın Ağ Teknolojileri şirketini, ses tanıma yazılımı 'Siri'yle ilgili telif haklarının ihlal edildiği gerekçesiyle dava etmişti. Pekin Orta Halk Mahkemesinde görülen davada iddiası reddedilen Apple, temyize başvuracağını açıkladı. Şanghay Cıcın şirketi 'Siri'nin kendi yazılımı olan anlık mesajlaşma robot sistemleri “Şiao i Robot” yazılımının bir türü olduğunu iddia etmiş, 2004'te patent için başvurduğunu ve 2006'da patent aldığını açıklamıştı. Apple da “Siri” yazılımının 2011'de iPhone'un 4S modeliyle tanıtıldığını, Siri Inc. tarafından 2007'de geliştirildiğini ifade etmişti. İki şirketin kronikleşen davasının ardından Apple, Çin'deki Patent İzleme Komitesine başvurmuş ancak komite 'Şiao i Robot'u destekler yönde karar verince, komite ve Şanghay Cıcın şirketine karşı dava açmıştı. Cıcın şirketi, kendi geliştirdiği ürünün, yapay zeka ve sunuculara dayalı sistemiyle akıllı bir şekilde kullanıcının isteğine yanıt verebildiğini belirtiyor. Apple ise “akıllı kişisel asistanı” Siri'nin kullanıcının komutlarına yanıt veren ses tanıma yazılımı olduğunu ifade ediyor. Apple, Çin'de ilk kez fikri mülkiyet hakkı davası kaybetmiyor. Apple iki yıl önce Şıncın kentindeki “Proview Teknoloji” şirketiyle “iPad” markası nedeniyle süren uyuşmazlığı çözmek için Çinli şirkete 60 milyon ABD doları ödemişti. Çin'de geçen hafta da 'Yishijia' adlı internet teknolojileri firması, Apple'a fikri mülkiyet haklarını ihlal ettiği ve haksız rekabete yol açtığı gerekçesiyle 100 milyon yüen (yaklaşık 33 bin TL) tutarında tazminat davası açmıştı. Muhabir: Ali İhsan Çam

Google'ın mühendislik direktörü Ray Kurzweil, 'Her' filminin yakın gelecekte gerçeğe dönüşeceği kehanetinde bulundu. Kurzweil, insanların 15 yıl içinde bilgisayarlarla aşk yaşamaya başlayabileceğini belirtti.Bir adamın bir işletim sistemine aşık olmasını anlatan 'Her' filminin gerçeğe dönüşmesi, sanılandan çok daha yakın bir zamanda gerçekleşebilir. New York'ta düzenlenen Exponential Finance konferansında konuşan Google mühendislik direktörü Ray Kurzweil, teknolojinin 15 yıl içinde insanlarla duygusal etkileşime girebilecek bir noktaya erişeceğini söyledi. Kurzweil, 'Benim tahminime göre, bilgisayarlar 15 yıl içinde, yani 2029'a kadar insan seviyesine erişecek' ifadesini kullandı. 'İnsan seviyesi' ifadesiyle makinelerin duygusal zeka geliştireceğini belirten Kurzweil, 'Şaka yapabilecekler, komik veya romantik olabilecekler, hatta sevgi gösterebilecekler. Bu nokta, insan zekasının en üst seviyesi olacak ve kesinlikle göz ardı edilemeyecek' dedi. Kurzweil, konuşmasında 'Her' filmine de değinerek, 'filmin gelecekte yaşanabilecekleri çok güzel bir şekilde anlattığını' söyledi. Yassı tarayıcılar ile metinleri sese dönüştüren cihazların mucidi olan Kurzweil, gelecekte insan ve makinelerin nihai olarak birleşeceği 'tekillik' teorisini savunuyor. Kehaneti tutmuştu Google'ın yapay zeka dahilerinden biri olarak da bilinen Kurzweil, Şubat ayında yaptığı açıklamada da 'makinelerin 2029'da insanlardan daha zeki hale geleceği' kehanetinde bulunmuş ve ses tanıma yazılımı ve Google'ın sürücüsüz otomobillerini en iyi örnekler olarak göstermişti. Kurzweil, gelecekte bilgisayarların sunacağı olağanüstü yetenekler arasında, birçok hastalık ile yaşlılığı yok edecek 'programlanmış genleri' ve bireysel 3D giysi üretiminin yer alabileceğini belirtmişti. Dünyanın en ünlü fütüristlerinden olan Kurzweil, 1990 yılında bulunduğu kehabette, 1998'e kadar bilgisayarların dünya satranç şampiyonunu yenebileceğini söylemişti. IBM'in Deep Blue bilgisayarı, 1997'de Garry Kasparov'u yenmeyi başarmıştı. Turing testini geçmeyi başaran ilk bilgisayar programı olan Eugene Goostman'ı ise yetersiz bulan Kurzweil, 'yazılımın çok kısıtlı yeteneklere sahip olduğunu' söyledi. Kaynak: NBCNews

Eugene Goostman adlı bir yapay zeka, İngiliz matematikçi ve bilgisayar bilimcisi Alan Turing tarafından geliştirilen Turing testini geçmeyi başardı. Turing testi, bir makinenin düşündüğünü söylemenin mantıksal olarak mümkün olup olmadığını sorguluyor. Teste göre makine, gönüllü bir insanla birlikte, sorgulayıcının görüş alanının dışında bir yere saklanıyor. Sorgulayıcı ise yalnız soru sormak şartıyla hangisinin insan, hangisinin bilgisayar olduğunu saptamaya çalışıyor. Sorgulayıcının sorular ve daha önemlisi aldığı yanıtlar, tamamen ses gizlenerek, klavye ile yazılarak veya bir ekranda gösterilerek veriliyor. Sorgulayıcıya bu soru cevap oturumunda elde edilen bilgiler dışında hiçbir bilgi verilmiyor. Dizi halinde tekrarlanan testler sonucunda sorgulayıcı, tutarlı bir şekilde insanı saptayamadığı takdirde makine Turing testini geçemiyor. İşte Eugene Goostman isimli makine, bu denli zor olan Turing testini geçmeyi başardı. Bugün kadar testi geçmeyi başaran ilk yapay zeka olan Eugene Goostman, bilgisayar programcıları Rus Vladimir Veselov ve Ukraynalı Eugene Demchenko tarafından geliştirildi. Yazılım, 13 yaşındaki bir çocuğun kişiliğini taşıyor. Jüri üyeleri yukarıda yazıldığı gibi testi uyguluyor, sorular soruyor ve alınan cevaplara göre oy veriyor. Toplamda yüzde 30 ve üzerinde oy alan yapay zeka, testi geçmiş oluyor. Eugene Goostman ise yüzde 33 oranında oy alarak, juriyi 13 yaşında bir erkek çocuğu olduğuna inandırmayı başardı. Veselov, yazılımın karakterini geliştirmek için çok çalıştıklarını belirtti. Ancak bazı uzmanlar, Turing testinin ilk kez bir yapay zeka tarafından geçilmesinden kaygı duyduklarını belirtti. İngiltere Reading Üniversitesi profesörü Kevin Warwick ise konuyla ilgili şunları söyledi: “Yapay zeka alanında Turing testinden daha ikonik ve tartışmalı bir dönüm noktası olamaz. Bir programın insanları bir başka insan, hatta başka bir şey olduğuna inandırabilmesi, siber suçlara karşı dikkat edilmesi gerektiği anlamını taşıyor.”Stuff

Japon firması Softbank, yeni tanıttığı robotun bir insanın duygularına sahip olduğunu açıkladı. Softbank’in başkanı Masayoshi Son, “ İnsanlar, diğerlerini robot olarak tanımladılar, çünkü onların duyguları veya kalpleri yoktu. Ama insanlık tarihinde ilk kez biz duyguları ve kalbi olan bir robot sunuyoruz ” dedi. ‘ Pepper ‘ adı verilen robot ses tonunu, jest ve mimikleri analiz edebilmek için ‘ duygu yüklü bir motor ‘ ve bulut tabanlı bir yapay zeka kullanıyor.   Gelecek yıl satışa sunulacak Firma yekililerine göre, insanlar arkadaşları ya da aileleriyle nasıl iletişim kuruyorsa, Pepper’la de aynı şekilde anlaşabilecek. Firma, insanların etkileşimde bulunması için Pepper’ın prototiplerini bu haftasonundan itibaren mağazalarında sergileyecek. Pepper’in gelecek yıl satışa sunulması bekleniyor. Japonya, dünyanın bir numaralı robot piyasasına sahip. Giderek yaşlanan nüfusun robotlara olan talebi artırması beklenirken, ünlü Japon firmalarından Honda da bu talep doğrultusunda ev işlerine bakan bir robot geliştirmişti. Diken

Kanadalı bir şirket, en az 10 yıl sonra geliştirilebileceği söylenen kuantum bilgisayarını icat ettiğini iddia ediyor. Kuantum fiziği prensipleriyle geliştirilen bilgisayarın içi uzay boşluğundan 150 kat daha soğuk. Bilgisayar bu sayede aşırı ısınma sorunu olmadan en karmaşık matematiksel denklemleri dahi çözme kapasitesine sahip. 15 milyon dolarlık sermaye ile kurulan Kanadalı D-Wave şirketinin geliştirdiği cihazın, bilgisayar dünyasında devrim niteliğinde olabileceği yorumları yapılıyor. Kuantum fiziğini temel alarak imal edilen bilgisayarda, atomların ve atomları oluşturan partiküllerin bileşimleri değiştirildi. Böylece geleneksel fizik kurallarının dışına çıktığı iddia edilen D-Wave cihazının aynı anda birden fazla karmaşık hesaplamayı yapabildiği söyleniyor. Ünlü bilimadamı Albert Einstein, bu tür bir cihazın geliştirilme ihtimali için 'Çok ileride olabilecek ürkütücü bir adım' yorumunu yapmıştı. D-Wave'in ürettiği telefon kulübesinden biraz daha büyük boyutlarındaki bilgisayarın meziyetleri henüz tam olarak bilinmese de, dünyanın önde gelen teknoloji firmaları ve kuruluşları şimdiden yeni bilgisayarı incelemek için siparişlerini verdi. Google ve ABD uzay araştırmaları enstitüsü NASA'nın yanı sıra, dev savunma sanayi firması Lockheed Martin'in de kuantum bilgisayarı için sipariş verdiği belirtildi. Uzun süredir devam eden kuantum bilgisayarı geliştirme çabaları bugüne kadar başarısız olmuş ve test edilen cihazların istenen düzeyde veri işlemesi sadece kısa süreler için gerçekleşebilmişti. Kanadalı D-Wave ise, önce kuantum bilgisayarını geliştirmek için projesini sundu, ardından da projeyi hayata geçirmek için yatırımcılardan finansman bulmak için yola çıktı. Amazon alışveriş sitesinin kurucusu ve sahibi Jeff Bezos ve ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı CIA'in girişim sermayesi şirketi Q-Tel'in desteğiyle D-Wave, 100 milyon dolarlık kaynak toplamayı başardı. D-Wave'in CEO'su Vern Brownell amaçlarını şöyle anlatıyor: 'Yola çıkarken hedefimiz çok netti. Olabilecek en kısa zamanda ticari açıdan anlamlı tam kapasite çalışan bir kuantum bilgisayarı üretmek.' Şirketlere kuantum bilgisayarı teknolojisini sunmak istediklerini söyleyen Brownell, 'Böylece daha önce çözümü imkansız olan problemler çözülebilecek' dedi. Kuantum bilgisayarlarının bireysel kullanıcılar için olmadığı belirtiliyor. Ancak bu bilgisayarların şirketlere sunacağı fırsatlarla herkesin hayatında değişiklik yaratabilecek potansiyele sahip olduğu da vurgulanıyor. Google yeni bilgisayarı yapay zeka gelişimi alanında kullanmayı hedefliyor. Ses tanımlama veya kredi kartı sahtekârlığını tespit etme gibi karmaşık sorunların çözümünde kuantum bilgisayarlarının giderek daha sık devreye girmesi bekleniyor.

Şimdiye kadar sadece gelişmiş ülkelerin çeşitli savaşlarda insansız araçlar kullandığını gördük ama 10 yıl içinde durum değişebilir. Araştırma ve analiz enstitüsü Rand Institute konu ile ilgili yayımladığı raporunda, şimdiye kadar iki elin parmaklarını geçmeyen sayıda ülkenin insansız uçan araç (drone) kullandığı saptanmış. Ama toplamda 23 ülkenin insansız askeri araç projesi geliştirmekte olduğu belirtilmiş. Fakat ilginç bir nokta olarak, ABD ordusu insansız uzaktan kumandalı araçlara olan yoğun ilgisini azaltıyor gibi. Geçen seneki insansız araç bütçesi 5.7 milyar Dolar iken, 2015 bütçesi 2.4 milyar Dolar olacak. Bu noktada en önemli konu, birincisi tüm ülkelerin ordularının silahlı insansız araçlar istemesi ve Çin gibi büyük bir üretici ülkenin bu sektöre girmesi. Sheffield Üniversitesi’nden robotik ve yapay zeka profesörü Noel Sharkey’in uyardığı gibi, İnsansız uçan araçlar silahlandırılmadığı sürece sorun yok. Ama nihayetinde herhangi bir savaş uçağı ile yapılabilecek her şey, bir drone ile de yapılabilir. Bahsedilen raporda, eğer Çin bu pazara araç üretmeye başlarsa, 10 yıl içinde tüm ülkeler ucuz veya pahalı olsun, mutlaka silahlı insansız araçlara sahip olacaklar demektir deniliyor. Asıl problem ise, bu insansız drone’ların uzaktan insan kumandasıyla yönetilmemesi ile oluşacak. Kendi kendine karar verebilen, akıllı silahlı insansız araçlarıın savaş alanında yolaçabileceği sorunlarla ilgili her ülkenin çok dikkat etmesi gerekli.

Hanımlar bazen minik detaylar çok can sıkabilir, ama siz onlara takılmayın. Teknoloji bizim yanımızda ve eminiz aşağıda sıraladığımız tamamen önemsiz görünen ama hiç de öyle olmayan icatları teker teker önümüze getirecek. Geleceğe inancımız tam!

Bazı uzmanlarca Dünya'nın henüz keşfedilmemiş bir kıtası olarak görülen Ay'da insanlı üs kurmak için projeler geliştiriliyor. İlk aşamada robotlar gönderilecek. Ardından insanlı üs kurulacak.Ay, şimdilik çok tenha. Ancak araştırmacılar burada kurulacak bir insanlı üs için çalışıyor. Üs, başka gezegenlere yapılacak yolculukların ara istasyonu olacak. Bunun temelleri daha şimdiden laboratuarlarda atılıyor. Gezegen jeologu Ralf Jaumann, yıllardır Ay'dan alınan bir numune üzerinde çalışıyor. Numune, Ay yüzeyinin kimyasal yapısı ve kaynakları hakkında kapsamlı veri içeriyor. Alman Hava ve Uzaycılık Merkezi Prof. Ralf Jaumann, 'Prensip olarak Ay'da üs kurmak için her şey mevcut. Ama işin bazı zorlukları var. Büyük olasılıkla ilk aşamalarda – ki, bu biraz zaman alabilir -, kendine yetecek istasyonu kuruncaya kadar gereken malzemeyi Dünya'dan Ay'a taşımak gerekecek' şeklinde konuşuyor. Ay yüzeyinin keşfinde robotlar devreye girecek. İşte onlardan biri: Space Climber. Aracı, Alman Yapay Zeka Araştırma Merkezi uzmanları geliştirdi. Robotun zorlu arazi koşullarında, kendi başına ilerlemesi hedefleniyor. Kavrayıcı kollarla donatılmış örümceklerin bir gün Ay'ın kraterlerine inip numune toplaması, Ay'daki kaynakları araştırması öngörülüyor. Alman Yapay Zeka Araştırma Merkezi'nden Prof. Frank Kirchner, 'Aracın 25 motoru var. Tekerlekli bir araç olsaydı 6 motoru olacaktı. Yani arıza ihtimali dört kat fazla. Bir tarafta hareket kabiliyetiniz yüksek olmalı, diğer taraftan belli bir unsurun bozulması halinde onu bir başkasıyla dengeleyebilmelisiniz. Kuracağınız sistemde gözetmeniz gereken bir başka önemli özellik ise güvenlik' diyor. Robotlar hazırlanıyor Araştırmacılar yapay Ay koşullarında, robotları hazırlıyor. Devrilmeden ilerleyebilmesi için aracın bacaklarının hangi uzunlukta olması ve gövdenin hangi noktalarına bağlanmaları gerektiğini sınıyorlar. Bunun için hatalardan öğrenen bir yazılım geliştirildi. Yalnızca olumlu not alan özellikler araca adapte edilecek. Robot susuz da çalışır. Ama susuz bir insanlı üs düşünülemez. Prof. Ralf Jaumann, 'Ay'da su üretmek için her türlü koşul mevcut. Güneş rüzgârlarının taşıdığı hidrojen yüzeyde tozla birleşiyor. Bazı kayalar da oksijen içeriyor. Hidrojen ve oksijenle birleşince ortaya su çıkıyor' ifadelerini kullanıyor. Münihli araştırmacılar, kimyasal bileşimi ve yapısı Apollo 14 misyonuyla Dünyaya getirilen Ay tozuyla büyük benzerlik gösterdiği için Arizona'daki bir volkan kraterinden alınmış gri renkli tozu deneylerinde kullanıyor. Su nasıl elde edilecek? Hedef, tozun içerdiği hidrojen, oksijen ve azot gibi maddeleri ayrıştırmak. Tozda muhtelif metaller de var. Bu deney, bunun nasıl yapılabileceğine dair bir örnek veriyor. Isıtılması halinde taş parçalarından hidrojen ve oksijen çözülüyor. Bu yöntemi izleyerek su elde etmek mümkün. Ancak bunu yapabilecek araçlar henüz geliştirilmedi. Münih Teknik Üniversitesi'nden Matthias Pfeiffer, 'En kötü ihtimalle, diyelim ki suya buz halinde rastlanmayan Ay'ın ekvator bölgesinde bir litre su elde etmek için elekten geçirilmiş bir ton taş ısıtmak gerekirdi' diyor. Biçerdöver büyüklüğünde özel araçlar Ay tozunu topluyor. İşlenen toz reaktörlere aktarılıyor. Burada yüksek ısı verilen tozdan hidrojen, oksijen ve diğer unsurlar ayrıştırılıyor. Gaz halinde elde edilen maddeler su ve yakıta dönüştürülerek üsse naklediliyor. SOT Prof. Ralf Jaumann, 'Ay'ı Dünya'nın henüz hiç keşfedilmemiş bir kıtası olarak görebiliriz. 10 ya da 20 yıl içinde olmasa da 50 yıl sonra Ay'da araştırma üsleri kurulacağından eminim' şeklinde konuşuyor. Bundan 100 yıl kadar önce Güney Kutbu insanlığa Ay kadar uzak geliyordu. Keşif tutkusu er ya da geç Ay'ı fethetmemizi de sağlayacak. © Deutsche Welle Türkçe DW, CB/NH/AG