Temassız Geçmeyebilir! Vatandaş Kartlara Yüklendi: Son 1 Yılda Harcamalar Limitleri Zorluyor
Alım gücündeki düşüş yanında nakit taşıma alışkanlıklarının değişmesi ve fiyatlardaki yükseliş karşısında kartlara yükselen vatandaşlar, okulların açılması, tatil, ulaşım, barınma derken, eylül ayının ilk haftasında harcama rekoru kırdı.
Kredi ve banka kartıyla yapılan harcamalar, yıllık olarak reelde yüzde 51 oranında artarken, 191,1 milyar TL oldu.
Nakit taşımayan, parası yetmeyen, taksitlere bölerek alım gücünü düzenlemeye çalışan vatandaş harcamaları karttan geçmeye çalışıyor.
Para politikasında görülen sıkılaşmayla seçimden sonra kredi kartı faizleri artarken, Eylül 2023'ün ilk haftası haftasında kartlı harcamalar 191,1 milyar TL'ye ulaşarak bir rekora imza attı.
Ekonomim'de Şebnem Turhan'ın aktardığına göre, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in 1 yılda yüzde 140 arttığını ve bunun enflasyonla mücadelede sorun yaratacağını belirttiği açıklamasının ardından harcamalardaki artışın enflasyona rağmen yüzde 51 olması dikkat çekti.
Rekorun görüldüğü tarihte okulların açılmasıyla eğitim harcamalarının geçen yıla göre yüzde 345,45, reelde yüzde 199,74 artması bütçelerin ne durumda olduğunu gösterdi.
Seçim sonrası vergi düzenlemeleri, kurdaki yükselişlerin hızlanması, enflasyona sirayet ederken, TÜİK verilerine bakıldığında 3 ayda enflasyonun yüzde 24 arttığı görüldü. Döviz kurlarında yükseliş yüzde 35 seviyelerinde olurken, enerji emtia fiyatlarının etkisiyle de akaryakıt başta olmak üzere birçok üründe artışın 3 ayda yüzde 80 seviyelerine yaklaştığı görüldü.
Merkez Bankası’nın faiz kararı açıklamasında dikkat çektiği "bozulan enflasyon beklentileri" harcamaları öne çekmeye devam ederken bunu da vadelendirmek ya da kısa süreli de olsa kaynak yaratmayan isteyen vatandaş da karta yükleniyor.
TCMB haftalık verilerinden hesapla, geçen yıl eylülün ayının ilk haftasında 79,7 milyar lira olan toplam kart harcamaları, bu yıl 191,1 milyar lira oldu. Yüzde 140 nominal artış, TÜFE'den arındırıldığında yüzde 51 reel artışa işaret ediyor.
Akaryakıta geçen yıl aynı dönemde 6,06 milyar lira harcanırken, 2023 yılında bu miktar 12,3 milyar lira oldu. Kartla yapılan akaryakıt harcamalarında yüzde 103,6 nominal, yüzde 27 reel artış görüldü.
Gıda alışverişinde kart harcamaları 2022'de 5 milyar lira olurken, 2023'te bu da 12 milyar liraya çıkarak, yüzde 140 arttı.
Merkez Bankası’nın katılık uyarısı yaptığı hizmet enflasyonu tarafında da hizmet sektörlerinde yapılan kartlı harcamalar geçen yıl aynı dönemde 4,5 milyar lira olmuştu. 2023'te 12,4 milyar liraya yükselen harcamalarda da nominal artış yüzde 173,6, enflasyondan arındırılmış reel artış ise yüzde 52,35 oldu.
Giyim ve ayakkabı harcamalarında da TÜİK'in verilerindeki alternatif verilerdeki ayrışma çok konuşulurken, bu grupta geçen yıl eylülün ilk haftası 5,4 milyar lira harcanırken, bu yıl 11.5 milyar lira POS'tan geçerek, yüzde 111,7 artış görüldü.
Market ve AVM’lerde kredi ve banka kartlarıyla 15,2 milyar lira harcanırken, bu yıl 30,6 milyar lira harcanarak artış yüzde 101,7 oldu.
Yemek yemek için de karttan geçtiğimiz harcamalar geçen yıl eylül ayında 4,56 milyar lirayken, bu yıl eylülde 10,9 milyar lirayla yüzde 140 fazla harcadık.
Dövize duyarlı gruplara gözlerimizi kapatarak bakalım mı?
Elektrik elektronik ürünlerinde geçen yıl 4,4 milyar lira harcarken bu yıl 13 milyar lira harcadığımızı görüp yüzde 194,4'lük artışa göz kırpalım. Enflasyondan arındırsak bile yüzde 94,1 artış yaşandığı görülüyor.
Mobilya grubunda 2,4 milyar lira olan kartlı harcamalar, bu yıl 5,4 milyara çıkmış, Sağlık harcamalar yüzde 119, seyahat harcamaları da yüzde 124 oranında arttı.
TCMB'nin sıkılaşma adımları sürerken, faiz artışları son 3 ayda kredi kartlarının gecikme ve nakit çekim faizlerini artırdı.
Haziranda kredi kartları için azami akdi faiz oranı yüzde 1,36 seviyesindeyken, azami gecikme faizi oranı yüzde 1,66 seviyesindeydi. Eylüle vardığımızda sırasıyla yüzde 2,81 ve yüzde 3,11’e yükseldi. Kredili mevduat hesapları (KMH) dahil karttan nakit çekim faiz oranları haziranda yüzde 1,36'dan eylülde yüzde 3,57’ye vardı. Nakit çekimde gecikme faizi de aynı sürede yüzde 1,66 seviyesinden yüzde 3,87’ye geldi.
Bu harcamalara karşın 2022 Eylül ile 2023 Eylül arasından kazancınızın da bu kadar artıp artmadığını da kontrol edin deriz. Siz yine de hesapsız kitapsız kalmamaya dikkat edin! İşin ucunda ödeyememek de var.
Yorum Yazın